Περίπου ένας στους δέκα ανθρώπους θα εμφανίσει κάποια στιγμή στη ζωή του πέτρες στα νεφρά, κατάσταση γνωστή στον ιατρικό χώρο ως νεφρολιθίαση. Οι πέτρες είναι μικρές, σκληρές μάζες που σχηματίζονται λόγω μειωμένης παραγωγής ούρων ή αυξημένης συσσώρευσης συγκεκριμένων μετάλλων ή αλάτων.
Ορισμένες διατροφικές αλλαγές είναι δυνατό να αποτρέψουν τις πέτρες ή την επανεμφάνιση της νεφρολιθίασης μετά από ένα πρώτο επεισόδιο.
Διατροφικοί παράγοντες κινδύνου για τις πέτρες στα νεφρά
Η υψηλή πρόσληψη οξαλικού ασβεστίου, πρωτεϊνών και αλατιού καθώς και η αφυδάτωση ή η χαμηλή πρόσληψη υγρών είναι βασικοί διατροφικοί παράγοντες που συμβάλλουν ώστε να σχηματιστούν πέτρες στα νεφρά.
Τροφές με μεγάλη περιεκτικότητα σε οξαλικό ασβέστιο, όπως οι ξηροί καρποί, οι σπόροι και το αλεύρι από φαγόπυρο (μαυροσίταρο) μπορεί να οδηγήσουν στη δημιουργία λίθων από οξαλικό ασβέστιο.
Από την άλλη, οι πολλές πρωτεΐνες –ιδίως οι ζωικές– στη διατροφή ενδέχεται να συμβάλλουν στη δημιουργία λίθων από φωσφορικό ασβέστιο.
Τέλος, η υψηλή πρόσληψη αλατιού, ιδιαίτερα εάν συνδυάζεται με χαμηλά επίπεδα ενυδάτωσης, μπορεί να οδηγήσει στον σχηματισμό λίθων από ουρικό οξύ και κυστίνη.
Τροφές για να αποφύγετε τις πέτρες στα νεφρά
1. Τροφές πλούσιες σε ασβέστιο
Το ασβέστιο και το οξαλικό ασβέστιο αλληλεπιδρούν ώστε να αποφευχθεί η συσσώρευση του δεύτερου στον οργανισμό και επομένως να μειωθεί ο κίνδυνος σχηματισμού λίθων. Τροφές πλούσιες σε ασβέστιο είναι ως γνωστόν τα γαλακτοκομικά, αλλά μπορείτε να το βρείτε επίσης και σε ενισχυμένα προϊόντα όπως δημητριακά και χυμούς.
2. Φρούτα και λαχανικά
Τα φρούτα και τα λαχανικά –φρέσκα, αποξηραμένα ή κατεψυγμένα– δρουν προληπτικά ενάντια σε όλους τους τύπους νεφρολιθίασης. Ιδιαίτερα ωφέλιμα είναι τα φρούτα με σημαντική ποσότητα κιτρικού οξέος, όπως τα εσπεριδοειδή, το ακτινίδιο και οι φράουλες.
3. Φυτικές πρωτεΐνες
Για να μειώσετε την πρόσληψη ζωικών πρωτεϊνών, όπως αυτές που υπάρχουν στο κρέας, στο αυγό και στο ψάρι, μπορείτε να αντικαταστήσετε ένα μέρος αυτών με φυτικές πρωτεΐνες. Καλές πηγές φυτικών πρωτεϊνών είναι τα φασόλια, ο αρακάς και οι φακές.
Τέλος, μην ξεχνάτε ότι για την πρόληψη της νεφρολιθίασης απαραίτητη είναι η επαρκής ενυδάτωση, κυρίως με νερό και δευτερευόντως με ροφήματα χωρίς ζάχαρη αλλά και φρέσκα φρούτα και λαχανικά.
Σε ορισμένες περιπτώσεις οι αλλαγές στη διατροφή αρκούν για να μειωθεί ο κίνδυνος σχηματισμού λίθων στα νεφρά. Σε σοβαρότερα περιστατικά, πιθανώς θα χρειαστεί φαρμακευτική αγωγή που «διαλύει» τις πέτρες ή και χειρουργική επέμβαση για την απομάκρυνσή τους.
