Γράφει ο Στάθης Σκληρός Γενικός Ιατρός, Δ/ντης Κ.Υ. Νεμέας Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Έρευνας και Εκπαίδευσης στην Π.Φ.Υ.
Όλοι βιώνουν περιστασιακό πόνο και διακρίνεται σε αλγαισθητικό πόνο (πόνος που οφείλεται σε νευρική απάντηση μόνο σε επώδυνα ή τραυματικά ερεθίσματα), σε νευροπαθητικό πόνο (πόνος που οφείλεται σε βλάβη ή νόσο του κεντρικού ή περιφερικού νευρικού συστήματος), ή σε μεικτό πόνο (συνδυασμός και των δύο). Στην πραγματικότητα, ο οξύς πόνος είναι μια αντίδραση του νευρικού συστήματος που βοηθά να είστε σε εγρήγορση για πιθανό τραυματισμό και πρόκληση μεγαλύτερης βλάβης. Όταν συμβαίνει ένας τραυματισμός, τα σήματα πόνου μεταφέρονται από την τραυματισμένη περιοχή στο νωτιαίο μυελό και από εκεί στον εγκέφαλό σας.
Ο πόνος συνήθως γίνεται λιγότερο έντονος καθώς ο τραυματισμός επουλώνεται. Ωστόσο, ο χρόνιος πόνος διαφέρει από τον τυπικό πόνο. Με τον χρόνιο πόνο, το σώμα σας συνεχίζει να στέλνει σήματα πόνου στον εγκέφαλό σας, ακόμη και μετά την επούλωση του τραυματισμού. Αυτό μπορεί να διαρκέσει από εβδομάδες έως χρόνια. Ο χρόνιος πόνος μπορεί να περιορίσει την κινητικότητά σας και να μειώσει την ευελιξία, τη δύναμη και την αντοχή σας. Αυτό μπορεί να δυσχεράνει την ολοκλήρωση καθημερινών εργασιών και δραστηριοτήτων.
Ως χρόνιος πόνος ορίζεται ο πόνος που διαρκεί τουλάχιστον 12 εβδομάδες. Ο πόνος μπορεί να είναι έντονος προκαλώντας αίσθημα καψίματος στις πληγείσες περιοχές. Ο χρόνιος πόνος μπορεί να εμφανιστεί σε σχεδόν οποιοδήποτε μέρος του σώματός σας και μπορεί να είναι διαφορετικός στις διάφορες πληγείσες περιοχές.
Μερικοί από τους πιο συνηθισμένους τύπους χρόνιου πόνου είναι:
- Πονοκέφαλοι
- Μετεγχειρητικός πόνος
- Πόνος στη μέση
- Πόνος στην πλάτη
- Συνδρομο ινομυαλγίας(μια μυοσκελετική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από διάχυτο και συνεχιζόμενο πόνο και κοπωση)
- Πόνος από καρκίνο
- Πόνος ρευματικών νοσημάτων
- Ψυχογενής πόνος (πόνος που δεν προκαλείται από ασθένεια, τραυματισμό ή νευρική βλάβη)
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Ιατρικής Πόνου, περισσότεροι από 1,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν χρόνιο πόνο. Είναι η πιο κοινή αιτία μακροχρόνιας αναπηρίας στις Ηνωμένες Πολιτείες, που επηρεάζει περίπου 100 εκατομμύρια Αμερικανούς.Ο χρόνιος πόνος συνήθως προκαλείται από έναν αρχικό τραυματισμό, όπως μια κάκωση στην πλάτη ,οι διάφορες εκφυλιστικές καταστάσεις. Πιστεύεται ότι ο χρόνιος πόνος αναπτύσσεται αφού καταστραφούν τα νεύρα. Η βλάβη των νεύρων κάνει τον πόνο πιο έντονο και μακροχρόνιο. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η θεραπεία του υποκείμενου τραυματισμού μπορεί να μην επιλύσει τον χρόνιο πόνο.
Ο κύριος στόχος της θεραπείας είναι η μείωση του πόνου και η ενίσχυση της κινητικότητας. Αυτό σας βοηθά να επιστρέψετε στις καθημερινές σας δραστηριότητες χωρίς ενόχληση.
Η σοβαρότητα και η συχνότητα του χρόνιου πόνου μπορεί να διαφέρει μεταξύ των ατόμων. Έτσι οι γιατροί δημιουργούν σχέδια διαχείρισης πόνου που είναι ειδικά για κάθε άτομο. Το σχέδιο διαχείρισης του πόνου σας θα εξαρτηθεί από τα συμπτώματά σας και τυχόν υποκείμενες καταστάσεις υγείας. Ιατρικές θεραπείες, θεραπείες μεταβολής τρόπου ζωής ή συνδυασμός αυτών των μεθόδων μπορεί να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία του χρόνιου πόνου σας.
Υπάρχουν διάφοροι τύποι φαρμάκων που μπορούν να βοηθήσουν στη θεραπεία του χρόνιου πόνου. Ακολουθούν μερικά παραδείγματα:
- Μη συνταγογραφούμενα αναλγητικά, όπως η ιβουπροφαίνη
- μη Στεροειδή Αντιφλεγμονώδη Φάρμακα όπως η δικλοφαινάκη
- Αναλγητικά οπιοειδών, συμπεριλαμβανομένης της μορφίνης (, της κωδεΐνης και της υδροκοδόνης
- Αντικαταθλιπτικά και αντισπασμωδικά και σε αποτυχία αυτών εφαρμόζονται ειδικες ιατρικές παρεμβάσεις και ειδικές θεραπείες πχ βελονισμός.
Ο χρόνιος πόνος μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα άγχους σας και να μειώσει την ποιότητα ζωή σας. Η δημιουργία συναισθηματικών δεξιοτήτων μπορεί να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε οποιοδήποτε άγχος σχετίζεται με την κατάστασή σας. Ακολουθούν μερικά βήματα που μπορείτε να λάβετε για να μειώσετε το άγχος:
- Φροντίστε καλά το σώμα σας: Να τρώτε καλά, να κοιμάστε αρκετά και να ασκείστε τακτικά. Αυτό μπορεί να διατηρήσει το σώμα σας υγιές και να μειώσει τα συναισθήματα άγχους.
- Συνεχίστε να λαμβάνετε μέρος στις καθημερινές σας δραστηριότητες: Μπορείτε να βελτιώσετε τη διάθεσή σας και να μειώσετε το άγχος συμμετέχοντας σε δραστηριότητες που απολαμβάνετε και συναναστρέφεστε με φίλους. Ο χρόνιος πόνος μπορεί να δυσχεράνει την εκτέλεση ορισμένων εργασιών. Αλλά η απομόνωση μπορεί να σας δώσει μια πιο αρνητική εικόνα για την κατάστασή σας και να αυξήσει την ευαισθησία σας στον πόνο.
- Αναζητήστε υποστήριξη: Οι φίλοι, η οικογένεια και οι ομάδες υποστήριξης μπορούν να σας βοηθήσουν και να σας προσφέρουν άνεση σε δύσκολους καιρούς. Είτε αντιμετωπίζετε προβλήματα με τις καθημερινές εργασίες είτε απλώς χρειάζεστε μια συναισθηματική ώθηση, ένας στενός φίλος ή αγαπημένος σας μπορεί να παρέχει την υποστήριξη που χρειάζεστε.
