Ζήσης Ψάλλας
Μια μελέτη σε ποντίκια από ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Case Western Reserve, με ευρήματα που δημοσιεύθηκαν στο Proceedings of the National Academy of Sciences, υποδηλώνει ότι το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να επωφεληθεί από ένα μέτριο άγχος.
Το ψυχολογικό στρες έχει βρεθεί ότι επιδεινώνει τα συμπτώματα της φλεγμονώδους νόσου του εντέρου (IBD). Ομοίως, τα εντερικά τριτογενή λεμφικά όργανα (TLOs: tertiary lymphoid organs) -ανοσοκύτταρα που σχηματίζονται ως απόκριση σε χρόνια φλεγμονή ή τραυματισμό- σχετίζονται με πιο σοβαρή φλεγμονή. Ενώ ο ρόλος των TLOs και του στρες στην φλεγμονώδη νόσο του εντέρου συζητείται, ο σχηματισμός TLO στο πλαίσιο του στρες δεν είχε μελετηθεί.
Σε αυτή τη μελέτη, μετά από 56 ημέρες στρες, μοντέλα ποντικών με ειλεΐτιδα, παρόμοια με τη νόσο του Crohn, έδειξαν σημαντικά αυξημένο σχηματισμό TLO στο κόλον ως ανοσοαπόκριση. Ωστόσο, το στρες δεν αύξησε σημαντικά τη φλεγμονή του λεπτού ή του παχέος εντέρου. Το μικροβίωμα των στρεσαρισμένων ποντικών παρέμεινε αμετάβλητο ως προς τη σύνθεση. Ωστόσο, λόγω εγγενών ελλείψεων στον τρόπο μέτρησης του μικροβιώματος, οι ερευνητές αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν μεταμόσχευση μικροβιώματος κοπράνων. Ενώ τα ποντίκια που έλαβαν το μικροβίωμα των ποντικών με στρες είχαν τον ίδιο συμπεριφορικό φαινότυπο με τους δότες τους, η μεταμόσχευση δεν αύξησε το σχηματισμό TLO.
Αντίθετα, βρέθηκε ότι το στρες αυξάνει την παραγωγή των κυτοκινών IL-23 και IL-22. Αυτές οι δύο κυτοκίνες αποτελούν μέρος της οδού σχηματισμού TLO. Η IL-22 παίζει προστατευτικό ρόλο στην επούλωση των πληγών και στην αναγέννηση των ιστών και μπορεί να έχει αντιφλεγμονώδεις και προφλεγμονώδεις αποκρίσεις.
Τα στρεσαρισμένα ποντίκια με έλλειψη στον υποδοχέα για IL-23 είχαν αυξήσει την IL-23, αλλά όχι την IL-22 και δεν μπορούσαν να αυξήσουν τον σχηματισμό TLO. Αυτό το αποτέλεσμα αντιστράφηκε όταν χορηγήθηκε IL-22.
Δεδομένης της συσχέτισης των TLOs με άλλες ασθένειες, οι ερευνητές υποστήριξαν ότι τα ποντίκια που έχουν στρες θα ήταν πιο ευαίσθητα σε ένα «δεύτερο χτύπημα» στο κόλον. Ωστόσο, σε σύγκριση με τα ποντίκια που δεν είχαν στρες, τα ποντίκια που είχαν στρες εμφάνισαν στην πραγματικότητα λιγότερο σοβαρή φλεγμονή μετά από αυτό το «δεύτερο χτύπημα».
«Τα ευρήματά μας καταδεικνύουν ότι το ψυχολογικό στρες προκαλεί σχηματισμό TLO αυξάνοντας την παραγωγή IL-23», είπε ο Cominelli. «Επιπλέον, τα στρεσαρισμένα ποντίκια προστατεύτηκαν μετά από ένα «δεύτερο χτύπημα», υποδηλώνοντας ότι τα TLO μπορεί να λειτουργήσουν για να βελτιώσουν τον φραγμό του βλεννογόνου».
Επομένως, αυτή η μελέτη έχει σημασία επειδή καταδεικνύει μια κατάσταση όπου το άγχος έχει ευεργετική επίδραση, είπαν οι επιστήμονες.