Όταν ξυπνάτε μετά από εφιάλτη, η πρώτη ερώτηση που κάνετε μάλλον είναι «μα τι στο καλό πάω και ονειρεύομαι;». Και, αφότου το σοκ που σας προκάλεσε το βίαιο όνειρο ξεθυμάνει, η επόμενή σας ερώτηση θα είναι «γιατί είδα εφιάλτη;».
Οι εφιάλτες, και τα όνειρα εν γένει, λαμβάνουν χώρα κατά τη διάρκεια της φάσης REM του ύπνου, δηλαδή όταν τα μάτια κινούνται γρήγορα. Ανάλογα με τη διάρκεια του ύπνου, το σώμα μας περνά από τέσσερις με έξι κύκλους κάθε νύχτα, και η φάση REM ολοένα και αυξάνεται σε διάρκεια. Οι περισσότεροι εφιάλτες εμφανίζονται κατά το τελευταίο τρίτο του ύπνου μας.
Για τους περισσότερους, οι εφιάλτες δεν είναι σοβαρό πρόβλημα: Μόνο το 5% των ενηλίκων έχουν πρόβλημα με συχνότατους ή ισχυρούς εφιάλτες. Ωστόσο, το 85% των ενηλίκων βιώνουν φυσιολογικούς εφιάλτες. Το 8-29% ισχυρίζεται ότι βλέπει εφιάλτες μια φορά το μήνα, και 2-6% βλέπουν ένα εφιάλτη την εβδομάδα.
Οι ειδικοί λένε ότι οι εφιάλτες οφείλονται στο οτιδήποτε, με τις αιτίες να κυμαίνονται από το καθημερινό άγχος έως το ψυχολογικό τραύμα και τις ταινίες τρόμου. Ωστόσο, αν θέλετε να αποφύγετε μια ανήσυχη νύχτα γεμάτη άσχημα όνειρα, ίσως θα πρέπει να αναθεωρήσετε κάποιες διατροφικές συνήθειες.
Η κατανάλωση κάθε είδους φαγώσιμου λίγο πριν τον ύπνο αυξάνει το μεταβολισμό και τη θερμοκρασία του σώματος. Αυτή η ένταση οδηγεί σε μεγαλύτερη εγκεφαλική δραστηριότητα κατά τη φάση REM, προκαλώντας περισσότερα όνειρα.
Βιοχημικοί στο πανεπιστήμιο της Τασμανίας πραγματοποίησαν μια έρευνα όπου προσέθεσαν μουστάρδα και σάλτσα ταμπάσκο στα δείπνα έξι νέων ανδρών. Η καυτή προσθήκη ανέβασε τη θερμοκρασία του σώματος κατά τον πρώτο κύκλο του ύπνου και αύξησε τη χρονική διάρκεια ανάμεσα στη φάση του ξύπνιου και του ύπνου.
Πάντως, δεν φταίει μονάχα το καυτερό φαγητό. Μια άλλη έρευνα έδειξε ότι το πρόχειρο φαγητό -παγωτά και γλυκά- προκάλεσε περισσότερη εγκεφαλική δραστηριότητα, κάνοντας τους επτά από τους δέκα συμμετέχοντες να δουν εφιάλτες.
Μεγάλο ρόλο επίσης παίζει και ο τρόπος που κοιμόμαστε. Μια μελέτη του 2004 έδειξε ότι αυτοί που κοιμούνται γυρισμένοι προς τα αριστερά βλέπουν λιγότερους εφιάλτες απ’ όσους κοιμούνται γυρισμένοι προς τα δεξιά. Και, σύμφωνα με ένα αμερικανικό περιοδικό, αν κοιμάστε μπρούμυτα, τότε θα πρέπει να περιμένετε συναισθηματικά φορτισμένα όνειρα.
