Ζήσης Ψάλλας
Οι επιστήμονες στο Ινστιτούτο Επιστημών Weizmann στο Ισραήλ και το Ινστιτούτο Ψυχιατρικής Max Planck στη Γερμανία χρησιμοποίησαν μια νέα τεχνολογία για να δουν ολόκληρο τον άξονα του άγχους, όπως δεν τον έχουν ξαναδεί οι επιστήμονες.
Η νέα μελέτη, με επικεφαλής τον μεταδιδακτορικό ερευνητή Juan Pablo Lopez, χρησιμοποίησε μια τεχνική που επιτρέπει να εντοπιστούν διαφορές σε όλους τους τύπους κυττάρων σε έναν ιστό. Ο Lopez και η ομάδα του χαρτογράφησαν όλο το μήκος του άξονα του άγχους, ελέγχοντας τις δραστηριότητες πολλών μεμονωμένων κυττάρων σε όλη τη διαδρομή. Και διενήργησαν αυτήν την ανάλυση σε δύο ομάδες ποντικών -μια χωρίς άγχος και μια με χρόνιο στρες.
Συνολικά, η ομάδα χαρτογράφησε 21.723 κύτταρα κατά μήκος των τριών σημείων σε αυτόν τον άξονα και συνέκρινε τα ευρήματα από τις δύο ομάδες ποντικών. Καθώς το μήνυμα άγχους μετακινήθηκε από το ένα όργανο στο άλλο, η γονιδιακή έκφραση στα κύτταρα και στους ίδιους τους ιστούς υπέστη μεγαλύτερες αλλαγές. Η ερευνητική ομάδα βρήκε 66 γονίδια που άλλαξαν μεταξύ φυσιολογικών και αγχωμένων ποντικών στον υποθάλαμο, 692 στην υπόφυση και 922 στα επινεφρίδια.
Η άνευ προηγουμένου ανάλυση της τεχνικής επέτρεψε στους ερευνητές να εντοπίσουν, για πρώτη φορά, έναν υποπληθυσμό κυττάρων στα επινεφρίδια που μπορεί να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στην απόκριση έναντι του άγχους. Αυτά ήταν ενδοκρινικά κύτταρα που βρίσκονται στο εξωτερικό στρώμα, τον φλοιό των επινεφριδίων. Μεταξύ άλλων, η ομάδα εντόπισε ένα γονίδιο, γνωστό ως Abcb1b, διαπιστώνοντας ότι υπερεκφράζεται σε αυτά τα κύτταρα υπό καταστάσεις άγχους
Είναι τα ευρήματα στα ποντίκια σχετικά με τον άνθρωπο; Σε συνεργασία με ερευνητές σε πανεπιστημιακά νοσοκομεία στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, την Ελβετία και τις ΗΠΑ, οι ερευνητές έλαβαν επινεφρίδια που είχαν αφαιρεθεί από ασθενείς για να ανακουφιστούν από τα συμπτώματα της νόσου Κούσινγκ. Αν και η ασθένεια αυτή είναι αποτέλεσμα μιας ανάπτυξης στην υπόφυση, τα συμπτώματα μπορεί να είναι παρόμοια με το χρόνιο στρες: αύξηση του σωματικού βάρους, μεταβολικό σύνδρομο, υψηλή αρτηριακή πίεση, κατάθλιψη και ευερεθιστότητα. Πράγματι, τα κύτταρα στα επινεφρίδια αυτών των ασθενών παρουσίασαν παρόμοια εικόνα με αυτά των αγχωμένων ποντικών.
Το χρόνιο άγχος μπορεί να επηρεάσει κάθε μέρος του σώματος και να ανοίξει την πόρτα σε πολλά θέματα υγείας. Τα ευρήματα αυτής της μελέτης θα ανοίξουν νέες κατευθύνσεις για μελλοντική έρευνα.
