Θάνος Ξυδόπουλος
Πολλοί πιστεύουν ότι η άνοια έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια διότι έχει αυξηθεί η αντίσταση στην ινσουλίνη και ο διαβήτης.
Η ινσουλίνη παίζει σημαντικό ρόλο στο μεταβολισμό των υδατανθράκων, των αμινοξέων και των λιπιδίων. Ρυθμίζει την πρόσληψη της γλυκόζης και την αποθήκευσή της ως γλυκογόνο στους μύες, στο συκώτι και στο λιπώδη κύτταρα. Η ινσουλίνη παράγει τα αποτελέσματά της αλληλεπιδρώντας με τον υποδοχέα ινσουλίνης, που βρίσκεται στη μεμβράνη των κυττάρων. Αυτό προκαλεί μετατόπιση του μεταφορέα της γλυκόζης GLUT4 προς την επιφάνεια των κυττάρων όπου κολλάει η γλυκόζη και στη συνέχεια μεταφέρεται μέσα στα κύτταρα.
Μερικές φορές τα κύτταρα αντιστέκονται στην μεταφορά της γλυκόζης και αυτό ονομάζεται αντίσταση στην ινσουλίνη. Τα επίπεδα GLUT4 μειώνονται και αυτό συμβάλλει στη μείωση της πρόσληψης γλυκόζης από την κυκλοφορία του αίματος.
Μελέτες σε αρουραίους έχουν δείξει ότι η μακροχρόνια έκθεση των κυττάρων σε υψηλά επίπεδα γλυκόζης έχει ως αποτέλεσμα την αντίσταση στην ινσουλίνη μέσω βλάβης της δράσης του GLUT4. Σ' αυτή την περίπτωση, το σώμα προκαλεί, ως αντιστάθμιση, μια μεγάλη παραγωγή ινσουλίνης. Ενδεχομένως η αντίσταση στην ινσουλίνη να είναι μια προστατευτική απόκριση των κυττάρων στο στρες που υφίστανται αλλά μπορεί να γίνει μια μόνιμη παθολογική κατάσταση.
Η αντίσταση στην ινσουλίνη μπορεί να επηρεάσει και τον εγκέφαλο. Η ινσουλίνη διαπερνά τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό σε διάφορες περιοχές του εγκεφάλου αλλά με μειωμένα επίπεδα σε σύγκριση με άλλους ιστούς του σώματος. Εξακολουθεί όμως να ρυθμίζει την πρόσληψη της γλυκόζης. Αυτή η ρύθμιση έχει επιπτώσεις στο μεταβολισμό των εγκεφαλικών κυττάρων.
Σχετικά πρόσφατα, μια γιατρός στο Πανεπιστήμιο Brown, Suzanne de la Monte, ανέφερε τη νόσο Αλτσχάιμερ ως «διαβήτη τύπου 3». Είπε ότι η νόσος Αλτσχάιμερ είναι μια μεταβολική διαταραχή, όπου ο εγκέφαλος δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει επαρκώς τη γλυκόζη, και αυτό το πρόβλημα σχετίζεται με την αντίσταση στην ινσουλίνη. Στη συνέχεια, ορισμένες μελέτες έδειξαν ότι οι διαβητικοί τύπου 1 και 2 είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν αγγειακή άνοια -αυτή που οφείλεται σε καταστροφή των αγγείων- και ειδικότερα Αλτσχάιμερ. Σήμερα, η σχέση υψηλού σακχάρου και άνοιας είναι αναμφισβήτητη.
