Οι κωμικοί ηθοποιοί, ιδίως όσοι ασχολούνται με τη λεγόμενη «όρθια κωμωδία» (stand-up comedy), συχνά εμφανίζουν ψυχωτικά στοιχεία στην προσωπικότητά τους, πράγμα που εξηγεί γιατί έχουν αυξημένη ικανότητα να διασκεδάζουν τους ανθρώπους, σύμφωνα με μια νέα βρετανική επιστημονική έρευνα – που είναι αβέβαιο κατά πόσο θα κάνει τους ίδιους τους κωμικούς να γελάσουν.
Όπως αναφέρει το ΑΜΠΕ, η πεποίθηση πως οι καλλιτέχνες είναι… λίγο τρελοί, είναι πολύ παλαιά. Όμως μέχρι σήμερα το ζήτημα δεν είχε διερευνηθεί επιστημονικά, σχεδόν καθόλου, μεταξύ των κωμικών.
Οι Βρετανοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι τα δημιουργικά στοιχεία που χρειάζονται σε μια προσωπικότητα για να έχει χιούμορ και να το μεταδίδει, είναι παρόμοια -αν και σε πιο υγιή μορφή- με εκείνα που συναντώνται σε ψυχωτικούς ανθρώπους, όπως όσοι πάσχουν από σχιζοφρένεια και διπολική διαταραχή (πρώην μανιοκατάθλιψη).
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Γκόρντον Κλάριτζ του Τμήματος Πειραματικής Ψυχολογίας του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο βρετανικό περιοδικό ψυχιατρικής «British Journal of Psychiatry», σύμφωνα με το BBC και τη βρετανική «Ιντιπέντεντ», μελέτησαν 404 άνδρες και 119 γυναίκες κωμικούς από τη Βρετανία, τις ΗΠΑ και την Αυστραλία.
Οι κωμικοί κλήθηκαν να συμπληρώσουν ένα αναλυτικό ερωτηματολόγιο, το οποίο καταγράφει τα ψυχωτικά χαρακτηριστικά σε υγιείς ανθρώπους. Το ίδιο ερωτηματολόγιο -για λόγους σύγκρισης- συμπλήρωσαν και 364 άλλοι ηθοποιοί, καθώς και 831 άνθρωποι με μη καλλιτεχνικά – δημιουργικά επαγγέλματα.
Οι ερευνητές έψαξαν να βρουν σε ποιο βαθμό οι κωμικοί δηλώνουν ότι έχουν ασυνήθιστες εμπειρίες (όπως τηλεπάθεια και άλλα παραφυσικά – παραψυχολογικά φαινόμενα), νοητική αποδιοργάνωση (συχνή διάσπαση της προσοχής και δυσκολία συγκέντρωσης), εσωστρεφή ανηδονία (μειωμένη ικανότητα απόλαυσης, αποφυγή στενών σχέσεων), καθώς και ψυχαναγκαστική αντισυμβατικότητα (εσωτερική παρώθηση για αντικοινωνική συμπεριφορά). Όλα τα παραπάνω θεωρούνται ψυχωτικά στοιχεία μιας προσωπικότητας.
Η έρευνα έδειξε ότι, κατά μέσο όρο, οι κωμικοί έχουν πολύ υψηλότερο «σκορ» και στις τέσσερις αυτές κατηγορίες χαρακτηριστικών, σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό. Είναι αξιοσημείωτο ότι συνδυάζουν έντονα στοιχεία τόσο εξωστρέφειας, όσο και εσωστρέφειας.
Όπως είπε ο καθηγητής Γκόρντον Κλάριτζ, «αν και η σχιζοφρενική ψύχωση μπορεί να είναι επιζήμια για το χιούμορ, σε μια πιο ήπια μορφή μπορεί να βελτιώσει την ικανότητα των ανθρώπων να συσχετίζουν παράξενα ή ασυνήθιστα πράγματα ή να σκέφτονται έξω από την πεπατημένη», πράγμα που, μεταξύ άλλων δημιουργικών συνεπειών, γεννά το χιούμορ.
«Οι κωμικοί τείνουν να είναι ελαφρώς απόμακροι, εσωστρεφείς άνθρωποι, που δεν θέλουν πάντα να βρίσκονται με κόσμο και για τους οποίους η κωμωδία είναι μια διέξοδος, ένα είδος αυτοθεραπείας», τόνισε ο βρετανός ψυχολόγος. «Προφανώς δεν ανήκουν όλοι οι κωμικοί σε αυτή την κατηγορία, όμως φαίνεται πως όντως υπάρχει μια τάση να έχουν αυτά τα χαρακτηριστικά στην προσωπικότητά τους. Αυτή, άλλωστε, είναι η έννοια του θλιμμένου κλόουν».
