Η περίοδος των ιώσεων και της γρίπης συνδέεται συνήθως με αυξημένη κατανάλωση παυσίπονων και αντιπυρετικών, τα οποία αγοράζουμε φθηνά και χωρίς συνταγή από το φαρμακείο. Κανένα φάρμακο, όμως, δεν είναι «αθώο». Ούτε τα μη συνταγογραφούμενα.
Οι επιστήμονες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) τονίζουν ότι για να χρησιμοποιήσουμε μη συνταγογραφούμενα φάρμακα (ΜΗΣΥΦΑ) πρέπει να έχουμε συμβουλή και παρακολούθηση από επιστήμονα Υγείας.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι κίνδυνοι για την υγεία μας κρύβονται ακόμη και στα ευρέως χρησιμοποιούμενα παυσίπονα, τα οποία υπάρχουν σε μεγάλες ποσότητες σε κάθε σπίτι. Βρετανοί επιστήμονες προσπαθούν να αποτρέψουν τους υψηλούς κινδύνους θανάτου, ειδικά για γηραιές κυρίες, από τη χρήση βιταμινούχων παρασκευασμάτων που λαμβάνονται ταυτόχρονα με τις αγωγές οστεοπόρωσης.
Επιστημονικά άρθρα κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για το φολλικό οξύ, το οποίο -ως συμπλήρωμα διατροφής- «ενοχοποιείται» για καρκινογενέσεις.
Μια σειρά μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων για το κοινό κρυολόγημα περιέχουν ποσότητες μεθαμφεταμίνης ικανές να απορυθμίσουν την αντιυπερτασική αγωγή μεγάλου ποσοστού ανθρώπων. Αλλα έχουν συνδυασμό μεθαμφεταμίνης με καφεΐνη, ο οποίο επιδρά ακόμη χειρότερα.
Εγκριτοι αμερικανικοί φορείς, όπως ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), έχουν εκδώσει προειδοποιήσεις για τη χρήση κοινών σπρέι για τη «βουλωμένη μύτη».
Δύσκολος ο μεταβολισμός
Η χρήση αντιόξινων, μαζί με οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή σημαίνει την πλήρη αδρανοποίησή της. Αυτό θα μπορούσε να αποβεί εξαιρετικά επικίνδυνο σε αγωγή π.χ. με αντιπηκτικά ή άλλους καρδιολογικούς συνδυασμούς φαρμάκων.
Η εκτεταμένη χρήση γκρέιπφρουτ για λόγους δίαιτας επηρεάζει το κυτόχρωμα P450 και αναστέλλει το CYT3A4 στο ήπαρ, με συνέπεια να μην αφήνει να μεταβολιστούν οι περισσότερες κατηγορίες θεραπευτικών αγωγών. Τα φάρμακα παρουσιάζουν υψηλές συγκεντρώσεις στο αίμα.
Γιάννης Τούντας, προέδρος του ΕΟΦ
Ιδιαίτερη προσοχή στα μη συνταγογραφούμενα
Τα φάρμακα θα πρέπει να καταναλώνονται με μεγάλη προσοχή, πάντα σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού και του φαρμακοποιού. Σε ό,τι αφορά τα φάρμακα για τα οποία δεν απαιτείται ιατρική συνταγή, τα λεγόμενα Μη Συνταγογραφούμενα Φάρμακα (ΜΗΣΥΦΑ), επίσης θα πρέπει να λαμβάνονται με προσοχή και εφόσον υπάρχει λόγος για θεραπεία.
Θα πρέπει να διευκρινιστεί και ειδικά για το θέμα των ιώσεων ότι δεν θα πρέπει να λαμβάνονται αντιβιοτικά, τα οποία θα πρέπει να χορηγούνται μόνο για μικροβιακές λοιμώξεις και με συνταγή ιατρού.
Ο ΕΟΦ τον Μάιο του 2011 προχώρησε στην κατάρτιση καταλόγου φαρμακευτικών προϊόντων για τη χορήγηση των οποίων δεν απαιτείται ιατρική συνταγή και τα οποία διατίθενται αποκλειστικά από τα φαρμακεία. Τα φάρμακα αυτά δεν καλύπτονται από την Κοινωνική Ασφάλιση.
Ο Οργανισμός λαμβάνει όλα τα απαραίτητα μέτρα διαχρονικά για την προστασία της Δημόσιας Υγείας, ασκώντας τις αρμοδιότητές του στους τομείς των εγκρίσεων φαρμάκων, της επιθεώρησης της παραγωγής, της διακίνησης και της κυκλοφορίας, καθώς και της φαρμακοεπαγρύπνησης στην Ελλάδα, όλων των φαρμακευτικών προϊόντων, σύμφωνα με τα ισχύοντα για όλα τα κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Σε ό,τι αφορά τα θέματα ασφάλειας, το πλαίσιο από τις αρμόδιες αρχές (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων και ΕΟΦ) για τα ΜΗΣΥΦΑ είναι το ίδιο αυστηρό σε σχέση με τα φάρμακα με ιατρική συνταγή και η ασφάλειά τους έχει εξεταστεί και τεκμηριωθεί ώστε να μπορούν να λαμβάνονται από τους ασθενείς χωρίς την ανάγκη μεσολάβησης ιατρού. Αξίζει να αναφερθεί ότι σύμφωνα με τη νέα πιο αυστηρή ευρωπαϊκή νομοθεσία για τη φαρμακοεπαγρύπνηση, που ήδη ενσωματώθηκε στο εθνικό δίκαιο, η αναφορά ανεπιθύμητων ενεργειών για όλα τα φάρμακα θα μπορεί να γίνεται και από τους ασθενείς.
Ο ΕΟΦ εφιστά την προσοχή για την ορθή χρήση των φαρμάκων και προτρέπει για την άμεση αναφορά οποιουδήποτε προβλήματος ή ανεπιθύμητης ενέργειας εμφανιστεί.
