Πρωταθλητές Ευρώπης στην κατανάλωση καπνού αναδεικνύονται οι Έλληνες, αφού με 38% βρίσκονται στην πρώτη θέση των καπνιστών σύμφωνα με έρευνα του Ευρωβαρόμετρου σχετικά με τη στάση των Ευρωπαίων ως προς το κάπνισμα. Η έρευνα που δημοσιεύεται ενόψει της παγκόσμιας ημέρας κατά του καπνίσματος την Κυριακή 31 Μαΐου, έδειξε πτωτική τάση του καπνίσματος σε ολόκληρη την Ευρώπη κατά 2% από το 2012 (26% έναντι 28%), ποσοστό μείωσης που ισχύει και για τους Έλληνες (38% έναντι 40%). Τα χαμηλότερα ποσοστά καπνιστών παρατηρούνται στη Σουηδία (11 %) και στη Φινλανδία (19%), ενώ αμέσως μετά την Ελλάδα ακολουθεί η Βουλγαρία με 35%.
Η ηλικιακή κατηγορία που σημείωσε τη μεγαλύτερη πτώση σε ευρωπαϊκό επίπεδο (4 εκατοστιαίες μονάδες) ήταν οι νέοι ηλικίας 15 έως 24 ετών (25% έναντι 29%), ενώ αυξήθηκαν κατά 2% όσοι ξεκινούν το κάπνισμα σε ηλικία κάτω των 15 ετών (19%). Στην Ελλάδα, περισσότεροι από τους μισούς καπνιστές ξεκινούν μεταξύ 15 και 18 ετών (53%).
Η πλειονότητα των Ευρωπαίων καπνιστών (59%) δοκίμασαν να κόψουν το κάπνισμα, (το 19% εξ αυτών τους 12 τελευταίους μήνες) ενώ το 67% δήλωσαν πως προσπάθησαν “να το μειώσουν ή να το σταματήσουν”. Από τους Έλληνες καπνιστές, απόπειρα διακοπής του καπνίσματος έκανε το 43%. Όσον αφορά τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, αυτά τα έχει δοκιμάσει το 12% των Ευρωπαίων (και το 8% των Ελλήνων), σε σύγκριση με ποσοστό 7% το 2012 – ωστόσο μόλις το 14% των χρηστών τους κατάφεραν να σταματήσουν το κάπνισμα.
Σχετικά με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των Ελλήνων καπνιστών, το 43% εξ αυτών είναι άντρες και το 33% γυναίκες. Το 76% επιλέγουν τυποποιημένα τσιγάρα και το 29% στριφτά. Τα δύο σημαντικότερα κριτήρια επιλογής μάρκας είναι η γεύση του καπνού (99%) και η τιμή (92%).
Το 70% των πολιτών της Ε.Ε είναι υπέρ της βελτίωσης της ιχνηλασιμότητας των προϊόντων καπνού, προκειμένου να μειωθεί το παράνομο εμπόριο, ακόμη και αν αυτό θα καταστήσει τα προϊόντα ακριβότερα. Σχετικά με τον εικαζόμενο κίνδυνο, τα επίπεδα πίσσας ή νικοτίνης θεωρούνται η μέγιστη ένδειξη για το πόσο επιζήμιος είναι ο καπνός (32%) και ακολουθούν τα πρόσθετα (12%). Όσον αφορά τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, το ποσοστό των ερωτηθέντων που θεωρούν ότι είναι επιβλαβή έχει αυξηθεί από 27% σε 52% μέσα σε δύο μόνο έτη. Όσον αφορά τη διαφήμιση, 4 στους 10 ερωτηθέντες έχουν δει διαφημίσεις ή προωθητικές ενέργειες προϊόντων καπνού τους τελευταίους 12 μήνες, ιδιαίτερα σε σημεία πώλησης (39%), καθώς και διαφημιστικές πινακίδες ή αφίσες σε δημόσιους χώρους (30%).
Τέλος, σχετικά με την έκθεση στον καπνό τσιγάρου στα μπαρ και εστιατόρια, το 72% των Ελλήνων απάντησε πως έχει εκτεθεί στον καπνό σε χώρους κατανάλωσης φαγητού (έναντι μόλις 12% στην ΕΕ) και το 83% σε χώρους κατανάλωσης ποτού (έναντι 25% σε ευρωπαϊκό επίπεδο). Επίσης, το 73% των εργαζομένων στην Ευρώπη εκτίθεται “σπάνια ή ποτέ” σε καπνό σε κλειστό χώρο εργασίας, ποσοστό που στην Ελλάδα πέφτει στο 43%.
Σχολιάζοντας την έρευνα, ο Επίτροπος αρμόδιος για θέματα υγείας και ασφάλειας των τροφίμων, Β. Αντριουκαΐτις, επισήμανε ότι ο μέσος όρος ηλικίας των Ευρωπαίων που αρχίζουν το κάπνισμα παραμένει αμετάβλητος στα 17,6 έτη και δήλωσε πως «τα στοιχεία δείχνουν ότι η μάχη κατά του καπνίσματος δεν έχει κερδηθεί, ιδιαίτερα μεταξύ των νέων. Είναι απαράδεκτο το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι εξακολουθούν να προσελκύονται από το κάπνισμα όταν είναι στην εφηβεία. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Ε.Ε. απαγορεύει αυστηρά τις αρωματικές ουσίες που συγκαλύπτουν τη γεύση του καπνού, καθώς και τις λεπτές (slim) συσκευασίες και τις συσκευασίες με λιγότερα από 20 τσιγάρα – και καθιστά υποχρεωτικό, οι προειδοποιήσεις για την υγεία με εικόνα και κείμενο, να καλύπτουν το 65 % της συσκευασίας».
