Και σε ποιον δεν έχει συμβεί: Μετά από μια νύχτα που ήπιαμε μερικά ποτηράκια παραπάνω, ξυπνήσαμε με έναν δυνατό πονοκέφαλο και μια ανυπόφορη ναυτία.
«Το ερώτημα όμως είναι, τι προκαλεί το χανγκόβερ;» είπε ο Ρόμπερτ Σουίφτ, καθηγητής ψυχιατρικής και ανθρώπινης συμπεριφοράς στο πανεπιστήμιο Μπράουν.
«Ίσως φταίει ο τρόπος που πίνουμε το αλκοόλ, ή ίσως φταίνε οι άλλες ουσίες που το συνοδεύουν». Σε κάθε περίπτωση, «το χανγκόβερ είναι ένδειξη ότι κάναμε κάτι όχι και τόσο έξυπνο» λέει ο Τζέιμς Σέιφερ, ανθρωπολόγος στο Κολλέγιο Γιούνιον, ο οποίος εξειδικεύεται στην έρευνα του μεταβολισμού του αλκοόλ. «Είναι προειδοποιητικό σημάδι».
Ορίστε λοιπόν 11 πράγματα που ίσως δεν ξέρατε για το χανγκόβερ:
Το κάπνισμα επιδεινώνει το χανγκόβερ
Το κάπνισμα δεν βλάπτει μόνο την υγεία σας εν γένει, αλλά χειροτερεύει και το ξύπνημα μετά από μέθη. Έρευνες έδειξαν πως οι καπνιστές υποφέρουν από μακράν πιο επώδυνο χανγκόβερ το επόμενο πρωί, πράγμα που πιθανόν να οφείλεται στο ότι το κάπνισμα ωθεί τους ανθρώπους να πίνουν περισσότερο. Μια άλλη θεωρία υποστηρίζει πως κάποιες χημικές ουσίες που περιέχονται στα τσιγάρα ενδυναμώνουν την επίδραση του αλκοόλ.
Τα χανγκόβερ είναι ακριβά
Εκτιμάται ότι τα χανγκόβερ κοστίζουν στην αμερικανική οικονομία 148 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως, με μέσο ετήσιο κόστος ανά εργαζόμενο τα 2.000 δολάρια. Αυτό οφείλεται στις χαμένες μέρες δουλειάς και τη χαμηλή εργασιακή απόδοση λόγω των χανγκόβερ.
Για την ακρίβεια, ακόμα κι αν το ποσοστό αλκοόλ στο αίμα ενός ατόμου πλησιάζει πάλι το μηδέν τη μέρα μετά την κατάχρηση, έρευνες έχουν αποδείξει ότι εργαζόμενοι με χανγκόβερ έχουν αυξημένες πιθανότητες ατυχημάτων και τραυματισμού. Όσο βαρύτερο είναι το χανγκόβερ, τόσο πιο μειωμένα είναι τα αντανακλαστικά, η μνήμη και η ικανότητα προσοχής.
Όσο πιο σκούρο είναι το ποτό, τόσο χειρότερο χανγκόβερ κάνει
Τα σκούρα ποτά, όπως το ουίσκι, το κόκκινο κρασί και το ρούμι, μπορούν να προκαλέσουν ένα ολέθριο χανγκόβερ, λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε υποπροϊόντα της ζύμωσης. Τα υποπροϊόντα αυτά μετατρέπονται από τον οργανισμό σε φορμαλδεΰδη, μια εξαιρετικά τοξική ουσία που ενισχύει το δυσάρεστο συναίσθημα το επόμενο πρωί.
«Η καθαρή, πεντάκις αποσταγμένη βότκα είναι καλύτερη από το παχύ ρούμι» λέει ο Σέιφερ. Ωστόσο, αν αγαπάτε το καλό ουίσκι, «πιείτε το σκέτο και εναλλάξ με νερό», συμβουλεύει ο Σέιφερ.
Τα γονίδια παίζουν ρόλο
Τα συμπτώματα του χανγκόβερ συνδέονται με την ικανότητα του σώματος να μεταβολίσει το αλκοόλ και τα υποπροϊόντα του. Ορισμένα γονίδια είναι υπεύθυνα για τα ένζυμα που διασπούν το τοξικό υποπροϊόν του αλκοόλ ακεταλδεΰδη.
Ένα μεγάλο ποσοστό Ασιατών δεν έχουν πολλά τέτοια ένζυμα, πράγμα που τους καθιστά πιο ευαίσθητους στο αλκοόλ. Από την άλλη, μελέτες έδειξαν ότι περίπου το 25-30% του πληθυσμού έχει μεγάλη αντοχή στο χανγκόβερ, πιθανότατα λόγω «εξαιρετικά αποτελεσματικού μεταβολισμού της αιθανόλης», λέει ο Σέιφερ.
Ίσως έχετε στερητικά
Το τρέμουλο, ο ιδρώτας και η ευαισθησία στο φως και τον ήχο είναι συμπτώματα που συνοδεύουν το χανγκόβερ – όμως, είναι και συμπτώματα στέρησης. «Υπάρχει μια θεωρία που υποστηρίζει πως το χανγκόβερ είναι είδος στερητικού συνδρόμου» λέει ο Σουίφτ. «Αυτό θέτει τον εγκέφαλο σε μια υπερευαίσθητη κατάσταση, κάνοντάς τον να πιστεύει ότι τα φώτα είναι ισχυρότερα και οι ήχοι δυνατότεροι».
Ορισμένοι αντιμετωπίζουν το χανγκόβερ πίνοντας περισσότερο αλκοόλ το πρωί. Ωστόσο, αυτό απλά αυξάνει τη συγκέντρωση του αλκοόλ στο αίμα. «Το να ξαναμεθύσετε απλά καλύπτει το χανγκόβερ» λέει ο Σέιφερ. «Είναι και ανόητο και ριψοκίνδυνο, γιατί φλερτάρετε με την εξάρτηση».
Η κατανάλωση πρωτεΐνης ίσως βοηθήσει
«Τα πρωτεϊνούχα σνακ κρατούν το στομάχι απασχολημένο» λέει ο Σέιφερ.
Επειδή χρειάζονται σχετικά μεγάλο χρόνο για να χωνευτούν, τα φαγητά πλούσια σε πρωτεΐνη, όπως το κρέας, οι ξηροί καρποί και το τυρί, θα καθυστερήσουν το άνοιγμα της πυλωρικής βαλβίδας, η οποία επιτρέπει στα περιεχόμενα του στομαχιού να περάσουν στο λεπτό έντερο. Το λεπτό έντερο είναι το σημείο όπου το περισσότερο αλκοόλ περνά στο αίμα.
Αν δεν μπορείτε να βρείτε κάτι με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη, απλά φάτε κάτι άλλο. «Εκτός από την απασχόληση του στομαχιού, το φαγητό θα απορροφήσει και θα αραιώσει το αλκοόλ που πέφτει μέσα του».
Τα ανθρακούχα χειροτερεύουν το χανγκόβερ
Εσείς οι οπαδοί της μπύρας και της σαμπάνιας, δώστε προσοχή: οι φυσαλίδες στο ποτό σας μπορούν να χειροτερεύσουν το χανγκόβερ.
«Το αέριο ανοίγει την πυλωρική βαλβίδα» λέει ο Σέιφερ. Επομένως, το ανθρακούχο αλκοόλ φτάνει γρηγορότερα στο λεπτό έντερο, απ’ όπου περνά γρήγορα στο αίμα. Κατά συνέπεια, υψηλή συγκέντρωση αλκοόλ σημαίνει πιο επώδυνο χανγκόβερ, οπότε θα ήταν πιο φρόνιμο να πίνουμε αλκοόλ με παγάκια, συνοδευόμενο με νερό.
Το μυαλό σας αφυδατώνεται
Η αφυδάτωση προκαλεί αυτόν το χαρακτηριστικό πονοκέφαλο που σφυροκοπά το μυαλό μας το πρωί. Πιο συγκεκριμένα, «η αιθανόλη στραγγίζει το μυαλό σας» λέει ο Σέιφερ.
Το αλκοόλ το πραγματοποιεί αυτό καταστέλλοντας την ορμόνη βαζοπρεσίνη, η οποία διατηρεί τα επίπεδα νερού του σώματος σταθερά. Χωρίς τη βαζοπρεσίνη, όλο και περισσότερο νερό χάνεται μέσω της διούρησης, κάνοντας τα επίπεδα νερού στο σώμα να πέσουν.
Για την ακρίβεια, κατά την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, «το ποσό υγρού που χάνετε μπορεί να υπερβεί αυτό που καταναλώνετε» λέει ο Σουίφτ. Το μυαλό χάνει πολύ από αυτό το υγρό και συρρικνώνεται κυριολεκτικά. Αυτό προκαλεί τον ανυπόφορο πόνο την άλλη μέρα.
Είναι πιθανότερο να πάθετε χανγκόβερ αν είστε γυναίκα
Είναι αλήθεια, και γι’ αυτό φταίει η περιεκτικότητα του σώματος σε νερό. Ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι αποτελούνται σε ποσοστό 80% από νερό, αυτό ποικίλλει ανάλογα το φύλο. Οι γυναίκες έχουν μικρότερο ποσοστό νερού επειδή έχουν περισσότερο κατ’ αναλογία λίπος (το οποίο συγκρατεί λιγότερο νερό), ενώ οι άντρες έχουν περισσότερους μύες (οι οποίοι κατά κύριο λόγο αποτελούνται από νερό).
Ο Σουίφτ λέει πως «όταν ένας άντρας και μια γυναίκα με τα ίδια ακριβώς κιλά πιουν την ίδια ποσότητα αλκοόλ, η γυναίκα θα έχει πάντοτε μεγαλύτερη συγκέντρωση αλκοόλ στο αίμα της, μιας και διαθέτει λιγότερο νερό για να το αραιώσει».
Οι κυτοκίνες φταίνε
Το αλκοόλ απελευθερώνει τις κυτοκίνες από το συκώτι.
«Οι κυτοκίνες είναι αυτές που σας κάνουν να νιώθετε πόνο και πυρετό όταν παθαίνετε γρίπη» λέει ο Σουίφτ. Αν και κανείς δεν ξέρει πώς το αλκοόλ τις απελευθερώνει, ο Σουίφτ λέει πως ίσως φταίνε οι μεγάλες ποσότητες αιθανόλης που καλείται να διαχειριστεί το συκώτι. Ο ίδιος τονίζει πως «εισάγουμε στον οργανισμό μας δέκα φορές περισσότερη συγκέντρωση αλκοόλ απ’ όση θα βάζαμε αν παίρναμε άλλα ναρκωτικά».
Δεν υπάρχει μαγική θεραπεία
Αν και συνεχώς μαθαίνουμε για την ανακάλυψη μιας νέας θεραπείας για το χανγκόβερ, «δεν υπάρχει χάπι που να το θεραπεύει, επειδή δεν υπάρχει θεραπεία για όσα προκαλούνται από το αλκοόλ στο σώμα μας» λέει ο Σουίφτ. «Το αλκοόλ έχει πολλές διαφορετικές επιπτώσεις»
Ωστόσο, ορισμένες ουσίες, όπως ο ενεργοποιημένος άνθρακας ή το εκχύλισμα φραγκόσυκου, βοηθούν αποδεδειγμένα στη θεραπεία ορισμένων συμπτωμάτων του χανγκόβερ.
Πάντως, «η καλύτερη θεραπεία είναι, προφανώς, να μην πιείτε!» λέει ο Σουίφτ. Ή, αν πρέπει, «να πιείτε με μέτρο, με γεμάτο στομάχι, να πίνετε και νερό και να μην ξενυχτήσετε».
