Σύνταξη-επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Η Emergex με έδρα το Oxfordshire πήρε το πράσινο φως για δοκιμές εμβολίου με επίθεμα δέρματος, στην Ελβετία. Σκοπεύει να ξεκινήσει σύντομα κλινικές δοκιμές ενός εμβολίου δεύτερης γενιάς κατά του κορωνοϊού – ένα εύκολο στη χορήγηση έμπλαστρο δέρματος που χρησιμοποιεί Τ-κύτταρα για να σκοτώσει μολυσμένα (από τον ιό) κύτταρα και θα μπορούσε να προσφέρει πιο μακροχρόνια ανοσία από τα τρέχοντα εμβόλια.
Η Emergex ιδρύθηκε στο Abingdon το 2016 για να αναπτύξει εμβόλια Τ- κυττάρων, το πνευματικό τέκνο του καθηγητή Thomas Rademacher, διευθύνοντος συμβούλου της εταιρείας και ομότιμου καθηγητή μοριακής ιατρικής στην ιατρική σχολή του University College του Λονδίνου.
Τα εμβόλια προετοιμάζουν τα Τ-κύτταρα, που στη συνέχεια απομακρύνουν τα προσβεβλημένα κύτταρα από το σώμα αμέσως μετά τη μόλυνση, αποτρέποντας έτσι την αναπαραγωγή του ιού και την νόσηση. Ενώ τα αντισώματα που παράγονται από τα τρέχοντα εμβόλια προσκολλώνται στον ιό και τον εμποδίζουν να μολύνει κύτταρα, τα Τ- κύτταρα βρίσκουν και καταστρέφουν αυτά που είναι μολυσμένα. Τα υπάρχοντα εμβόλια, όπως αυτά της Pfizer/BioNTech και AstraZeneca/Oxford, προκαλούν επίσης μια απόκριση Τ-κυττάρων, αλλά σε μικρότερο βαθμό.
Η Emergex έλαβε το πράσινο φως από την ελβετική ρυθμιστική αρχή φαρμάκων, για τη διεξαγωγή αρχικών δοκιμών σε ανθρώπους στη Λωζάνη, με τη συμμετοχή 26 ατόμων που θα λάβουν υψηλή και χαμηλή δόση του πειραματικού της εμβολίου, ξεκινώντας στις 3 Ιανουαρίου. Τα ενδιάμεσα αποτελέσματα από τη δοκιμή αναμένονται τον Ιούνιο.
Ο Robin Cohen, επικεφαλής εμπορικός διευθυντής της εταιρείας, δήλωσε: «Είναι η πρώτη φορά που μια ρυθμιστική αρχή εγκρίνει κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους ενός εμβολίου κορωνοϊού, με μοναδικό σκοπό τη δημιουργία μιας στοχευμένης απόκρισης Τ- κυττάρων, χωρίς τη παραγωγή αντισωμάτων. Τα Τ-κύτταρα αναζητούν μολυσμένα – από τον ιό - κύτταρα και τα σκοτώνουν».
Χρησιμοποιώντας την αναλογία ενός αστεροειδή που χτυπά έναν πλανήτη, εξήγησε: «ο ιός είναι ο αστεροειδής: προσκρούει με δύναμη στον πλανήτη και ένας ιικός κώδικας, μια υπογραφή αυτού του ιού, εμφανίζεται γρήγορα σε όλη την επιφάνεια. Αυτές οι υπογραφές διαβάζονται από τα Τ- κύτταρα ως ξένα σώματα στα οποία και επιτίθενται και στη συνέχεια σκοτώνουν το κύτταρο πριν μπορέσει να αναπαράγει νέους ιούς». 
Τα τρέχοντα εμβόλια προκαλούν κυρίως μια απόκριση αντισωμάτων που εξασθενεί με την πάροδο του χρόνου, πράγμα που σημαίνει ότι οι άνθρωποι χρειάζονται αναμνηστικές δόσεις για να διατηρήσουν την προστασία από τον ιό. Το εμβόλιο Emergex λειτουργεί διαφορετικά, προκαλώντας τον γρήγορο θάνατο των μολυσμένων κυττάρων. «Αυτό σημαίνει ότι θα μπορούσε να προσφέρει μακροχρόνια ανοσία – πιθανώς για δεκαετίες – και θα μπορούσε επίσης να είναι καλύτερο στην καταπολέμηση των μεταλλάξεων του ιού», συμπλήρωσε ο Cohen.
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature την περασμένη εβδομάδα, έδειξε ότι μερικοί άνθρωποι εμφανίζουν «αποβολή λοίμωξης» κατά την οποία ο ιός εισέρχεται στο σώμα αλλά απομακρύνεται από τα Τ- κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος στο πιο πρώιμο στάδιο. Οι επιστήμονες είπαν ότι η ανακάλυψη θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για μια νέα γενιά εμβολίων που θα στοχεύουν την απόκριση των Τ- κυττάρων, η οποία θα μπορούσε να παράγει πολύ μεγαλύτερης διάρκειας ανοσία.
Ο Danny Altmann, καθηγητής ανοσολογίας στο Imperial College του Λονδίνου, δήλωσε πως αμφιβάλλει ότι ένα εμβόλιο Τ- κυττάρων «θα μπορούσε να κάνει τη δουλειά από μόνο του», αλλά θα μπορούσε να παίξει έναν συμπληρωματικό ρόλο, σε μια προσέγγιση συνδυασμού και αντιστοίχισης, όπου διαφορετικά εμβόλια χορηγούνται ως πρώτη, δεύτερη και τρίτη δόση.
Είπε επίσης ότι τα εμβόλια mRNA όπως το εμβόλιο Pfizer/BioNTech λειτουργούν τόσο καλά επειδή παράγουν μια ισχυρή απόκριση εξουδετερωτικών αντισωμάτων. Το εμβόλιο Pfizer έχει αποδειχθεί ότι είναι πιο αποτελεσματικό κατά του Covid από το εμβόλιο AstraZeneca/Oxford, το οποίο όμως προκαλεί ισχυρότερη απόκριση των Τ- κυττάρων.
Αλλά ένα εμβόλιο Τ-κυττάρων θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να συμπληρώσει άλλα εμβόλια, είπε, καθώς τα εμβόλια Τ- κυττάρων μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικά στις μεταλλάξεις του ιού. «Τα αντισώματα είναι πολύ ευαίσθητα σε μεταλλάξεις, ενώ τα Τ- κύτταρα μπορούν να ανιχνεύσουν πολλά άλλα μέρη του ιού. Ίσως αυτό είναι ένα ισχυρό σημείο για τα εμβόλια Τ- κυττάρων», πρόσθεσε. Σημείωσε επίσης, ότι η ιδέα των εμβολίων Τ- κυττάρων δεν είναι νέα – για παράδειγμα, η καθηγήτρια Sarah Gilbert, του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης που ανέπτυξε το εμβόλιο AZ/Oxford, εργάζεται πάνω σε αυτού του τύπου εμβόλια για τη γρίπη για περισσότερο από μια δεκαετία.
Ο Cohen είπε ότι το δύσκολο κομμάτι ήταν η επεξεργασία του μηχανισμού προσπέλασης του ανοσοποιητικού συστήματος από το εμβόλιο της Emergex. Ο Rademacher και η ομάδα του κατέληξαν σε μικροσκοπικά σωματίδια χρυσού επικαλυμμένα με πεπτίδια (κομμάτια πρωτεϊνών) σχεδιασμένα να δημιουργούν την απόκριση των Τ-κυττάρων στο σώμα.
Το εμβόλιο θα χορηγηθεί τελικά ως δερματικό έμπλαστρο στο μέγεθος ενός νυχιού, με μικροβελόνες που απελευθερώνουν το εμβόλιο μέσα σε δευτερόλεπτα. Μπορεί να διατηρηθεί έως και τρεις μήνες σε θερμοκρασία δωματίου, σε αντίθεση με άλλα εμβόλια που πρέπει να φυλάσσονται στην κατάψυξη ή στο ψυγείο.
Η δοκιμή θα διεξαχθεί από τον καθηγητή Blaise Genton από το κέντρο πρωτοβάθμιας περίθαλψης και δημόσιας υγείας στο Πανεπιστήμιο της Λωζάνης, στην Ελβετία. Ο Genton δήλωσε: «Αυτή η συναρπαστική νέα επιστημονική προσέγγιση για την ανάπτυξη ενός εμβολίου κατά του Sars-CoV-2 αντιμετωπίζει την ανάγκη δημιουργίας απόκρισης Τ- κυττάρων για την πρόκληση μακροπρόθεσμης ανοσίας».
Ωστόσο, το εμβόλιο Emergex θα είναι διαθέσιμο το νωρίτερο μέσα στο 2025 – το συνηθισμένο χρονικό πλαίσιο για την ανάπτυξη ενός εμβολίου. «Πέρυσι τα εμβόλια κατά του κορωνοϊού αναπτύχθηκαν μέσα σε μήνες καθώς η ρυθμιστική διαδικασία επιταχύνθηκε, αλλά η έκτακτη ανάγκη έχει παρέλθει», είπε Cohen.
Η Emergex δοκιμάζει ένα άλλο εμβόλιο Τ- κυττάρων κατά του δάγγειου πυρετού σε ανθρώπους σε μια ξεχωριστή ελβετική δοκιμή, με τα πρώτα αποτελέσματα να αναμένονται τον Ιανουάριο. Ο μισός κόσμος κινδυνεύει από τον δάγγειο πυρετό, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, και δεν υπάρχει ειδική θεραπεία ή εμβόλιο για αυτόν. Η εταιρεία θέλει επίσης να αναπτύξει εμβόλια Τ- κυττάρων κατά της γρίπης, του Ζίκα, του Έμπολα και άλλων λοιμώξεων.
Ο Δρ Andrew Freedman, διδάκτωρ μολυσματικών ασθενειών στην ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ, είπε την περασμένη εβδομάδα: «Ένα εμβόλιο που ενεργοποιεί την ανοσία των Τ- κυττάρων έναντι διαφορετικών στόχων ιικών πρωτεϊνών που μοιράζονται μεταξύ πολλών διαφορετικών κορωνοϊών, θα συμπλήρωνε τα εμβόλια ακίδας που προκαλούν παραγωγή εξουδετερωτικών αντισωμάτων».
Πηγη: The Guardian
