Αν κάποιος σας παρενοχλεί κάθε μέρα την ώρα που επιστρέφετε σπίτι σας, το πιο πιθανό είναι να αναπτύξετε μια φοβία που θα εμφανίζεται στο σημείο που συνήθως σας συναντούσε.
Αν όμως αυτός που σας παρενοχλούσε εξαφανιζόταν, σταδιακά θα ξεπερνούσατε το φόβο σας για τη συγκεκριμένη «περιοχή».
Οι νευροεπιστήμονες αποκαλούν αυτό το φαινόμενο «εξαφάνιση της μνήμης»: οι καταστάσεις που γνωρίζαμε εξαφανίζονται σιγά σιγά καθώς οι αναμνήσεις αντικαθίστανται με καινούριες εμπειρίες.
Μια νέα έρευνα από το MIT αποκαλύπτει ότι υπάρχει ένα γονίδιο που είναι κρίσιμης σημασίας για τη διαδικασία της «εξαφάνισης της μνήμης».
Όταν ενισχύσει κανείς τη δραστηριότητα αυτού του γονιδίου, γνωστού ως Tet1, αυτό μπορεί να ωφελήσει ανθρώπους με διαταραχή μετατραυματικού στρες, κάνοντας πιο εύκολη την «αντικατάσταση» των αναμνήσεων που προκαλούν φόβο, με πιο θετικούς συσχετισμούς, υποστηρίζει η διευθύντρια του Ινστιτούτου Μάθησης και Μνήμης Picower του ΜΙΤ, Li-Huei Tsai.
Το γονίδιο Tet1 φαίνεται να ελέγχει μια μικρή ομάδα άλλων γονιδίων, απαραίτητων για την «εξαφάνιση της μνήμης».
«Αν υπάρχει κάποιος τρόπος για να ενισχύσει κανείς την έκφραση αυτών των γονιδίων, τότε η διαδικασία της μάθησης του τρόπου “εξαφάνισης” της μνήμης θα είναι πιο εύκολη» είπε η ίδια.
Τα αποτελέσματα της μελέτης της ερευνητικής ομάδας του MIT δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό έντυπο Neuron.
Η ομάδα της Tsai μελέτησε τη συμπεριφορά ποντικιών από τα οποία έλειπε το συγκεκριμένο γονίδιο.
Προς έκπληξή τους οι ερευνητές βρήκαν ότι τα ποντίκια χωρίς το γονίδιο Tet1 μπορούσαν να δημιουργήσουν νέες αναμνήσεις και εμπειρίες. Ωστόσο, όταν η ομάδα άρχισε να μελετά την «εξαφάνιση της μνήμης», παρατήρησε σημαντικές διαφορές.
Για να μετρήσουν την ικανότητα των ποντικιών να «εξολοθρεύουν» αναμνήσεις, οι ερευνητές τούς δημιουργούσαν ένα αίσθημα φόβου κάθε φορά που πλησίαζαν ένα συγκεκριμένο κουτί, προκαλώντας τους ένα μικρό σοκ.
Όταν δημιουργήθηκε αυτός ο συσχετισμός (ανάμνηση) στο μυαλό τους, οι ερευνητές τα έβαλαν στο συγκεκριμένο κουτί, χωρίς να τους προκαλούν σοκ.
Μετά από κάποια ώρα τα ποντίκια που είχαν φυσιολογικά επίπεδα Tet1 δεν ένιωθαν πια φόβο, αφού οι νέες εμπειρίες και αναμνήσεις αντικατέστησαν τις παλιές.
«Αυτό που συμβαίνει όταν “εξαφανίζουμε” τη μνήμη δεν είναι ακριβώς η διαγραφή της αρχικής. Οι παλιές αναμνήσεις υπενθυμίζουν στα ποντίκια ότι το μέρος αυτό είναι επικίνδυνο, όμως οι νέες τα ενημερώνουν ότι είναι ασφαλές. Υπάρχουν δύο επιλογές στη μνήμη, που συναγωνίζονται η μία την άλλη» είπε ακόμη η Tsai.
Στα φυσιολογικά ποντίκια η καινούρια μνήμη «κερδίζει». Αυτά όμως που δεν έχουν το γονίδιο Tet1 παραμένουν με το αίσθημα του φόβου. «Δε μπορούν να ξαναμάθουν κανονικά. Έχουν κολλήσει και δε μπορούν να διαχωρίζουν τις παλιές αναμνήσεις» ανέφερε ο Andrii Rudenko, μεταδιδακτορικός φοιτητής στο Ινστιτούτο Picower.
Σε ένα άλλο σετ πειραμάτων, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι τα ποντίκια που δεν είχαν το γονίδιο Tet1, μπορούσαν να μάθουν πώς να περιηγηθούν σε ένα λαβύρινθο, όμως δε μπορούσαν να «σβήσουν» την ανάμνηση.
Οι επιστήμονες εξετάζουν τώρα τρόπους να ενισχύσουν τεχνητά τα επίπεδα Tet1 και να μελετήσουν κατά πόσο αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει στην «εξαφάνιση της μνήμης».
