Ποιος είπε ότι το κάπνισμα, η πλούσια σε λιπαρά διατροφή και η έλλειψη άσκησης, είναι οι μόνοι παράγοντες που μπορεί να τον οδηγήσουν σε ένα ξαφνικό έμφραγμα του μυοκαρδίου; Νεότερες μελέτες που ανακοινώθηκαν στο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας, που γίνεται στο Λονδίνο, δείχνουν ξεκάθαρα ότι η εμφάνιση καρδιαγγειακών νόσων μπορεί να σχετίζεται σε σημαντικό βαθμό με τη μόλυνση της περιοχής που ζει κάποιος, με το κρύο, αλλά και με τον θόρυβο.
Η ρύπανση, ο κακός καιρός και ο θόρυβος εχθροί της καρδιάς
«Ο καιρός, η βροχή ή η ζέστη επηρεάζουν την καθημερινή μας δραστηριότητα, ακόμα και την παραγωγικότητα στην εργασία μας», επισημαίνει η Aneta Cislak, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Σιλεσίας, στο Zabrze της Πολωνίας και εξηγεί ότι η απλή αυτή διαπίστωση οδήγησε σε μια μελέτη που έδειξε ότι η αυξημένη ρύπανση και οι καιρικές συνθήκες επηρεάζουν την πορεία των ασθενών μετά από μια καρδιακή προσβολή. «Δεδομένου ότι αυτή η επίδραση είναι τόσο αισθητή, μας ενδιαφέρει να δούμε αν ο καιρός έχει σχέση με τις καρδιαγγειακές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένων των οξέων στεφανιαίων συνδρόμων. Επιπλέον, σκεφθήκαμε να μελετήσουμε και την ατμοσφαιρική ρύπανση, γι αυτό πραγματοποιήσαμε την έρευνα μας στη Σιλεσία, την πιο αστικοποιημένη και βιομηχανοποιημένη περιφέρεια στην Πολωνία», εξηγεί η κ. Cislak.
Η μελέτη εξέτασε τη σχέση μεταξύ των περιβαλλοντικών παραγόντων, με τη σοβαρότητα της κλινικής κατάστασης και τη βραχυπρόθεσμη πρόγνωση σε ασθενείς με οξέα στεφανιαία σύνδρομα, όπως έμφραγμα του μυοκαρδίου και ασταθή στηθάγχη. Διήρκεσε 6 χρόνια και έδειξε ότι οι ασθενείς υψηλού κινδύνου, με έμφραγμα του μυοκαρδίου στους οποίους έγινε αγγειοπλαστική για διάνοιξη των φραγμένων αρτηριών, η επέμβαση ήταν πιο συχνά επιτυχής όταν ο καιρός ήταν ηλιόλουστος, δεν είχε κρύο και οι συγκεντρώσεις του όζοντος και του μονοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα, ήταν χαμηλότερες.
«Μια από τις πιθανές εξηγήσεις για το εύρημα αυτό είναι ότι οι ατμοσφαιρικοί ρύποι, όπως το μονοξείδιο του άνθρακα, δεσμεύονται μέσω της αιμοσφαιρίνης και ίσως επηρεάζουν αρνητικά τη μεταφορά του οξυγόνου στο αίμα. Αυτό μπορεί να προκαλέσει υποξία και να οδηγήσει σε χειρότερη κλινική κατάσταση και λιγότερο επιτυχημένη θεραπεία», ανέφερε κ. Cislak και συμπλήρωσε ότι «θα πρέπει να θυμόμαστε ότι δεν είναι μόνο οι άνθρωποι που επηρεάζουν το περιβάλλον, αλλά και το περιβάλλον επηρεάζει εμάς».
Η ζωή στις μεγαλουπόλεις δεν είναι αθώα
Εντυπωσιακό είναι, πάντως, το γεγονός ότι όλο και περισσότεροι επιστήμονες που συμμετέχουν στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας υποστηρίζουν την άποψη ότι η ατμοσφαιρική ρύπανση ευθύνεται για πρώιμη αθηροσκλήρυνση και απώλεια της λειτουργικότητας των αρτηριών. Όσον αφορά τον μηχανισμό μέσω του οποίου η ρύπανση σκληραίνει τις αρτηρίες και δημιουργεί αθηρωματικές πλάκες υπάρχουν διάφορες απόψεις. Η πιο ισχυρή, θέλει τα ρυπογόνα μικροσωματίδια να επιδρούν σε κυτταρικούς μηχανισμούς που επηρεάζουν αρνητικά τη λειτουργία του ενδοθυλίου τη «φόδρα» των αγγείων.
Επιπλέον, υπάρχουν, πλέον, ισχυρές επιστημονικές ενδείξεις ότι και τα αυξημένα επίπεδα θορύβου στις μεγάλες πόλεις δημιουργούν υπέρταση και κατά συνέπεια αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακή νόσο.
«Η ζωή δεν είναι αθώα στις μεγαλουπόλεις όσον αφορά τα καρδιαγγειακά νοσήματα», καταλήγουν οι επιστήμονες που παρουσίασαν και άλλες μελέτες που ενισχύουν αυτό τον ισχυρισμό τους.
Ενδεικτικές είναι οι μελέτες του Βέλγου ερευνητή J.Argacha από το Πανεπιστήμιο των Βρυξελών, που παρουσιάσθηκαν στο συνέδριο και δείχνουν ότι ακόμη και τα επίσημα όρια που έχουν καθοριστεί για το διοξείδιο του αζώτου αυξάνουν τον κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα, κάτι που έχει παρατηρηθεί κυρίως σε άνδρες γύρω στην ηλικία των 55 ετών περισσότερο απ’ ό,τι σε ηλικιωμένους, καθώς εκτιμάται ότι οι πρώτοι εκτίθενται περισσότερο στην ατμοσφαιρική ρύπανση. Για το ίδιο θέμα έχουν ενδιαφέρον και τα αποτελέσματα άλλης μελέτης που έγινε στην Κρακοβία σε νέους ηλικίας 16 έως 22 ετών και έδειξε ότι είχαν αυξημένους δείκτες φλεγμονής που σχετίζονται με καρδιαγγειακή νόσο στο μέλλον, εξαιτίας και της μολυσμένης ατμόσφαιρας την πόλη όπου ζουν.
Ο κακός καιρός προειδοποιεί για το έμφραγμα
Και ο κρύος καιρός σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο σοβαρής καρδιακής προσβολής, σύμφωνα με άλλη έρευνα που παρουσιάστηκε στο συνέδριο από τον καθηγητή Shuangbo Liu, από το Πανεπιστήμιο της Μανιτόμπα του Καναδά, καθώς διαπιστώθηκε ότι κάθε φορά που η θερμοκρασία έπεφτε κατά 10 βαθμούς Κελσίου αυξανόταν κατά 7% ο κίνδυνος σοβαρού εμφράγματος του μυοκαρδίου.
Όπως αναφέρει ο καθηγητής Shuangbo Liu, «μελετήσαμε τις επιδράσεις της θερμοκρασίας στον κίνδυνο των καρδιακών προσβολών στο Γουίνιπεγκ του Καναδά, μια από τις πιο κρύες μεγάλες πόλεις στον κόσμο, και δείξαμε ότι υπάρχει σαφής σχέση μεταξύ της θερμοκρασίας και τον καθημερινό κίνδυνο για οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου. Το σημαντικό είναι ότι ο κίνδυνος αυτός μπορεί να προβλεφθεί μέχρι και δύο ημέρες πριν από την πραγματική καρδιακή προσβολή. Η αυξημένη ευαισθητοποίηση του κοινού και η ανακατανομή των πόρων στην Υγεία, μπορεί να μας βοηθήσει να οριοθετήσουμε αυτόν τον εποχικό αλλά προβλέψιμο κίνδυνο καρδιακής προσβολής στο μέλλον για συγκεκριμένη ομάδα του πληθυσμού».
Το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου οφείλεται συνήθως σε οξεία ρήξη της αθηρωματικής πλάκας εντός των στεφανιαίων αρτηριών και η πιθανότητα ο ασθενής να πεθάνει από αυτό το είδος της καρδιακής προσβολής είναι υψηλή.
Με βάση τη γνώση αυτή οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η ημερήσια θερμοκρασία σε συνδυασμό με το ιστορικό των ασθενών θα τους βοηθήσει να προβλέψουν τον κίνδυνο μία ή δύο ημέρες πριν συμβεί το καρδιακό επεισόδιο. Τα ευρήματα αυτά, λένε, δημιουργούν μια ευκαιρία για μελλοντικές ερευνητικές μελέτες, που θα εξετάσουν κατά πόσο υπάρχουν στρατηγικές θεραπείας, οι οποίες θα μετριάσουν τις επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος ώστε να αποφευχθούν αρκετά καρδιαγγειακά επεισόδια.
