Θάνος Ξυδόπουλος
Η ΔΕΠΥ είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή, στην οποία ο εγκέφαλος αναπτύσσεται διαφορετικά, χωρίς δράση από συγκεκριμένες χημικές ουσίες που εμπλέκονται στην ευχαρίστηση και την ανταμοιβή. Αυτό σημαίνει ότι οι εγκέφαλοι ΔΕΠΥ αναζητούν συχνά τρόπους για να διεγείρουν αυτές τις χημικές ουσίες, γι' αυτό οι άνθρωποι μπορούν να βιώσουν απροσεξία, υπερκινητικότητα και παρορμητικότητα.
Τα κοινά χαρακτηριστικά της ΔΕΠΥ περιλαμβάνουν:
- Μη παρακολούθηση εργασιών μεγάλης διάρκειας (ή ακόμα και μη εκκίνηση της παρακολούθησης).
- Απόσπαση της προσοχής από άλλες εργασίες ή σκέψεις.
- Αναζήτηση δραστηριοτήτων που παρέχουν άμεση ανταμοιβή (ακόμα και αναζήτηση κινδύνου).
- Ανησυχία (εξωτερικά ή εσωτερικά)
- Διακοπή άλλων ανθρώπων όταν μιλάνε (χωρίς να το θέλουν).
Τα συμπτώματα είναι παρόμοια τόσο για τους ενήλικες όσο και για τα παιδιά, αν και τα στοιχεία αλλάζουν καθώς μεγαλώνουμε. Για παράδειγμα, η απροσεξία είναι το πιο επίμονο σύμπτωμα στους ενήλικες.
Η ΔΕΠΥ μπορεί να είναι εξουθενωτική και σχετίζεται με χαμηλότερη ποιότητα ζωής, χρήσης ναρκωτικών ουσιών, ανεργίας, τυχαίων τραυματισμών, αυτοκτονίας και πρόωρου θανάτου. Επιπλέον, η ΔΕΠΥ μπορεί να κοστίζει χρήματα στους ενήλικες.
Συνδέεται επίσης συνήθως με ένα ευρύ φάσμα συνυπάρχοντων συνθηκών σε ενήλικες. Για παράδειγμα, η κατάθλιψη είναι σχεδόν τρεις φορές πιο διαδεδομένη σε ενήλικες με ΔΕΠΥ. Και σχεδόν οι μισοί από όλους τους ενήλικες με ΔΕΠΥ έχουν επίσης διπολική διαταραχή.
Περίπου το 70% των ενηλίκων με ΔΕΠΥ αντιμετωπίζουν επίσης συναισθηματική δυσλειτουργία, γεγονός που μπορεί να δυσκολέψει τον έλεγχο των συναισθηματικών αντιδράσεων. Πιστεύεται ότι σχεδόν όλοι οι ενήλικες με ΔΕΠΥ έχουν ευαισθησία και δυσφορία στην απόρριψη ή την κριτική (μπορεί να προκαλέσει ακραία συναισθηματική έκρηξη).
Επιπλέον, οι ενήλικες με ΔΕΠΥ μπορεί να έχουν κακή μνήμη εργασίας π.χ. δεν μπορούν να θυμηθούν μια απλή λίστα αγορών ή να αντιληφθούν το χρόνο).
Οι κύριες προκλήσεις είναι η ιεράρχηση των καθηκόντων βάσει της σημασίας (αντί του ενθουσιασμού) και η εξαιρετικά ακραία συμπεριφορά κατά της εξουσίας (αντιδραστική διαταραχή). Επίσης μπορεί να υπάρχει δυσκολία στην παρακολούθηση μιας συνομιλίας ή μιας θεατρικής παράστασης.
Η διάγνωση ωστόσο κάνει τη ζωή του πάσχοντα πιο εύκολη, παρά τις καθημερινές προκλήσεις. Η διάγνωση ανοίγει την πόρτα της θεραπείας, η οποία μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στη ζωή των ατόμων με αυτή τη διαταραχή -όπως η βελτίωση της αυτοεκτίμησης, της παραγωγικότητας και της ποιότητας ζωής.
