Κάθε χρόνο γίνονται 100.000 μεταμοσχεύσεις κερατοειδούς σε όλο τον κόσμο, ενώ στην Ελλάδα πραγματοποιούνται περίπου 200. Ο αριθμός των ασθενών που περιμένουν για μεταμόσχευση παγκοσμίως ανέρχεται στα 10 εκατομμύρια.
Στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ της Θεσσαλονίκης σήμερα περιμένουν για μεταμόσχευση κερατοειδούς περίπου 200 άτομα, ενώ η Τράπεζα Οφθαλμών του νοσοκομείου διαθέτει μόνο δύο μοσχεύματα. Σήμερα, χάρη στις νέες τεχνικές, ένας κερατοειδής μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αποκατασταθεί η όραση δύο ασθενών.
Τα στοιχεία αυτά παρουσίασαν ο καθηγητής Οφθαλμολογίας στο ΑΠΘ και διευθυντής της Α’ Οφθαλμολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ, Παναγιώτης Οικονομίδης και ο καθηγητής Οφθαλμολογίας στο ΑΠΘ και διευθυντής της Τράπεζας Οφθαλμών και Μεταμοσχεύσεων, Νίκος Ζιάκας, στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου με αφορμή εκδήλωση με θέμα «Δωρεά Οργάνων Μεταμόσχευση Κερατοειδούς», που θα πραγματοποιηθεί στις 4 Μαρτίου (ώρα 18.00) στην αίθουσα Μανώλης Αναγνωστάκη του Δημαρχείου Θεσσαλονίκης, με στόχο την ευαισθητοποίηση των πολιτών.
Στο ΑΧΕΠΑ λειτουργεί εδώ και τριάντα χρόνια η μοναδική Τράπεζα Οφθαλμών σε ελληνικό δημόσιο νοσοκομείο και σε αυτό το διάστημα έχουν ελεγχθεί και μεταμοσχευθεί 1500 μοσχεύματα. Πριν από την ίδρυση της Τράπεζας Οφθαλμών στο ΑΧΕΠΑ γίνονταν 3-5 μεταμοσχεύσεις κερατοειδούς ετησίως, ενώ τα τελευταία χρόνια γίνονται από 70-100 μεταμοσχεύσεις το χρόνο και από το 2011 έως σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί 320.
«Ένα μόσχευμα που εισάγεται από το εξωτερικό κοστίζει 2.500-3.000 ευρώ, ενώ το κόστος της επέμβασης κυμαίνεται από 7.000 έως 10.000 ευρώ. Αν υπήρχαν περισσότεροι δότες στην Ελλάδα θα εξοικονομούσαμε από 700.000 έως 1.000.000 ευρώ ετησίως» ανέφερε ο κ. Οικονομίδης.
Παράλληλα εξήγησε ότι τα μοσχεύματα που προέρχονται από το εξωτερικό τα αγοράζουν νόμιμα μέσω κάποιας εταιρείας οι ίδιοι οι ασθενείς. Στις σκανδιναβικές χώρες και στην Αμερική, επειδή όλοι οι πολίτες είναι δότες, οι ιστοί, όπως π.χ. ο κερατοειδής, περισσεύουν και επειδή μπορούν να συντηρηθούν μόνο 15 ημέρες, σε περίπτωση που δεν βρεθεί άμεσα λήπτης πωλούνται στο εξωτερικό και τα χρήματα διατίθενται για την υποστήριξη της λειτουργίας των Τραπεζών Ιστών και Οφθαλμών.
«Δεν θα πρέπει να συγχέουμε το θέμα αυτό με το εμπόριο οργάνων, το οποίο απαγορεύεται. Οι ιστοί δεν είναι όργανα και υπάρχουν εταιρείες που τους επεξεργάζονται και τους διαθέτουν νόμιμα» εξήγησε ο κ. Οικονομίδης.
Ένας κερατοειδής σώζει δυο μάτια
Χάρη στις νέες τεχνικές που εφαρμόζονται στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, μπορεί ο κερατοειδής που προέρχεται από έναν δότη να μεταμοσχευθεί σε δύο ασθενείς. Όπως εξήγησε κ. Ζιάκας, όσο η βλάβη στο μάτι είναι μικρότερη και σε αρχικό στάδιο μπορεί να αντιμετωπιστεί με τμηματική μεταμόσχευση κερατοειδούς, δηλαδή με την αποκατάσταση μόνο του τμήματος, όπου υπάρχει βλάβη.
«Το 15% των μοσχευμάτων που χρησιμοποιούμε προέρχεται από το εξωτερικό και το 85% από Έλληνες δότες. Από αυτό το 85% το 20% χρησιμοποιείται για μεταμοσχεύσεις που γίνονται με τις νέες τεχνικές. Η τμηματική μεταμόσχευση είναι μία λογική αντιμετώπιση. Η αποκατάσταση είναι άμεση και ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει άμεσα στην καθημερινότητά του. Από το νοσοκομείο βγαίνει την επόμενη μέρα και σε 48 ώρες μπορεί να επιστρέψει στη δουλειά του. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι θα αποκατασταθεί άμεσα η όρασή του, θα χρειαστεί ένα μήνα για να γίνει αυτό. Στην περίπτωση, όμως, ολικής μεταμόσχευσης κερατοειδούς, ο χρόνος που απαιτείται για την αποκατάσταση είναι έξι μήνες. Η τμηματική μεταμόσχευση γίνεται με μεγαλύτερη ασφάλεια και έχει μικρότερη νοσηλεία και μικρότερο κίνδυνο απόρριψης» πρόσθεσε ο κ. Ζιάκας.
Διακόσια άτομα στη λίστα για μεταμόσχευση
Ο αριθμός των ασθενών που περιμένουν για μεταμόσχευση στο ΑΧΕΠΑ ανέρχεται σε περίπου 200, ενώ αυτή τη στιγμή η Τράπεζα Οφθαλμών διαθέτει μόνο δύο μοσχεύματα. Η μεταμόσχευση γίνεται κατόπιν αξιολόγησης των ασθενών. Ένας ασθενής π.χ. που έχει βλάβη και στα δυο μάτια θα προηγηθεί από έναν ασθενή που έχει βλάβη μόνο στο ένα ή ένας νέος θα προηγηθεί από έναν υπερήλικα.
«Ο μικρότερος ασθενής στον οποίο κάναμε μεταμόσχευση κερατοειδούς ήταν τεσσάρων ετών, ενώ ο δότης ήταν ένα παιδί δύο ετών» ανέφερε ο κ. Οικονομίδης.
Να σημειωθεί ότι για τη μεταμόσχευση κερατοειδούς δεν ελέγχεται η συμβατότητα του ιστού παρά μόνο σε περιπτώσεις υψηλού κινδύνου, όπου έχει προηγηθεί απόρριψη μοσχεύματος. Ο κ. Οικονομίδης τόνισε ότι υπάρχει μεγάλη έλλειψη καθώς μετά το 2012 ελαττώθηκε η προσφορά οργάνων και ανθρώπινων ιστών, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες χώρες του Νότου, γεγονός το οποίο απέδωσε στην οικονομική κρίση που επηρεάζει τη διάθεση των ανθρώπων για δωρεά οργάνων. Πρόσθεσε ακόμη ότι μετά τις δωρεές οργάνων που προβάλλονται από τα μέσα ενημέρωσης ως πράξεις αλτρουισμού αυξάνονται οι δότες και επεσήμανε ότι θα πρέπει να υπάρχει συνεχής ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού.
