Μπισκότα, κέικ, πατατάκια και σακχαρούχα αναψυκτικά είναι πλέον παντού διαθέσιμα. Τα στοιχεία, όμως, που αποδεικνύουν πόσο βλαβερή είναι η συχνή κατανάλωσή τους όλο και πληθαίνουν, με νεότερη μελέτη να επισημαίνει τις επικίνδυνες επιδράσεις τους.
Τα νεότερα ευρήματα, που δημοσιεύτηκαν στο The BMJ εμπλουτίζουν την ήδη υπάρχουσα βιβλιογραφία και υποδεικνύουν ότι η υψηλότερη έκθεση σε υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο 32 βλαβερών για την υγεία αποτελεσμάτων, συμπεριλαμβανομένων του καρκίνου, των σοβαρών καρδιακών και πνευμονικών παθήσεων, των ψυχικών διαταραχών και του πρόωρου θανάτου.
Συνεπώς, οι ερευνητές υπογραμμίζουν την επικινδυνότητα για τα πολλά συστήματα του οργανισμού από τις διατροφές πλούσιες σε υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα τονίζοντας την ανάγκη για επείγοντα μέτρα που στοχεύουν στη μείωση της διατροφικής έκθεσης σε αυτά τα προϊόντα και στην καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών που συνδέονται με την κακή υγεία.
Στα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα περιλαμβάνονται τα συσκευασμένα σνακ, τα αναψυκτικά και τα δημητριακά. Συνήθως υφίστανται πολλαπλές βιομηχανικές διεργασίες και περιέχουν χρωστικές ουσίες, γαλακτωματοποιητές, αρωματικές ουσίες και άλλα πρόσθετα. Αυτά τα προϊόντα τείνουν επίσης να έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε πρόσθετα σάκχαρα, λίπος και αλάτι, αλλά χαμηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνες και φυτικές ίνες.
Πολλές προηγούμενες μελέτες και μετα-αναλύσεις έχουν συνδέσει τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα με τις κακές εκβάσεις για την υγεία, αλλά καμία ολοκληρωμένη ανασκόπηση δεν έχει παράσχει ακόμη μια ευρεία αξιολόγηση των στοιχείων στον τομέα αυτό. Για να γεφυρωθεί αυτό το κενό, οι ερευνητές πραγματοποίησαν μια συνολική ανασκόπηση (μια υψηλού επιπέδου περίληψη των στοιχείων) 45 διαφορετικών συγκεντρωτικών μετα-αναλύσεων από 14 άρθρα ανασκόπησης που συσχετίζουν τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα με τις αρνητικές επιπτώσεις για την υγεία. Συνολικά, τα στοιχεία αφορούσαν σε σχεδόν 10 εκατομμύρια συμμετέχοντες.
Συνολικά, τα αποτελέσματα αποδεικνύουν ότι η υψηλότερη κατανάλωση σε υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα συσχετίστηκε σταθερά με περίπου 50% αυξημένο κίνδυνο θανάτου που σχετίζεται με καρδιαγγειακά νοσήματα, 48-53% υψηλότερο κίνδυνο άγχους και κοινών ψυχικών διαταραχών και 12% μεγαλύτερο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2.
Επιπλέον, η υψηλότερη πρόσληψη υπερεπεξεργασμένων τροφίμων συνδέεται επίσης με 21% μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου από οποιαδήποτε αιτία, 40-66% αυξημένο κίνδυνο θανάτου που σχετίζεται με καρδιακές παθήσεις, παχυσαρκία, διαβήτη τύπου 2 και προβλήματα ύπνου και 22% αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης.
Περιορισμένα, ωστόσο, ήταν τα συγκεντρωτικά στοιχεία, που συσχέτισαν τις διατροφές με μεγάλες ποσότητες αυτών των τροφίμων με το άσθμα, τη γαστρεντερική υγεία, ορισμένους καρκίνους και τους καρδιομεταβολικούς παράγοντες κινδύνου, όπως τα υψηλά λιπαρά στο αίμα και τα χαμηλά επίπεδα της «καλής» χοληστερόλης.
«Τα ευρήματά μας ενισχύουν την ανάγκη επείγουσα έρευνα και τις δράσεις δημόσιας υγείας που αποσκοπούν στην ελαχιστοποίηση της κατανάλωσης υπερεπεξεργασμένων τροφίμων για τη βελτίωση της υγείας του πληθυσμού» καταλήγουν οι ερευνητές.
Τι μπορεί, όμως, να γίνει για να ελεγχθεί και να μειωθεί η παραγωγή και η κατανάλωσή των προϊόντων, η οποία αυξάνεται παγκοσμίως; Σύμφωνα με τους ερευνητές, η κερδοφορία αποθαρρύνει τους κατασκευαστές να στραφούν στην παραγωγή θρεπτικών τροφίμων, οπότε οι δημόσιες πολιτικές και η δράση για τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα είναι απαραίτητες.
Τα μέτρα που προτείνουν είναι ειδικές ετικέτες στην πρόσοψη της συσκευασίας, περιορισμό της διαφήμισης και απαγόρευση των πωλήσεων σε ή κοντά σε σχολεία και νοσοκομεία, καθώς και φορολογικά και άλλα μέτρα που καθιστούν τα μη επεξεργασμένα ή ελάχιστα επεξεργασμένα τρόφιμα και τα φρεσκομαγειρεμένα γεύματα εξίσου προσιτά και διαθέσιμα και φθηνότερα από τα υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα.
