Ο προσδιορισμός αξιόπιστων προγνωστικών παραγόντων ως προς την έκβαση των ασθενών με λοίμωξη COVID-19 είναι καθοριστικής σημασίας για τη βελτίωση της θεραπευτικής προσέγγισης.
Διεθνής ομάδα επιστημόνων από το Ηνωμένο Βασίλειο, την Πολωνία, την Ιταλία και την Ελλάδα πραγματοποίησαν μια συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση της βιβλιογραφίας συμπεριλαμβάνοντας όλες τις δημοσιευμένες διαθέσιμες πληροφορίες μέχρι την 24η Απριλίου 2020 (S. Figliozzi et al. Predictors of adverse prognosis in covid-19: a systematic review and meta-analysis. European Journal of Clinical Investigation. [Accepted for publication – in press]). Από τη χώρα μας συμμετείχε η Θεραπευτική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών με τον Αναπληρωτή Καθηγητή Κίμωνα Σταματελόπουλο και τον Καθηγητή και Πρύτανη του ΕΚΠΑ Θάνο Δημόπουλο.
Από τα 6843 άρθρα που αξιολογήθηκαν, 49 επιλέχθησαν να συμπεριληφθούν στην ανάλυση ώστε να προσδιοριστούν δύο καταληκτικά σημεία ως ακολούθως: 1) σύνθετο καταληκτικό σημείο που συμπεριελάμβανε θάνατο ή/και σοβαρή νόσο ή/και ανάγκη για νοσηλεία σε μονάδα εντατικής θεραπείας ή/και μηχανική υποστήριξη, και 2) ενδονοσοκομειακή θνητότητα. Ποικίλοι παράγοντες συσχετίστηκαν στατιστικά σημαντικά με την εμφάνιση των προαναφερθέντων.
Η πιθανότητα εμφάνισης του σύνθετου καταληκτικού σημείου ήταν μεγαλύτερη επί παρουσίας ατομικού αναμνηστικού καρδιαγγειακής νόσου, οξείας καρδιακής ή νεφρικής βλάβης, θρομβοπενίας, αυξημένων τιμών προκαλσιτονίνης ή/και δ-διμερών. Επιπλέον, οι ασθενείς που ήταν ηλικιακά μεγαλύτεροι, ήταν άνδρες, είχαν καρδιαγγειακές συννοσηρότητες, οξεία καρδιακή ή νεφρική βλάβη, λεμφοπενία ή/και αυξημένες τιμές δ-διμερών είχαν αυξημένο κίνδυνο ενδονοσοκομειακού θανάτου. Αναφορικά με τη θεραπευτική αγωγή κατά την οξεία φάση της νόσου, η χορήγηση στεροειδών συσχετίστηκε με το σύνθετο καταληκτικό σημείο, όχι όμως με τη θνητότητα.
Συμπερασματικά, τα αποτελέσματα της συστηματικής ανασκόπησης και μετα-ανάλυσης δείχνουν ότι η αυξημένη ηλικία, η παρουσία συννοσηροτήτων, οι μη φυσιολογικές τιμές φλεγμονωδών δεικτών και δεικτών καρδιακής και νεφρικής βλάβης καθορίζουν μια ομάδα ασθενών με λοίμωξη COVID-19 και δυσμενή πρόγνωση. Το κλινικό ιστορικό και ο εργαστηριακός έλεγχος μπορούν να επιτρέψουν την έγκαιρη αναγνώριση των ασθενών που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο θανάτου.
