Την επίδραση των διαφόρων χρωμάτων του φωτός στην ψυχολογία, μελέτησαν επιστήμονες με επικεφαλής τον καθηγητή νευροεπιστήμης και ψυχολογίας Ράντι Νέλσον του Ιατρικού Κέντρου του πανεπιστημίου του Οχάιο.
Οι ερευνητές, πραγματοποιώντας πειράματα σε ποντίκια τα οποία εξέθεσαν σε διαφορετικά χρώματα φωτός, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το φως, ανάλογα με το χρώμα του, μπορεί να έχει σημαντική και πολύ διαφορετική επίδραση. Έτσι, το καλύτερο φως για την ψυχική υγεία είναι το κόκκινο, το μπλε το χειρότερο, ενώ το λευκό βρίσκεται κάπου στη μέση.
Τα χάμστερ που είχαν εκτεθεί τις νύχτες σε κόκκινο φως, εμφάνισαν σημαντικά λιγότερα συμπτώματα κατάθλιψης, καθώς και λιγότερες δομικές αλλαγές στον εγκέφαλο που σχετίζονται με την κατάθλιψη, σε σχέση με όσα ζώα είχαν εκτεθεί στο μπλε ή στο λευκό φως. Τα μόνα ποντίκια που ήταν σε ακόμα καλύτερη κατάσταση, ήταν όσα βρίσκονταν σε απόλυτο σκοτάδι τα βράδια.
Τα ευρήματα, σύμφωνα με τους αμερικανούς επιστήμονες, μπορεί να έχουν σημαντικές συνέπειες για τους ανθρώπους, ιδίως όσοι εργάζονται σε νυχτερινές βάρδιες, οι οποίοι είναι και πιο ευάλωτοι σε ψυχικές διαταραχές. Όπως είπε ο Ράντι Νέλσον, «αν μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε κόκκινο φως στις νυχτερινές βάρδιες, αυτό θα μετρίαζε τις επιπτώσεις της νυχτερινής εργασίας στην υγεία των εργαζομένων σε σχέση με το λευκό φως».
Η επίδραση του έγχρωμου φωτός σχετίζεται με το ρόλο των εξειδικευμένων φωτοευαίσθητων κυττάρων του αμφιβληστροειδούς φακού, τα οποία δεν εμπλέκονται ιδιαίτερα στην όραση. Όμως, ανιχνεύουν το φως και στέλνουν τα σχετικά μηνύματα στον εγκέφαλο, βοηθώντας στη ρύθμιση του βιολογικού «ρολογιού» (του λεγόμενου κιρκαδιανού ρυθμού), που κανονίζει πότε ο οργανισμός νυστάζει ή ξυπνάει. Τα ίδια κύτταρα, παράλληλα, στέλνουν μηνύματα στις περιοχές του εγκεφάλου που παίζουν ρόλο στη διάθεση και στο συναίσθημα.
Γενικότερα, η ύπαρξη φωτός τη νύχτα στέλνει μηνύματα στον εγκέφαλο, που τον μπερδεύουν, επειδή έχει συσχετίσει αυτά τα σήματα με την ημέρα και όχι με το βράδυ. Η σύγχυση αυτή φαίνεται να πυροδοτεί την κατάθλιψη σε μερικούς ανθρώπους που ξενυχτάνε.
Το διαφορετικό χρώμα του φωτός οφείλεται στο διαφορετικό μήκος κύματός του. Φαίνεται πως τα εξειδικευμένα φωτοευαίσθητα κύτταρα του ματιού δεν αντιδρούν με τον ίδιο τρόπο στα διαφορετικά μήκη κύματος και χρώματα του φωτός. Τα εν λόγω κύτταρα είναι λιγότερο ευαίσθητα στο κόκκινο φως και πιο ευαίσθητα στο μπλε, με συνέπεια να είναι, αντίστοιχα, μεγαλύτερη η επίδραση στον εγκέφαλο και τη ψυχική διάθεση στην περίπτωση του μπλε παρά του κόκκινου φωτός.
«Τόσο τα τεστ συμπεριφοράς, όσο και οι δομικές αλλαγές στον εγκέφαλο των χάμστερ δείχνουν ότι το χρώμα του φωτός μπορεί να παίζει ρόλο- κλειδί στη διάθεση», επισήμανε ο Νέλσον. Όπως είπε, πέρα από το φως στη νυχτερινή εργασία, «αν κανείς χρειάζεται φως στην τουαλέτα ή την κρεβατοκάμαρά του, είναι καλύτερα να βάλει ένα φως με κοκκινωπή απόχρωση, παρά λευκό φως».
