Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων παρέχει συμβουλές ταξιδιωτικής ιατρικής που αφορούν τα συχνότερα προβλήματα υγείας που μπορεί να παρουσιαστούν στη διάρκεια των διακοπών
Σοβαροί είναι οι κίνδυνοι για την ανθρώπινη υγεία που ελλοχεύουν κατά τη διάρκεια των ταξιδιών. Διαφορετικό νερό και τρόφιμα, παθογόνοι μικροοργανισμοί που ενδεχομένως να μην επιβιώνουν στο δικό μας μικρόκοσμο, αλλαγή υψομέτρου, διαφορετικές υγειονομικές συνήθειες είναι μερικές από τις νέες συνθήκες στις οποίες καλείται να προσαρμοστεί ο οργανισμός.
Το νέο περιβάλλον μπορεί να κρύβουν παγίδες και για το λόγο αυτό οι ταξιδιώτες θα πρέπει να έχουν λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα που θα τους βοηθήσουν να αξιολογήσουν τον κίνδυνο και να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν σε κρίσιμες καταστάσεις χωρίς άμεση ιατρική παρέμβαση.
Η ταξιδιωτική ιατρική συνιστά έναν ιδιαίτερα αναπτυγμένο κλάδο της ιατρικής, ο οποίος θέτει τα εξής ερωτήματα προκειμένου να προετοιμάσει τους ταξιδιώτες κατάλληλα για κάθε μακρινή εξόρμηση: Πού θα πάμε, με τι μέσο, από ποιες χώρες θα περάσουμε, ποιος ο σκοπός του ταξιδιού και ποια η διάρκειά του. Παράλληλα εξετάζει το ιατρικό ιστορικό του ασθενούς προκειμένου να ληφθούν μέτρα ανάλογα την περίπτωση.
Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων παρέχει πλούσιες συμβουλές ταξιδιωτικής ιατρικής που αφορούν τα συχνότερα προβλήματα υγείας των διακοπών. Το «ΕΘΝΟΣ-Υγεία» επέλεξε τις σημαντικότερες και σας τις παρουσιάζει:
Διάρροια
Είναι η πιο συχνή νόσος των ταξιδιωτών
Είναι η πιο συχνή νόσος που αντιμετωπίζουν οι ταξιδιώτες. Αφορά κυρίως άτομα που επισκέπτονται αναπτυσσόμενες και τροπικές χώρες. Οι αριθμοί είναι αποκαλυπτικοί: Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, το 25-50% των ταξιδιωτών στις χώρες αυτές προσβάλλονται από διάρροια.
Στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για ήπιες μορφές της νόσου, η οποία υποχωρεί μόνη της, όμως αρκετοί αναγκάζονται να τροποποιήσουν σημαντικά τις δραστηριότητές τους λόγω του προβλήματος. Τα κυριότερα συμπτώματα είναι τα εξής:
Τουλάχιστον 4-5 υδαρείς εκκενώσεις την ημέρα, αίμα ή αιματηρή βλέννα στα κόπανα, κοιλιακό άλγος, ναυτία, εμετός, πυρετός και αίσθηση αδυναμίας. Συνήθως διαρκεί 3-4 ημέρες. Οφείλεται σε εντεροπαθογόνα βακτήρια και παράσιτα ενώ κάποιοι ιοί μπορούν, επίσης, να προκαλέσουν διάρροια. Σπανίως αποδίδεται σε άγχος σχετιζόμενο με το ταξίδι, jet lag ή αλλαγή στις διατροφικές συνήθειες. Oταν παρουσιαστεί, ο ασθενής θα πρέπει να λαμβάνει υγρά από το στόμα για να αντικαταστήσει τους ηλεκτρολύτες που χάνει, να αποφεύγει τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το αλκοόλ, τον καφέ, τα λιπαρά φαγητά, το δυνατό τσάι και τα καρυκεύματα και σε περίπτωση που κριθεί αναγκαίο να καταφύγει στη φαρμακευτική αγωγή.
Ως μέτρα πρόληψης της διάρροιας των ταξιδιωτών θεωρούνται τα εξής:
Προσοχή στην κατανάλωση τροφίμων και ποτών και χημειοπροφύλαξη με αντιβιοτικά και αντιδιαρροϊκά φάρμακα κυρίως για τις ευπαθείς ομάδες.
Ναυτία
Ευάλωτοι τα παιδιά και οι έγκυες
Ταλαιπωρεί μεγάλο αριθμό ταξιδιωτών ενώ περισσότερο ευάλωτοι σε αυτήν είναι τα παιδιά και οι έγκυες γυναίκες. Η ναυτία προκύπτει από τη χρήση μεταφορικών μέσων – κυρίως του πλοίου όμως αρκετοί υποφέρουν ακόμη και όταν ταξιδεύουν με αυτοκίνητο, πούλμαν ή αεροπλάνο. Προκαλεί ελαφρά αδιαθεσία, κοιλιακή δυσφορία, αίσθηση αυξημένης θερμοκρασίας, ζάλη, ταχύπνοια, πονοκέφαλο, υπνηλία και αυξημένη έκκριση σάλιου. Το ΚΕΕΛΠΝΟ προτείνει τα εξής μέτρα για την πρόληψη της ναυτίας:
Μετακίνηση σε κάποια θέση όπου η ταλάντωση είναι μικρότερη (σε πλοίο π.χ. αυτό αφορά το κεντρικό τμήμα και τα κατώτερα στρώματα του πλοίου, αυτοκίνητο ή λεωφορείο αυτό συνήθως αφορά τα μπροστινά καθίσματα). Σταθεροποίηση του κεφαλιού ώστε να κινείται όσο λιγότερο γίνεται. Σε κλειστό χώρο (π.χ. στην καμπίνα ενός πλοίου) να προτιμάται η ύπτια θέση με τα μάτια κλειστά. Σταθεροποίηση του βλέμματος σε ένα σημείο. Τα ειδικά φάρμακα κατά της ναυτίας συνήθως προκαλούν ζάλη και υπνηλία. Κατανάλωση μικρή και συχνή γευμάτων, αποφυγή αλκοόλ και καπνίσματος.
Τζετ λαγκ
Οταν η αλλαγή της ώρας απορυθμίζει το βιολογικό ρολόι
Τα πολύωρα ταξίδια και οι απότομες αλλαγές ώρας απορυθμίζουν συχνά το βιολογικό ρολόι των ταξιδιωτών. Το Jet-lag εκδηλώνεται έπειτα από αεροπορικά ταξίδια και οφείλεται στο γεγονός ότι το αεροπλάνο διασχίζει σε μικρό χρονικό διάστημα περιοχές με διαφορετικές ωρολογιακές ζώνες. Συνήθως η προσαρμογή του οργανισμού είναι δυσκολότερη όταν ταξιδεύουμε προς τα ανατολικά παρά προς τα δυτικά.
Ιατρικά το jet-lag εξηγείται ως εξής: Ο οργανισμός μας ακολουθεί έναν κύκλο -τον λεγόμενο κιρκαδιανό κύκλο- βάσει του οποίου η μελατονίνη φτάνει στα ανώτερα επίπεδά της περίπου στις 2 μ.μ. Οταν η ροή αυτού του κύκλου μεταβάλλεται προκαλούνται συμπτώματα όπως αϋπνία ή διαταραχές ύπνου, αδυναμία, πονοκέφαλος, ευερεθιστότητα, αδιαθεσία, γαστρεντερικές διαταραχές.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, για κάθε μία ώρα αλλαγής, χρειάζεται μια μέρα προσαρμογής. Οταν η ωρολογιακή διαφορά προσεγγίζει τις 6 ώρες, συνήθως τα συμπτώματα εμφανίζονται κατά την 5η ημέρα του ταξιδιού.
Για την αντιμετώπιση του Jet-lag το ΚΕΕΛΠΝΟ συνιστά σε όσους πρόκειται να ταξιδέψουν περισσότερες από 4-5 ώρες τα εξής:
Ικανοποιητική ξεκούραση πριν από το ταξίδι και αναπλήρωση του χαμένου ύπνου για κάθε 24ωρο. Συγχρονισμός του ρολογιού τους με την ώρα της χώρας προορισμού ώστε σταδιακά να αρχίζουν τις ανάλογες δραστηριότητες (π.χ. γεύματα, ύπνο κ.λπ.) αντίστοιχα με την ώρα της χώρας προορισμού, πριν από το ταξίδι. Ενυδάτωση με άφθονα υγρά και περιορισμό κατανάλωσης αλκοόλ πριν και κατά τη διάρκεια της πτήσης. Εκθεση στον ήλιο κατά μικρά και τακτά χρονικά διαστήματα μετά την άφιξη στη χώρα προορισμού. Για την πρόληψη της φλεβοθρόμβωσης, δηλαδή της δημιουργίας θρόμβων λόγω της παρατεταμένης στάσης του αίματος στις κνήμες και τη λεκάνη, απαιτούνται: Χρήση άνετων και χαλαρών ενδυμάτων που να μην πιέζουν τα γόνατα και τη μέση. Χρήση ειδικών ελαστικών καλτσών. Περπάτημα τουλάχιστον κάθε μία ώρα κατά τη διάρκεια της πτήσης. Πραγματοποίηση ειδικών ασκήσεων που πολλές φορές προβάλλονται σε βίντεο από τις αεροπορικές εταιρείες. Κατανάλωση μεγάλης ποσότητας νερού και αποφυγή κατανάλωσης αλκοόλ και καφεΐνης. Αποφυγή υπνωτικών χαπιών.
