Η Μάρτζι είναι μαία. Πρόσφατα δούλεψε για επτά εβδομάδες σε ένα νοσοκομείο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα (MSF) στο βόρειο τμήμα της Συρίας . Το νοσοκομείο περιλαμβάνει ένα χειρουργείο όπου αντιμετωπίζονται τραύματα από τον πόλεμο και μεγάλα εγκαύματα, ένα τμήμα επειγόντων περιστατικών και ένα μαιευτήριο, όπου δούλευε η ίδια.
– Γιατί άνοιξαν μαιευτήριο οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα;
Διότι οι γυναίκες στη Συρία δεν έχουν πρόσβαση σε επαρκή υγειονομική περίθαλψη σε αυτόν τον τομέα. Όσες αντιμετωπίζουν επιπλοκές κύησης, είναι σχεδόν αδύνατον να λάβουν επείγουσα μαιευτική περίθαλψη. Υπάρχουν ακόμα κάποιες μαίες στην κοινότητα που παρέχουν υποστήριξη σε φυσιολογικούς τοκετούς, αλλά στην περίπτωση που προκύψουν επιπλοκές, τότε η παραπομπή σε κάποιο πιο εξειδικευμένο νοσηλευτικό κέντρο καθίσταται προβληματική. Ορισμένες μονάδες υγείας έχουν καταστραφεί από τις εχθροπραξίες, ενώ όσες παραμένουν ακόμα, δεν λειτουργούν ικανοποιητικά. Υπάρχουν και μερικά ιδιωτικά νοσοκομεία, αλλά σε αυτά δεν μπορεί να έχει πρόσβαση η πλειοψηφία των ανθρώπων.
Παλαιότερα υπήρξε ένα δίκτυο από μαίες που παρείχαν προγεννητική φροντίδα, αλλά πλέον φαίνεται ότι πολλές έγκυες γυναίκες δεν παίρνουν οποιαδήποτε προγεννητική φροντίδα. Οι συγκρούσεις έχουν μειώσει επίσης την πρόσβαση των γυναικών σε καλό φαγητό, ενώ πολλές γυναίκες έχουν εκτοπιστεί από τις εστίες τους. Όλα αυτά δημιουργούν άγχος, που μπορεί να επηρεάσει άμεσα την εγκυμοσύνη.
– Υπήρξαν ιδιαίτερα δύσκολες περιπτώσεις;
Πραγματοποιήσαμε πολλές φυσιολογικές γέννες, ωστόσο υπήρξαν κάποιες δύσκολες περιπτώσεις . Για παράδειγμα, μια γυναίκα που είχε ήδη γεννήσει τέσσερα υγιή μωρά, έχασε ένα μωρό σχεδόν ετοιμόγεννη. Όπως πολλές άλλες γυναίκες που συναντήσαμε, η γυναίκα αυτή είχε αναγκαστεί να εγκαταλείψει το σπίτι της και ζούσε με ολόκληρη την οικογένειά της σε ένα δωμάτιο σχολείου. Όταν ήρθε στην κλινική μας, ήταν έγκυος και έπασχε από σοβαρή προεκλαμψία, δηλαδή πολύ υψηλή πίεση. Προφανώς ήταν σε αυτή την κατάσταση για αρκετό χρονικό διάστημα, καθώς το μωρό της ήταν ελλιπώς ανεπτυγμένο. Το μωρό τελικά πέθανε καθώς προσπαθούσαμε να σώσουμε τη ζωή της. Ήταν μια από τις περιπτώσεις εκείνες των γυναικών που δεν μπορούσαν να έχουν πρόσβαση στην περίθαλψη με συνέπειες τραγικές. Επειδή η ίδια της η ζωή ήταν σε κίνδυνο, η ζωή του μωρού της ήρθε σε δεύτερη προτεραιότητα- ένα πολύ δύσκολο δίλημμα να αντιμετωπίσει μια μητέρα. Αλλά αυτό που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση ήταν η ανθεκτικότητα της και ο τρόπος που θρηνούσε ενώ ταυτόχρονα ήταν τόσο ευγνώμων για την φροντίδα και την υποστήριξη που έλαβε η ίδια. Αυτό ήταν πολύ εντυπωσιακό.
Μια άλλη περίπτωση που είχε ισχυρή επίδραση πάνω μου, ήταν μια γυναίκα που ήρθε για προγεννητική φροντίδα. Όταν τη ρώτησα για προηγούμενες γέννες, ανέφερε ότι είχε επτά παιδιά, αλλά τέσσερα από αυτά είχαν πεθάνει πρόσφατα σε μια έκρηξη βόμβας σε κοντινή πόλη. Ωστόσο, την βοηθήσαμε να γεννήσει ένα υγιές μωρό. Το να βλέπεις αυτή τη γυναίκα να αγκαλιάζει το νέο μωρό, μετά από όλα όσα είχε περάσει, ήταν μια πολύ μεγάλη ανταμοιβή για εμένα.
– Τι είδους υπηρεσίες παρέχονται στο μαιευτήριο;
Παρέχουμε ασφαλείς τοκετούς, συμπεριλαμβανομένης της επείγουσας μαιευτικής περίθαλψης, ενώ οι γυναίκες που χρειάζονται καισαρική παραπέμπονται στο χειρουργείο του νοσοκομείου. Αρκετές από τις γυναίκες έχουν πολλά παιδιά- μερικές 10 ή 11- και αρκετά από αυτά έχουν ήδη γεννηθεί με καισαρική τομή, το οποίο δίνει μια εικόνα για το επίπεδο της υγειονομικής περίθαλψης που παρέχονταν πριν τις συγκρούσεις . Το μαιευτήριο των Γιατρών Χωρίς Σύνορα παρέχει επίσης προγεννητική φροντίδα, συμπεριλαμβανομένης της προφυλακτικής θεραπείας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης π.χ. για την αναιμία, και άμεση μεταγεννητική φροντίδα.
Δεν παρέχουμε όμως μόνο υπηρεσίες μαιευτικής. Προσφέρουμε επίσης γυναικολογικές υπηρεσίες, καθώς είναι αρκετά δύσκολο για τις γυναίκες να έχουν πρόσβαση σε γυναικολόγο στη Συρία . Οι συγκρούσεις έχουν μειώσει τα είδη ιατρικής περίθαλψης που παρέχονται, και επειδή μιλάμε για ένα ισλαμικό πλαίσιο, οι γυναίκες δεν θα απευθυνθούν σε γυναικολόγο αν δεν είναι γένους θηλυκού.
Περίπου οι μισές ασθενείς που είδαμε κατά πάσα πιθανότητα προέρχονταν από τα γύρω χωριά. Τις περισσότερες φορές ερχόντουσαν με κάποια άλλη γυναίκα που προηγουμένως είχε επισκεφθεί το μαιευτήριο μας, ενώ πολλές γυναίκες είχαν ακούσει από εμάς από στόμα σε στόμα.
– Εργαστήκατε με ντόπιους γιατρούς στη Συρία;
Ναι, δούλευα με μια υπέροχη ομάδα με τέσσερις μαίες από τη Συρία. Κάθε εβδομάδα πραγματοποιούσαμε μέχρι 12 τοκετούς και περίπου 50-60 ιατρικές συνεδρίες. Οι συνάδελφοί μου διαχειρίζονταν τους φυσιολογικούς τοκετούς, αλλά αν προέκυπταν επιπλοκές τότε τις υποστήριζα εγώ για να βελτιώσουν την κατάρτιση και τα προσόντα τους καθώς είχαν διαφορετικό επίπεδο εκπαίδευσης και εμπειρίας. Εκτιμούσαν ιδιαιτέρως την ευκαιρία που είχαν να μάθουν νέες δεξιότητες, καθώς άλλη μια συνέπεια των συγκρούσεων είναι ότι οι άνθρωποι αναγκάζονται να διακόψουν την εκπαίδευσή τους. Λόγω της έλλειψης εξειδικευμένου προσωπικού, μία από τις μαίες στην ομάδα αν και είχε ολοκληρώσει την εκπαίδευσή της στη νοσηλευτική, είχε κενά στη μαιευτική. Ήταν σαν σφουγγάρι. Ο,τιδήποτε της έλεγα, το εφάρμοζε στην πράξη. Ήταν πολύ ενθαρρυντικό να βλέπεις αυτό το είδος της αφοσίωσης.
Σημειώνεται ότι οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα λειτουργούν έξι νοσοκομεία στη Βόρεια Συρία. Από τον Ιούνιο 2012 μέχρι τον Αύγουστο 2013, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα έχουν πραγματοποιήσει περισσότερες από 66.900 ιατρικές εξετάσεις, 3.400 χειρουργικές επεμβάσεις και 1.420 τοκετούς. Επίσης παρείχαν περισσότερες από 200.240 συνεδρίες σε Σύριους πρόσφυγες σε γειτονικές χώρες.
Για να ενημερωθείτε για τη δράση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα για τον πληθυσμό της Συρίας κάντε κλικ εδώ.
Γυναίκα με το μωρό της σε νοσοκομείο όπου εργάζονται οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα στη Συρία. 2013 (Φωτογραφία: Kathy Janssens/MSF)
