Δρ. Μαρία Αποστολοπούλου
Ενδοκρινολόγος-Διαβητολόγος
Ενδοκρινολογική Κλινική Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ντίσελντορφ
Είναι γνωστό σε όλους μας ότι ο καλός ύπνος μας βοηθά να είμαστε πιο λειτουργικοί στην καθημερινότητα μας και να αποθηκεύουμε και να ταξινομούμε σωστά στη μνήμη μας πληροφορίες που έχουμε συλλέξει, όπως αποδεικνύεται και από γνωσιακά τεστ.
Φαίνεται όμως ότι ο ύπνος διαδραματίζει πολύ σπουδαίο ρόλο και στο μεταβολισμό μας. Πιο συγκεκριμένα, η έλλειψη ύπνου σχετίζεται με εμφάνιση αρτηριακής υπέρτασης, παχυσαρκίας, αντίστασης στην ινσουλίνη και αύξησης καρδιαγγειακών νοσημάτων. Επίσης έχει βρεθεί ότι όσοι κοιμούνται λιγότερο τείνουν να υιοθετούν πιο επιβλαβείς για την υγεία διατροφικές συνήθειες. Ακόμη άτομα με ήδη εγκατεστημένο σακχαρώδη διαβήτη έχουν χειρότερη ρύθμιση σε περιπτώσεις στέρησης ύπνου.
Ο μηχανισμός που κρύβεται πίσω από αυτές τις επιπτώσεις της έλλειψης ύπνου περιλαμβάνει την αύξηση της κορτιζόλης με αποτέλεσμα αύξηση της κοιλιακής παχυσαρκίας και διαταραχή του μεταβολισμού των υδατανθράκων αλλά και αύξηση της ορεξιογόνου ορμόνης γκρελίνης. Παράλληλα η λεπτίνη, μια ορμόνη που δίνει το σήμα του κορεσμού και έχει έτσι ανορεξιογόνο δράση φαίνεται πως μειώνεται σε όσους στερούνται ύπνου. Επίσης, πολλές μεταβολικές διεργασίες φαίνεται πως επηρεάζονται από γονίδια (clock genes) που ρυθμίζονται από τον κιρκάδιο ρυθμό, δηλαδή το εσωτερικό μας ρολόι.
Πρόσφατα βρέθηκε ακόμη ότι όχι μόνο η στέρηση ύπνου αλλά και το ακανόνιστο ωράριο ύπνου σε διαφορετικές ώρες κάθε μέρα είναι παράγοντας κινδύνου για εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων. Το άλλο άκρο, ο ύπνος δηλαδή με διάρκεια πάνω από 9 ώρες επίσης συνδέεται με δυσμενείς καταστάσεις για την υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος. Τελικά, μια διάρκεια καθημερινού ύπνου μεταξύ 7 και 8 ωρών, σε όσο το δυνατόν σταθερές ώρες φαίνεται απο μελέτες πως αποτελεί μια ιδανική προσέγγιση όσον αφορά τις διαταραχές του μεταβολισμού και τα καρδιαγγειακά νοσήματα. 'Ετσι, στις οδηγίες για αλλαγή τρόπου ζωής που ακολουθούμε σημαντικό στοιχείο πέρα από τη διατροφή, την άσκηση και την αποφυγή του καπνίσματος είναι και η διατήρηση ενός σταθερού προγράμματος ύπνου καλής διάρκειας και ποιότητας.
