Τρεις ιατρικές ειδικότητες (γενικοί γιατροί, παθολόγοι και καρδιολόγοι) συνταγογραφούν το 80% της φαρμακευτικής δαπάνης του ΕΟΠΥΥ, σύμφωνα με στοιχεία του 2014, που παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια των εργασιών του 6ου Pharma & Health Conference. Σύμφωνα με τον Νίκο Πολύζο, καθηγητή Διοίκησης και Οργάνωσης Υπηρεσιών Υγείας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, το γεγονός υποδηλώνει προς ποια κατεύθυνση πρέπει να στραφεί ο έλεγχος της συνταγογράφησης των φαρμάκων. Όπως ανέφερε ο κ. Πολύζος, οι πιο σημαντικές πολιτικές ελέγχου φαρμάκων της περιόδου 2011-2014 υπήρξαν, η ασφάλιση υγείας μέσω του ΕΟΠΥΥ και της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, ο έλεγχος συνταγών με πολιτική εφαρμογής τη Θετική Λίστα (μείωση), την Αρνητική Λίστα (αύξηση), τα μηνιαία όρια ανά γιατρό σε συνταγή δραστικής ουσίας και ο έλεγχός τους, τα θεραπευτικά πρωτόκολλα κατανάλωσης και ο έλεγχος δαπανών με μειώσεις τιμών – ασφαλιστικής τιιμής, η μείωση του κέρδους των φαρμακείων και το Clawback – Rebate. Όσον αφορά στα αποτελέσματα, είναι ενδεικτικό, όπως είπε, ότι η εξωνοσοκομειακή δαπάνη μειώθηκε από τα 5,1 δις το 2009 στα 2,3 δις το 2014, ενώ η κατά κεφαλή δαπάνη μειώθηκε από τα 455 εκ. στα 200 εκ. το 2014.
Στην ενότητα «Φάρμακο: Ποιες πρέπει να είναι οι προτεραιότητες στη χάραξη εθνικής πολιτικής;» ο γ.γ. του υπουργείου Υγείας Γιάννης Μπασκόζος, επισήμανε ότι στόχος μιας πολιτικής πρέπει να είναι η καθολική πρόσβαση στο φάρμακο, η ορθολογική συνταγογράφηση και ο έλεγχος δαπανών. «Εμείς πρέπει να επιμείνουμε να διαμορφώνουμε δικούς μας στόχους, οι οποίοι οδηγούν σε υποστόχους όπως η αύξηση της εγχώριας παραγωγής γενοσήμων, η ανάπτυξη έρευνας, η πολιτική εισόδου καινοτόμων φαρμάκων, η ελάττωση της συμμετοχής των ασθενών». Στα ζητήματα όπου επικεντρώνεται η κυβέρνηση, ο κ. Μπασκόζος ανέφερε ότι συμπεριλαμβάνονται η δημιουργία κατευθυντήριων οδηγιών, η επέκταση και ολοκλήρωση της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, ο έλεγχος από τον ΕΟΦ της επιστημονικής πληροφορίας σε φαρμακευτικά σκευάσματα και η γρήγορη ενσωμάτωση των θεραπευτικών πρωτοκόλλων. Υπογράμμισε επίσης, ότι για όλα τα φάρμακα θα πρέπει να υπάρχει ο ίδιος τρόπος αντιμετώπισης, ώστε να μην ευνοούνται κάποια φάρμακα έναντι άλλων.
Ο κ. Μπασκόζος τέλος ανέφερε ότι το σχέδιο της κυβέρνησης, δίνει προτεραιότητα στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και στα χαμηλά εισοδήματα, καθώς και στην αύξηση των εξειδικευμένων θέσεων εργασίας. Εκτίμησε επίσης, ότι ο χάρτης υγείας θα είναι έτοιμος μέσα στο 2015 και πως τα ηλεκτρονικά μητρώα ασθενών θα είναι διαθέσιμα εντός του 2016.
Στην ομιλία «Μύθοι και αλήθειες για την Οικονομική Βιωσιμότητα του ΕΟΠΥΥ», ο πρόεδρος του ΕΟΠΥΥ Δημητρης Κοντός, σημείωσε ότι οι μειώσεις των δαπανών υγείας ήταν εξαιρετικά μεγάλες τα τελευταία χρόνια καθώς άγγιξαν το 35,3% στη συνολική δαπάνη υγείας, το 41% στη δημόσια δαπάνη υγείας και το 50% στη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη. Ο κ. Κοντός σημείωσε ότι «σε συνεργασία με τους θεσμούς αποτυπώθηκε το πλάνο για τα επόμενα 3 χρόνια, που περιλαμβάνει κλειστούς όμοιους προϋπολογισμούς, για όλες τις κατηγορίες υπηρεσιών του ΕΟΠΥΥ, με τη φαρμακευτική δαπάνη να διαμορφώνεται στα 1,945 δισ. Το καλό στοιχείο είναι ότι αυτό δημιουργεί σταθερό περιβάλλον – όμως τα ποσά είναι πολύ μικρά και υπάρχουν προβληματισμοί αν θα καταφέρουν να καλύψουν τις ανάγκες».
Ο κ. Κοντός επισήμανε ότι το πρόβλημα δεν βρίσκεται τόσο στο σκέλος των δαπανών αλλά των εσόδων καθώς δεν αποδόθηκαν στον ΕΟΠΥΥ εισφορές ύψους 800 εκ. το 8μηνο του 2015, εκτιμώντας ότι σε ετήσια βάση θα ξεπεράσουν το 1,5 δισ. Παρόλα αυτά, ο ΕΟΠΥΥ καταφέρνει να αποπληρώνει την πλειοψηφία των παρόχων, όπως είπε.
Όσον αφορά στις πρωτοβουλίες του ΕΟΠΥΥ, ο κ. Κοντός αναφέρθηκε στον Ενιαίο Κανονισμό Παροχών Υγείας ο οποίος εκσυγχρονίζεται (και για πρώτη φορά τέθηκε σε διαβούλευση), στις νέες συμβάσεις με τους παρόχους καθώς οι υπάρχουσες είναι “παρωχημένες”, τονίζοντας ότι η διαδικασία παροχών χρειάζεται να εκσυγχρονιστεί και να εξορθολογιστούν οι δαπάνες για τις διαγνωστικές εξετάσεις, η αύξηση των οποίων μεταξύ 2013 και 2014 ξεπέρασε το 100% (600 εκ. ευρώ από τα 300 εκ. του προϋπολογισμού).
Για τα επόμενα βήματα του ΕΟΠΥΥ, ο κ. Κοντός ανέφερε ότι περιλαμβάνουν, κλινικό έλεγχο real time, φάκελο ασφάλισης υγείας και κάρτα υγείας, ασφαλιστική κάλυψη οδοντιατρικής περίθαλψης, στελέχωση και ενεργοποίηση της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης, αξιοποίηση των στοιχείων από την ηλεκτρονική συνταγογράφηση.
Την ανάγκη ενός Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου, που θα διασφαλίζει σε βάθος χρόνου τη βιωσιμότητα του συστήματος Υγείας, υπογράμμισε κατά την ομιλία του ο Ολύμπιος Παπαδημητρίου, αντιπρόεδρος του ΣΦΕΕ, τονίζοντας ότι ο κλάδος του φαρμάκου θα σταθεί στο πλευρό της Πολιτείας, με προτάσεις και με την τεχνογνωσία που διαθέτει, για όλες τις αποτιμήσεις που απαιτούνται για την καταγραφή των αναγκών υγείας του πληθυσμού, με στόχο την
ορθολογική χρηματοδότηση του συστήματος. «Επενδύουμε στη συνεργασία προς όφελος των ασθενών και ελπίζουμε ότι και η Πολιτεία θα προχωρήσει σε αποφάσεις για το τέλος των παθογενειών που δεν αφήνουν να αθροίσουμε δυνάμεις. Ξεκινώντας από την διευθέτηση των χρεών του Δημοσίου προς τις εταιρίες και τη διαμόρφωση ελκυστικού πλαισίου για επενδύσεις» ανέφερε ο αντιπρόεδρος του ΣΦΕΕ. Όπως είπε ο κ. Παπαδημητρίου, θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η υγιής λειτουργία των επιχειρήσεων στο χώρο της υγείας, αποτελεί εγγύηση για υψηλού επιπέδου υπηρεσίες προς τους πολίτες, για ισότιμη πρόσβαση όλων στις καινοτόμες θεραπείες και φάρμακα, αλλά και για την υποστήριξη του επιστημονικού δυναμικού της χώρας και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. «Το φάρμακο είναι ο ισχυρός σύμμαχος της Πολιτείας και για την υγεία και για την ανάπτυξη» κατέληξε.
Από την πλευρά της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας, η Φαίη Κοσμοπούλου, γενική διευθύντρια της Πανελλήνιας Ένωσης
Φαρμακοβιομηχανίας, σημείωσε ότι «το φάρμακο δέχεται ακόμα πιέσεις καθώς το σύστημα τιμολόγησης είναι στα όρια και η περαιτέρω συμπίεση τιμών θέτει σε κίνδυνο την υγεία. Με την παρούσα πολιτική, τόνισε η κα Κοσμοπούλου, θα καταστεί ασύμφορη η κυκλοφορία πολλών ελληνικών φαρμάκων. Όμως η ελληνική φαρμακοβιομηχανία αποτελεί λύση για την εθνική οικονομία και πυλώνα ανάπτυξης για την Ελλάδα καθώς η ΠΕΦ διαθέτει 11.000 θέσεις εργασίας, εξάγει ποιοτικά ελληνικά φάρμακα σε 85 χώρες παγκοσμίως, και «τρέχει» 85 ερευνητικά προγράμματα, παρά το ασφυκτικό κλίμα.
Ο καθηγητής καρδιολογίας στο πανεπιστήμιο Κρήτης, Παναγιώτης Βάρδας, σημείωσε ότι «χρειάζεται να θυμόμαστε ότι ο πρίγκιπας είναι ο ασθενής. Το σύστημα υγείας προδόθηκε απ’ όλους με κακοδιαχείριση όλων των εμπλεκομένων. Χαρακτηριστικό είναι ότι έχουμε περίπου 30.000 περισσότερους γιατρούς, από χώρες όπως η Πορτογαλία, η Τσεχία, το Βέλγιο». Ο κ. Βάρδας τόνισε ότι το μέλλον για το σύστημα Υγείας είναι αυτό που στηρίζεται στην αξία (Value based medicine). Δεν μπορεί να υποχρεώνεται ένας άνθρωπος να πληρώνει μηνιαίες εισφορές χωρίς να το «εισπράττει» εφόσον ασθενήσει. Είναι αναγκαίο να υπάρξουν κατευθυντήριες οδηγίες για την ποιότητα του συστήματος υγείας με βάση τον ασθενή, δηλαδή να πληρώνει αλλά να ξέρει τι υγεία αγοράζει».
Από την πλευρά του, ο δρ. Νίκος Μανιαδάκης, αναπληρωτής κοσμήτορας στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, σημείωσε ότι όλη η Ευρώπη ασχολείται με την αναδιοργάνωση των συστημάτων Υγείας, υπογραμμίζοντας ότι για ένα αποτελεσματικό σύστημα υγείας υπάρχουν τέσσερα συστατικά: Η καλή ραχοκοκαλιά με σωστά πληροφοριακά συστήματα, η επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό, η σωστή κοστολόγηση στο φάρμακο, στις εξετάσεις στα ιατροτεχνολογικά προϊόντα, Ωστόσο όπως είπε, μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει η απαραίτητη εκτίμηση των υγειονομικών αναγκών της χώρας.
