Μπορεί το χρώμα του καλοκαιριού να μας δίνει μια όψη υγείας, αλλά δεν συμβαίνει το ίδιο με κάποια επίμονα στίγματα – λεκέδες που κάνουν την εμφάνισή τους στο πρόσωπο, το ντεκολτέ, τους ώμους και τα χέρια. Πανάδες ή μέλασμα, όπως είναι η επιστημονική τους ονομασία, είναι οι καφέ κηλίδες που σχηματίζονται στην επιφάνεια της επιδερμίδας, κυρίως μετά την ηλιοθεραπεία, αλλά μέχρι σήμερα, δεν έχει δοθεί ικανοποιητική εξήγηση για τα ακριβή αίτια που προκαλούν αυτή τη διαταραχή στα μελανοκύτταρα του δέρματος, ειναι ομως ένα από τα ορατά σημάδια φωτογήρανσης..
Παράγοντες που παίζουν καθοριστικό ρόλο είναι αναμφίβολα, η κληρονομικότητα, οι ορμονικές διαταραχές (π.χ. λόγω εγκυμοσύνης, χρήσης αντισυλληπτικών χαπιών ή ορμονοθεραπείας κατά την κλιμακτήριο), η ηλικία, το φύλο (οι πανάδες, όπως και η κυτταρίτιδα, προτιμούν τις γυναίκες), ο φωτότυπος και η φωτοευαισθησία σε φάρμακα και αρώματα.
Είναι γνωστό πως οι βλάβες που προκαλεί η υπερβολική έκθεση του δέρματος στην υπεριώδη ακτινοβολία είναι πάντα αθροιστικές και η αρχή τους βρίσκεται στα παιδικά και νεανικά μας χρόνια.Έτσι, η βλάβη στο δέρμα , στις βαθύτερες στιβάδες, έχει εμφανιστεί χωρίς να γίνεται αντιληπτή, αρχικά.
Κάτω από φυσιολογικές συνθήκες, μόλις δοθεί σήμα πως υπάρχει κίνδυνος από την υπεριώδη ακτινοβολία, τα κύτταρα ενεργοποιούν τους αμυντικούς τους μηχανισμούς και ένας από αυτούς είναι η διέγερση των μελανοκυττάρων, τα οποία, με τη βοήθεια του ενζύμου τυροσινάση, παράγουν και διοχετεύουν μελανίνη στα υπόλοιπα κύτταρα της επιδερμίδας.
Στο νεανικό δέρμα τα μελανοκύτταρα, μπροστά στην απειλή, ενεργοποιούνται μαζικά και ταυτόχρονα και, όταν δεν χρειάζεται να προστατέψουν άλλο την επιδερμίδα από τον ήλιο, «σβήνουν όλα μαζί», αναστέλλουν δηλαδή τη λειτουργία τους.Ωστόσο, κάποια από αυτά, για αδιευκρίνιστους λόγους, απορρυθμίζονται και αποφασίζουν να «αφήσουν τον διακόπτη για πάντα ανοιχτό», οπως γράφει η Λένα Ιωαννίδου στο skingurus.gr
Αυτό σημαίνει ότι συνεχίζουν να παράγουν μελανίνη, έστω κι αν ο κίνδυνος έχει περάσει.Κάπως έτσι γεννιούνται οι πανάδες και …αναδύονται με το πέρασμα του χρόνου στην επιδερμίδα.
Όπως λένε οι ειδικοί, με το μπρούντζινο χρώμα που «κερδίζουμε» στα 20, «αγοράζουμε» τις πανάδες των 40. Κάθε φορά που οι ακτίνες UV διαπερνούν ανεμπόδιστα, δηλαδή χωρίς αντηλιακό, την επιδερμίδα, οι πανάδες που «παραμονεύουν» κάτω από την επιφάνειά της πολλαπλασιάζονται, το μέγεθος και η χρωματική έντασή τους αυξάνονται και τελικά γίνονται ορατές.
Σε αρχικό στάδιο, οι πανάδες αυτές, ακόμα κι αν εμφανιστούν το καλοκαίρι, ατονούν στη διάρκεια του χειμώνα και με την κατάλληλη αγωγή, σε συνδυασμό με υψηλή αντηλιακή προστασία, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μην επανεμφανιστούν.
