Κοιτάξτε για μερικά δευτερόλεπτα αυτά τα σχήματα. Μετά κλείστε τα μάτια σας και προσπαθείστε να φανταστείτε πώς είναι. Προσπαθείστε να πάρετε τη διανοητική εικόνα ενός από αυτά και να το σπάσετε σε κομμάτια με το μυαλό σας, ή να το συνδυάσετε με κάποιο άλλο για να φτιάξετε ένα νέο σχήμα.
Γνωστικοί επιστήμονες υποθέτουν ότι η ικανότητά μας να φανταζόμαστε, να φέρνουμε διανοητικές εικόνες στο μυαλό μας και να δημιουργούμε νέες ιδέες, είναι το αποτέλεσμα αυτού που αποκαλείται «διανοητικός χώρος εργασίας», ένα δίκτυο νευρώνων που συντονίζει τη δραστηριότητα σε πολλές περιοχές του εγκεφάλου.
Ομάδα ερευνητών από το πανεπιστήμιο του Dartmouth έδωσαν μια πληρέστερη εικόνα αυτού του «διανοητικού χώρου εργασίας», χρωματίζοντας εκείνες τις περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στο διανοητικό χειρισμό των εικόνων, όπως τα σχήματα στις συγκεκριμένες εικόνες.
Όπως δήλωσε ο διδακτορικός φοιτητής του πανεπιστημίου και επικεφαλής της μελέτης, Alex Schlegel, «μπορούμε να μάθουμε καινούρια πράγματα, να σκεφτούμε νέες ιδέες, βλέποντας τα πράγματα από διαφορετικές οπτικές. Πολλά από αυτά σχετίζονται με αυτό το χώρο, που είναι σαν ένας σπουδαίος χώρος “διανοητικής παιδικής χαράς”».
Ο Shlegel και οι συνάδελφοί του ζήτησαν από 15 εθελοντές να κοιτάξουν εικόνες από αφηρημένα σχήματα και στη συνέχεια να προσπαθήσουν να επαναφέρουν τα σχήματα αυτά στη φαντασία τους, ενώ παρακολουθούσαν τον εγκέφαλό τους με fMRI scan.
Κάποιοι προσπαθούσαν να επαναφέρουν τα σχήματα όπως ακριβώς τα είχαν δει, ενώ από άλλους ζήτησαν να αλλάξουν τις εικόνες στο μυαλό τους, είτε αποδομώντας τα σχήματα σε ξεχωριστά κομμάτια, ή συνδυάζοντάς τα με άλλα για να δημιουργήσουν καινούρια.
Οι ερευνητές περίμεναν ότι η διανοητική δραστηριότητα αυτή θα γινόταν στον οπτικό φλοιό, το τμήμα αυτό του εγκεφάλου που επεξεργάζεται τις εικόνες.
Παρατηρώντας τη δραστηριότητα του οπτικού φλοιού, οι επιστήμονες τα τελευταία χρόνια έχουν καταφέρει να αποκωδικοποιήσουν τις εικόνες που ένα άτομο φαντάζεται, κάτι σαν «διάβασμα του μυαλού», αναφέρει δημοσίευμα του PopSci.
Όμως οι ερευνητές από το πανεπιστήμιο του Dartmouth διαπίστωσαν ότι στη διαδικασία δεν εμπλέκονταν μόνο ο οπτικός φλοιός. Βρήκαν ακόμη δώδεκα «περιοχές ενδιαφέροντος» που φαίνεται ότι συμμετείχαν στο χειρισμό των φανταστικών σχημάτων.
Παρότι η μελέτη τους δεν ήταν εκτεταμένη και αφορούσε μόνο σχήματα, ωστόσο υποστηρίζει αυτά που έχουν ισχυριστεί και άλλοι επιστήμονες, ότι δηλαδή υπάρχουν κι άλλα δίκτυα νευρώνων που σχετίζονται με τη φαντασία, τα οποία δεν έχουν δει σε δράση ποτέ πριν.
Περαιτέρω μελέτες ενδεχομένως να πρέπει να συνεχίσουν να ανακαλύπτουν τη λειτουργία αυτών των νευρικών συστημάτων, ωστόσο οι ερευνητές υποδηλώνουν ότι αυτός ο «διανοητικός χώρος εργασίας» ίσως είναι αναπόσπαστο κομμάτι των γνωστικών ικανοτήτων των ανθρώπων.
«Αυτό που αρχίσει να φαίνεται είναι ότι όταν εξετάζουμε τις πολύπλοκες γνωστικές συμπεριφορές, δεν πρέπει να ψάχνουμε μόνο σε απομονωμένες περιοχές» λέει ο Shlegel και καταλήγει ότι πρέπει κανείς να εξετάζει πώς δρα ο εγκέφαλος σαν σύνολο.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο Proceedings of the National Academy of Sciences.
