Προέρχεται από το Αφγανιστάν και τις γύρω περιοχές, ενώ ήταν γνωστό φαρμακευτικό φυτό στην αρχαία Ελλάδα με το όνομα Σταφλίνος. Στην Ευρώπη η καλλιέργεια του ξεκίνησε το 13ο αιώνα και ήταν χρώματος μωβ, εξαιτίας κάποιων χρωστικών που περιείχε.
Η ρίζα του είναι σαρκώδης με κωνικό μακρύ σχήμα και χρώμα πορτοκαλί, κίτρινο ή λευκό ανάλογα με την ποικιλία. Οι διάφορες ποικιλίες καρότου διακρίνονται από διαφορές στο σχήμα, το χρώμα και το μήκος της ρίζας. Τα φύλλα βγαίνουν από τη κορυφή της ρίζας και έχουν μακρύ μίσχο. Τη δεύτερη χρονιά αναπτύσσονται τα άνθη που είναι λευκά, κιτρινωπά ή ρόδινα.
Καλλιεργείται για τη σαρκώδη ρίζα του σε όλες τις εύκρατες περιοχές, κυρίως το χειμώνα με ιδανική θερμοκρασία τους 15–18 βαθμούς. Προτιμά τα εδάφη με άφθονη υγρασία και καλά στραγγιζόμενα.
Η αναπαραγωγή γίνεται με σπορά και τα φυτάρια αναπτύσσονται με αργό ρυθμό. Η συγκομιδή γίνεται 3 – 4 μήνες μετά τη σπορά και στο εμπόριο διατίθεται συνήθως χωρίς το φύλλωμα, γιατί έτσι διατηρείται περισσότερο. Στην Ελλάδα καλλιεργείται κυρίως στη Μακεδονία και τη Στερεά και η βασική ποικιλία είναι αυτή της «Αιγίνης», με κωνική ρίζα μεγάλου μεγέθους και πορτοκαλί χρώμα.
Πλούσια σε φυτικές ίνες, μαγγάνιο, κάλιο, ασβέστιο, μαγνήσιο, φώσφορο, νάτριο, σίδηρο, ψευδάργυρο, χαλκό, σελήνιο και βιταμίνες Α, Κ, C, Ε και του συμπλέγματος Β. Όλοι έχουμε συνδέσει τα καρότα με το πορτοκαλί τους χρώμα, αλλά είναι γεγονός ότι υπάρχουν και σε άλλα χρώματα, όπως λευκό, κίτρινο, κόκκινο ή μοβ (το τελευταίο είναι το χρώμα της αυθεντικής ποικιλίας). Είναι ένα φυτό με παχιά, σαρκώδη, χρωματιστή ρίζα, το οποίο αναπτύσσεται υπόγεια, ενώ τα πράσινα φύλλα του έχουν μακρύ μίσχο και βγαίνουν πάνω από το έδαφος.
Τα καρότα είναι μια εξαιρετική πηγή αντιοξειδωτικών ουσιών και η πλουσιότερη φυτική πηγή β – καροτίνης (προβιταμίνης Α). Η β – καροτίνη συμβάλλει στην προστασία της όρασης και ειδικά στη νυχτερινή όραση. Η ισχυρή αντιοξειδωτική δράση της β – καροτίνης, παρέχει επίσης προστασία από την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και την ανάπτυξη καταρράκτη, της κύριας αιτίας τύφλωσης στους ηλικιωμένους.
Διάφορες έρευνες μέχρι σήμερα έχουν δείξει ότι η φαλκαρινόλη, ουσία που περιέχεται στα καρότα, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο του καρκίνου, συν του ότι η β – καροτίνη ελαττώνει την πιθανότητα εμφάνισης συγκεκριμένων ειδών καρκίνου.
Έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο πολιτειακό πανεπιστήμιο του Κάνσας, έδειξε ότι αν εκτιθέμεθα συχνά σε παθητικό κάπνισμα, τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε βιταμίνη Α, όπως τα καρότα, είναι μια έξυπνη επιλογή για να ισορροπήσουμε τη βλάβη, επειδή το β – καροτένιο στο καρότο μπορεί να μετατραπεί στον οργανισμό μας, σε βιταμίνη Α, απαραίτητη για την υγιή κυτταρική ανάπτυξη και ένα ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα. Επομένως, ακόμη και ένα καρότο την ημέρα, μπορεί να μειώσει την πιθανότητα καρκίνου του πνεύμονα στο μισό.
Οι έρευνες έχουν επίσης διαπιστώσει ότι το καρότο είναι πλούσιο σε φολικό οξύ, που ανήκει στην ομάδα των βιταμινών Β και μπορεί να καταπολεμήσει τις ελεύθερες ρίζες (ουσίες που προκαλούν καρκίνο) στο σώμα μας. Η λιγνίνη που βρίσκεται στο καρότο, βοηθά στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, για να καταπολεμήσει τα καρκινικά κύτταρα.
Η συχνή κατανάλωση καρότου έχει επίσης συνδεθεί με 20% μείωση των πιθανοτήτων καρκίνου του μαστού μετά την εμμηνόπαυση και 50% μείωση στη συχνότητα του καρκίνου της ουροδόχου κύστης, του τραχήλου, του προστάτη, του παχέος εντέρου, του λάρυγγα και του οισοφάγου. Επίσης, έχει αντι – υπερτασικές, φαρμακευτικές ιδιότητες που βοηθούν στη μείωση της αρτηριακής πίεσης. Αλλά θα πρέπει να αποθηκεύετε τα καρότα μακριά από μήλα, αχλάδια, πατάτες και άλλα φρούτα και λαχανικά που παράγουν αέριο αιθυλενίου, δεδομένου ότι η έκθεση σε αυτό το αέριο, τα καθιστά πικρά.
Τα καρότα είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και έχουν λίγες θερμίδες. Ένα μεσαίο καρότο περιέχει 0,6 γραμμάρια πρωτεΐνης, 5,8 γραμμάρια υδατάνθρακες, 1,7 γραμμάρια φυτικών ινών και 25 θερμίδες, κάτι το οποίο τα καθιστά ένα ασφαλές συμπλήρωμα σε κάθε δίαιτα και το ιδανικό σνακ για κάθε στιγμή της ημέρας.
Οι ίνες στα καρότα βοηθούν στην καλή λειτουργία του εντέρου και στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας. Το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να χτυπήσετε φρέσκο χυμό από βιολογικά καρότα και να προσθέσετε λίγο ελαιόλαδο. Αν τον πίνετε κάθε πρωί, θα ανακουφίσετε το πρόβλημα της δυσκοιλιότητας. Επίσης, τα καρότα είναι ευεργετικά σε περιπτώσεις όπως η διάρροια.
Πώς να τα μαγειρεύετε
Τα καρότα είναι νόστιμα ωμά αλλά και μαγειρεμένα, ενώ η β – καροτίνη δεν καταστρέφεται με το μαγείρεμα. Στην πραγματικότητα, το μαγείρεμα διασπά τις φυτικές ίνες, κάνοντας τις θρεπτικές τους ουσίες και τα ζάχαρα, περισσότερο διαθέσιμα και καθιστώντας τα καρότα πιο γλυκιά. Προσέξτε μόνο να μην παραμαγειρεύετε τα καρότα, για να διατηρείτε καλύτερα τη γεύση και τη θρεπτική τους αξία. Κι επειδή τα καρότα έχουν λιποδιαλυτές ουσίες, οι θρεπτικές του ουσίες απορροφώνται καλύτερα με την προσθήκη λαδιού.
Όπως και πολλά άλλα τρόφιμα, τα καρότα, όταν καταναλώνονται σε υπερβολικές ποσότητες, έχουν ανθυγιεινά αποτελέσματα, και μπορεί να «χρωματίσουν» το δέρμα μας. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε δύο λόγους: Είτε το σώμα μας δε μπορεί να επεξεργαστεί την καροτίνη που καταναλώνουμε, ή το συκώτι μας είναι τοξικό. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται καροταναιμία. Αν και ο αποχρωματισμός του δέρματος είναι ακίνδυνος και δεν αποτελεί απειλή για την υγεία, μπορεί να φέρει σε δύσκολη θέση κάποιους που δε μπορούν να συνηθίσουν ένα διαφορετικό χρώμα δέρματος.
Η υπερβολική καροτίνη μπορεί να προκαλέσει αυτή την κατάσταση, συνήθως στα παιδιά και σπάνια σε υγιείς ενήλικες, κυρίως λόγω του ότι το ήπαρ τους λειτουργεί αρκετά καλά για να μετατρέψει τη βήτα καροτίνη σε βιταμίνη Α και να απορρίψει την υπόλοιπη από τον οργανισμό.
Πώς να επιλέγετε και να αποθηκεύετε τα καρότα
Η επιλογή των καρότων έχει μεγάλη σημασία. Πάντα επιλέγετε εκείνα των οποίων οι ρίζες είναι σταθερές, λείες, σχετικά ίσιες και φωτεινές σε χρώμα. Όσο πιο βαθύ είναι το πορτοκαλί, τόσο περισσότερη η βήτα καροτίνη στο καρότο. Εάν τα πάρετε με τα φύλλα τους, θα πρέπει να έχουν έντονο πράσινο χρώμα, και να μην έχουν μαραθεί. Δεδομένου ότι τα ζάχαρα στα καρότα είναι συγκεντρωμένα στον πυρήνα τους, σε γενικές γραμμές, όσα έχουν μεγαλύτερη διάμετρο, θα έχουν μεγαλύτερο πυρήνα και επομένως θα είναι πιο γλυκά.
Τα καρότα είναι σκληρά λαχανικά που διατηρούνται για μεγαλύτερο διάστημα από ό,τι πολλά άλλα λαχανικά, όταν αποθηκεύονται σωστά. Για να τα διατηρήσετε φρέσκα, ελαχιστοποιήστε την ποσότητα της υγρασίας που χάνουν. Για να το κάνετε αυτό, φροντίστε να τα αποθηκεύετε στο πιο δροσερό μέρος του ψυγείου, σε μια πλαστική σακούλα ή τυλιγμένα σε απορροφητικό χαρτί, το οποίο θα μειώσει το ποσό της συμπύκνωσης. Αυτή η μέθοδος θα τα κρατήσει φρέσκα για περίπου δύο εβδομάδες.
Το καρότο τρώγεται ωμό είτε σκέτο, είτε σε σαλάτες (κυρίως συνοδεύοντας το λάχανο), ή σαν τουρσί ή μαγειρεμένο (θεωρείται βασικό συστατικό στη φασολάδα, ενώ ταιριάζει πολύ καλά και με τον αρακά). Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί το ίδιο καλά στην ζαχαροπλαστική (κέικ καρότου, γλυκό του κουταλιού καρότο). Πολύ καλή επιλογή αποτελεί και ο χυμός καρότου μαζί με χυμό από μήλα.
Πηγή: diatrofi.gr
