Θάνος Ξυδόπουλος
Εδώ και λίγες μέρες οι Έλληνες πολίτες είναι υποχρεωμένοι να φορούν διπλές μάσκες στα σούπερ μάρκετ και στα μέσα μαζικής μεταφοράς ή "υψηλής προστασίας" μάσκα ΚΝ95. Αλλά θα πρέπει να γνωρίζουμε ορισμένα πράγματα για τη μάσκα ΚΝ95 που μπήκε για τα καλά στη ζωή μας. Οι KN95 δεν υπόκεινται σε αμερικανικό ή ευρωπαϊκό ρυθμιστικό έλεγχο, αν και εποπτεύονται από την κινεζική κυβέρνηση.
Υπάρχουν διαφορετικές προδιαγραφές για τις μάσκες "υψηλής προστασίας", και αυτές που παράγονται στην Κίνα λέγονται ΚΝ95 (στη Νότια Κορέα λέγονται KF94, στην Αυστραλία Ρ2, στην Ιαπωνία SS FFR, στις ΗΠΑ NIOSH N95 και στην Ευρώπη FFP2). Με απλά λόγια, η μάσκα ΚΝ95 είναι κινεζικών προδιαγραφών ενώ η Ν95 είναι αμερικανικών προδιαγραφών.
Για να έχει μια παραγωγική εταιρεία πιστοποίηση για μάσκα ΚΝ95 πρέπει να κάνει ένα ειδικό τεστ που απαιτεί η κινεζική κυβέρνηση. Το τεστ αυτό μετράει πόσο καλά 'κάθεται' η μάσκα στο ανθρώπινο πρόσωπο, το πόσο καλά μπορεί κάποιος να αναπνεύσει, και τι φιλτράρει κατά τη χρήση της. Η Ε.Ε. έχει θεσπίσει τα πρότυπα ΕΝ 149:2001 (μάσκες προστασίας από σωματίδια- FFP) και το πρότυπο ΕΝ 14683 (ιατροτεχνολογικές μάσκες προστασίας από αερολύματα), ενώ οι Η.Π.Α. έχουν αντίστοιχα πρότυπα.
Το πρότυπο ΚΝ95 της Κίνας δεν προσδιορίζεται από τα πρότυπα ΗΠΑ και Ε.Ε. σχετικά είτε με ιατροτεχνολογικά προϊόντα είτε με μέσα ατομικής προστασίας. Με απλά λόγια, οι ΚΝ95 δεν είναι πιστοποιημένες με τις ευρωπαϊκές διατάξεις και δεν υπάρχει έλεγχος της ποιότητας των μασκών ΚΝ95 που διακινούνται στην εγχώρια αγορά.
Και τα δύο, KN95 και N95 προορίζονται να φιλτράρουν το 95% των μικροσκοπικών αιωρούμενων σωματιδίων που είναι πάνω από ένα μέγεθος, αλλά τα πρότυπα για τις μάσκες N95 θεωρούνται πιο αυστηρά. Η πιο ορατή διαφορά είναι στον σχεδιασμό τους: οι KN95 χρησιμοποιούν θηλιές για τα αυτιά ενώ οι N95 χρησιμοποιούν κεφαλόδεσμο, που δημιουργεί μια πιο άνετη εφαρμογή. Από την άλλη μεριά, έχει αναφερθεί ότι οι χειρουργικές μάσκες τύπου IIR που αποτελούν ιατροτεχνολογικό προϊόν οριζόμενο από τη νομοθεσία της Ε.Ε. το οποίο χρησιμοποιείτο πάγια από τα νοσοκομεία πριν την πανδημία, έχουν επίδραση φιλτραρίσματος ≥98%.
Άγρια Δύση
Η μάσκα N95, των αμερικανικών προδιαγραφών, είναι αναμφισβήτητα ένα προστατευτικό εργαλείο κατά της πανδημίας. Αλλά χρειάζεστε μια καλή τύχη εάν αγοράζετε μέσω διαδικτύου ή από ορισμένες λιανοπωλητές. Σύμφωνα με ένα δημοσίευμα της εφημερίδας New York Times, oι καταναλωτές που προσπαθούν να αγοράσουν μάσκες N95, κυρίως μέσω της Amazon, οδηγούνται συχνά σε πωλητές που πουλούν πλαστές ή κακώς κατασκευασμένες KN95. Στην πραγματικότητα, οι μάσκες KN95 πωλούνται χωρίς άδεια για χρήση σε χώρους υγειονομικής περίθαλψης από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων, η οποία τον περασμένο Ιούλιο ανακάλεσε την άδεια χρήσης έκτακτης ανάγκης για εισαγόμενες μάσκες που δεν έχουν έγκριση από τα Κέντρα Ελέγχου Νοσημάτων και Πρόληψης.
«Είναι πραγματικά μια Άγρια Δύση εκεί έξω», αναφέρει η Anne Miller, εκτελεστική διευθύντρια του Project N95, ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού που συνδέει τους ανθρώπους με καλόπιστο εξοπλισμό ατομικής προστασίας, αναφερόμενη στις μάσκες. Οι πλαστές και ελαττωματικές μάσκες προσώπου ήταν πρόβλημα από τις πρώτες μέρες της πανδημίας, όταν ξοδεύτηκαν δεκάδες εκατομμύρια δολάρια σε πλαστές μάσκες N95.
Αν και η συντριπτική πλειονότητα των αμφισβητήσιμων μασκών κατασκευάζεται στην Κίνα, και δυτικές εταιρείες έχουν κατηγορηθεί για υπερβολικούς ισχυρισμούς σχετικά με το επίπεδο προστασίας. Αλλά οι παραγωγοί μασκών στην Κίνα ήταν ιδιαίτερα εξωφρενικοί, σύμφωνα με ρυθμιστικές αρχές, ομάδες παρακολούθησης και στελέχη του κλάδου. Η πλημμύρα από πλαστές και κακοφτιαγμένες μάσκες, λένε, αποτελεί απειλή για τη δημόσια υγεία. Ο Saoud Khalifah, ιδρυτής του Fakespot, που βοηθά τους καταναλωτές να εντοπίζουν δόλιες πωλητές, λέει ότι πολλές KN95 προωθούνται στο ίντερνετ από ψεύτικες κριτικές.
Πάντως, δεν είναι όλες οι ασιατικές μάσκες προβληματικές. Η Νότια Κορέα παράγει ένα ισοδύναμο των N95 γνωστό ως KF94, που οι ειδικοί επαινούν για τη σταθερή του ποιότητα.
