Ζήσης Ψάλλας
Συχνά οι διαβητικοί τύπου 2 έχουν επίσης αυξημένα επίπεδα γλυκαγόνης, μιας ορμόνης που απελευθερώνεται από το πάγκρεας.
Η γλυκαγόνη δρα αντίθετα με την ινσουλίνη δίνοντας εντολή στο ήπαρ να απελευθερώνει την αποθηκευμένη γλυκόζη στο αίμα. Κανονικά, μετά από ένα γεύμα, η απελευθέρωση γλυκαγόνης εμποδίζεται για να αποφευχθεί η υπερβολική παραγωγή γλυκόζης από το ήπαρ. Όταν αυτό αποτυγχάνει σε διαβητικούς ασθενείς, η γλυκαγόνη συμβάλλει σε έναν φαύλο κύκλο που επιδεινώνει τα ήδη υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα των διαβητικών.
Παρά αυτήν τη ζωτική λειτουργία της γλυκαγόνης, σχετικά λίγα είναι γνωστά για το πώς ρυθμίζεται η απελευθέρωσή της. Χρησιμοποιώντας προηγμένες τεχνικές μικροσκοπίας, μια ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον Omar Hmeadi στο Πανεπιστήμιο της Ουψάλα προσθέτει τώρα πληροφορίες για το πώς τα α-κύτταρα του παγκρέατος που παράγουν γλυκαγόνη.
Όπως ήταν αναμενόμενο, τα πειράματα έδειξαν ότι η γλυκαγόνη εκκρίνεται σε περιόδους χαμηλής γλυκόζης στο αίμα, ενώ τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης εμποδίζουν την έκκρισή της. Ωστόσο, στα α-κύτταρα των διαβητικών τύπου 2 αυτή η ρύθμιση διαταράσσεται και η υψηλή γλυκόζη δεν εμποδίζει την έκκριση της γλυκαγόνης.
Για να μάθουν περισσότερα, οι ερευνητές απομόνωσαν τα α-κύτταρα και τα διαχώρισαν από το περιβάλλον των ιστών τους στο πάγκρεας. Παραδόξως, τα κύτταρα συμπεριφέρθηκαν τώρα με «διαβητικό» τρόπο και συνέχισαν να εκκρίνουν γλυκαγόνη ακόμη και όταν η γλυκόζη ήταν αυξημένη.
Όπως εξηγεί ο Hmeadi, τα α-κύτταρα συνήθως αποκλείονται από τα κοντινά τους κύτταρα λόγω της ινσουλίνης και άλλων ορμονών που απελευθερώνονται όταν υπάρχει υψηλή γλυκόζη στο αίμα. Όταν τα κύτταρα διαχωρίζονται μεταξύ τους, η επικοινωνία μεταξύ των κυττάρων χάνεται και η έκκριση γλυκαγόνης προχωρά ακόμη και όταν δεν πρέπει.
Γιατί όμως τα απομονωμένα α-κύτταρα συμπεριφέρονται σαν να ήταν διαβητικά; Αποδεικνύεται ότι τα α-κύτταρα του διαβήτη τύπου 2 καθίστανται ανθεκτικά στην ινσουλίνη, όπως το συκώτι, το λίπος και οι μύες. Το αποτέλεσμα είναι ότι η απελευθέρωση γλυκαγόνης δεν αναστέλλεται πλέον κατά τη διάρκεια αύξησης της γλυκόζης στο αίμα και αυτό οδηγεί στα αυξημένα επίπεδα γλυκαγόνης στους διαβητικούς τύπου 2.
