Η εικόνα που έχουν οι πολίτες για τη φαρμακοβιομηχανία και πώς αυτή μπορεί να «ΜΕΤΑ-εξελιχθεί» στη μετά την πανδημία εποχή, ο τρόπος με τον οποίο όλοι οι εμπλεκόμενοι μαζί μπορούν να σχεδιάσουν το μέλλον της Υγείας στην Ελλάδα, οι αλλαγές που σημειώνονται στον εργασιακό τομέα και οι νέες ανάγκες που προκύπτουν σε επίπεδο δεξιοτήτων και ικανοτήτων, καθώς και ο ρόλος της Τεχνολογίας και της Ψηφιοποίησης στο χώρο της Υγείας, συζητήθηκαν κατά τη διάρκεια του 13ου Συνεδρίου Φαρμακευτικού Management, με τίτλο «METAPHARMA: Μαζί διαμορφώνουμε το Μέλλον της Υγείας», το οποίο διεξήχθη στις 27, 28 και 29 Απριλίου 2022 στο Μέγαρο Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο Αθηνών.
Κατά την εναρκτήρια ομιλία της, η Πρόεδρος Δ.Σ. της Ελληνικής Εταιρείας Φαρμακευτικού Management (Ε.Ε.Φα.Μ.), κα Ντανιέλα Μάλο, ανέφερε: «Έχουμε την πεποίθηση πως, όλα όσα θα έχετε αποκομίσει μετά το τέλος του 3ημέρου θα αποτελέσουν πολύτιμο οδηγό για να ανταποκριθείτε στις προκλήσεις αλλά και τις ευκαιρίες που διαμορφώνει η νέα εποχή, αποδεικνύοντας για ακόμη μία φορά πως στην Ε.Ε.Φα.Μ. δίνουμε έμπρακτα και ουσιαστικά “αξία στο στέλεχος”».
Ακολούθησαν οι χαιρετισμοί των Προέδρων της Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου, κ.κ. Δημήτρη Μωραΐτη, Γενικού Διευθυντή ΒΙΑΝ Α.Ε., του Ομίλου Γιαννακόπουλου, Προέδρου Συνδέσμου Εταιρειών Φαρμάκων Ευρείας Χρήσης (ΕΦΕΧ) και Γιώργου Τουσίμη, Γενικού Διευθυντή Amgen Ελλάδος & Κύπρου, Αντιπροέδρου PhRMA Innovation Forum (PIF).
«Πρέπει να γίνει αντιληπτό στην ευρύτερη κοινωνία αλλά και σε όλους τους πολιτικούς ότι το φάρμακο είναι προϊόν. Η υγεία είναι το αγαθό. Για να παραχθεί όμως το προϊόν που ονομάζεται “φάρμακο” απαιτούνται δισεκατομμύρια ευρώ σε Έρευνα και Ανάπτυξη. Αυτή τη στιγμή 8.000 προϊόντα βρίσκονται παγκοσμίως σε κλινικές δοκιμές και ανάπτυξη. Ο στόχος είναι κοινός για όλους τους εμπλεκομένους: το αγαθό της υγείας», ανέφερε ο κ. Μωραΐτης. Ο κ. Τουσίμης, από την πλευρά του, αφού αναφέρθηκε στη συνταγή της επιτυχίας των Συνεδρίων της Ε.Ε.Φα.Μ., τόνισε «Το ότι συμμετέχουμε όλοι μαζί, οι εμπλεκόμενοι στο χώρο της υγείας, σε μία συζήτηση για το πώς η κοινωνία αποτιμά το έργο της φαρμακευτικής βιομηχανίας στην Ελλάδα καθώς και το ότι ακούμε συγκεκριμένες προτάσεις των ειδικών επικοινωνίας για το πως θα μπορούσαμε να βελτιώσουμε την εικόνα του κλάδου, είναι κάτι πρωτόγνωρο και μπορεί να μας βοηθήσει πραγματικά να πάμε μπροστά».
Ο Επικεφαλής της Οργανωτικής Επιτροπής, κ. Κωνσταντίνος Ψυχούλης, Corporate Communications Manager, Aenorasis αναφέρθηκε στις ιδιαίτερες προκλήσεις του φετινού Συνεδρίου και τόνισε: «Στόχος μας ήταν το 13ο Συνέδριο να αποτελέσει μία ευκαιρία για να αναδείξουμε το πραγματικά υψηλό επίπεδο των ικανοτήτων και δεξιοτήτων που χαρακτηρίζουν τα στελέχη του φαρμακευτικού κλάδου στην Ελλάδα και να αποδείξουμε πως αν πιστέψουμε στις δυνάμεις μας, στον εαυτό μας και κυρίως σε όσους μας πλαισιώνουν μπορούμε να κάνουμε το αδύνατο δυνατό».
Οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις μέσα από τα μάτια των πολιτών
Κατά την πρώτη ημέρα του Συνεδρίου, ο δημοσιογράφος κ. Αντώνης Σρόιτερ συντόνισε δύο διαδοχικά panels. Στο πρώτο παρουσιάστηκε μια σημαντική έρευνα που εκπόνησε η Ε.Ε.Φα.Μ. αναφορικά με την εικόνα που έχουν σήμερα οι πολίτες για τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις και το Σύστημα Υγείας.
Η έρευνα, την οποία παρουσίασε ο Διευθύνων Σύµβουλος της MRB Hellas, κ. Δηµήτρης Μαύρος, κατέδειξε μία βελτιωμένη εικόνα για τις φαρμακευτικές επιχειρήσεις μετά την πανδημία, χωρίς όμως η βελτίωση αυτή να είναι θεαματική, καθώς από τη μία πλευρά αναφέρονται ως «δέντρο της ζωής», από την άλλη όμως εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται ως κερδοσκοπικοί οργανισμοί. Πάντως, η αναγνώριση της θετικής συμβολής τους στην ανθρώπινη ζωή, που αναδείχθηκε στην περίοδο της υγειονομικής κρίσης, φαίνεται να αμβλύνει σημαντικά την κριτική διάθεση.
Στην επίδοση των φορέων στην πανδημία Covid-19, οι φαρμακευτικές εταιρείες ήρθαν στην 4η θέση, μετά τους φαρμακοποιούς, τα δημόσια νοσηλευτικά ιδρύματα και τον προσωπικό/οικογενειακό γιατρό. Όσον αφορά στο βαθμό εμπιστοσύνης των πολιτών, η φαρμακοβιομηχανία φαίνεται να χάνει έδαφος συγκριτικά με άλλους κλάδους – σε σχέση με το 2017 – κυρίως λόγω της εξωστρεφούς πολιτικής που ακολούθησαν οι κλάδοι αυτοί, μέσω οργανωμένων δράσεων Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ).
Αναφορικά με το σύστημα υγείας, προκύπτει ότι το αφήγημα του «ηρωικού ΕΣΥ» κατά το πρώτο κύμα της πανδημίας τείνει να «ξεθωριάσει», καθώς οι αναφορές στην ποιότητα και την αφοσίωση του ιατρικού προσωπικού φαίνεται να υπερκαλύπτονται από τις δομικές αδυναμίες (υποδομές, προσωπικό). Μάλιστα, η έρευνα ανέδειξε και ερωτηματικά ως προς την αρτιότητα της αντιμετώπισης των περιστατικών Covid-19 κατά τα επόμενα κύματα και κατέδειξε διαφορές μεταξύ του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως η «Υγεία/Περίθαλψη/Πανδημία» κατάλαβε την πρώτη θέση στη λίστα με τα πιο σημαντικά προβλήματα της χώρας.
Σχολιάζοντας τα ευρήματά σχετικά με τη δημόσια εικόνα των φαρμακευτικών επιχειρήσεων, ο κ. Κωνσταντίνος Παναγούλιας, Αναπληρωτής Πρόεδρος ΣΦΕΕ, Αντιπρόεδρος ΒΙΑΝΕΞ Α.Ε., ανέφερε: «Στη δεοντολογία βρισκόμαστε στο υψηλότερο επίπεδο που μπορεί να βρίσκεται ένας κλάδος. Τα στελέχη των φαρμακευτικών εταιρειών ακολουθούν ηθικές αρχές οι οποίες είναι δεσμευτικές, ακολουθούν κώδικα δεοντολογίας και ελέγχονται για την εφαρμογή τους. Δυστυχώς δεν έχουμε καταφέρει να περάσουμε την εμπιστοσύνη στην κοινωνία. Ωστόσο, έχουμε και τα ελαφρυντικά μας. Ο κλάδος ήταν πάντα στοχοποιημένος από την Πολιτεία. Συχνά γινόμαστε αντικείμενο πολιτικής διαμάχης, σκανδαλολογίας κ.ο.κ.».
Ο κ. Γρηγόρης Καρέλος, Aντιπρόεδρος ΕΦΕΧ, Γενικός Διευθυντής Johnson & Johnson CHC, σχολίασε: «Όσο περισσότερα γνωρίζει η κοινωνία για το τι κάνουν οι εταιρείες, τόσο θετικότερος θα είναι και ο αντίκτυπος που έχουμε». Ο ίδιος αναφέρθηκε στις καινοτομίες των φαρμακευτικών προϊόντων ευρείας χρήσης όπως και στην στρατηγική ενέργεια του ΕΦΕΧ να διεξάγει μόνιμη καμπάνια ενημέρωσης του κοινού. «Θα έχουμε μία σταθερή επικοινωνία με το κοινό σχετικά με το πώς μπορεί να γίνει αποτελεσματικότερη η πρόληψη ασθενειών και η αντιμετώπιση ήπιων συμπτωμάτων», τόνισε.
Ο Πρόεδρος του ΕΟΔΥ, κ. Θεοκλής Ζαούτης, ανέφερε: «Αν θέλουμε να αποκτήσουμε εμπιστοσύνη στα δεδομένα της δημόσιας υγείας, της φαρμακοβιομηχανίας και της χρήσης φαρμάκων θα πρέπει να προχωρήσουμε σε μία πολιτική ανοιχτών δεδομένων». Υπάρχει ένας κλάδος που δεν έχει αξιοποιηθεί ακόμα στην Ελλάδα, η Φαρμακοεπιδημιολογία, δηλαδή η μελέτη της χρήσης και της αποτελεσματικότητας ενός φαρμάκου στους πληθυσμούς. Ένας φορέας σαν τον ΕΟΔΥ, μαζί με τον ΕΟΦ, θα μπορούσε να επεκτείνει αυτόν τον κλάδο, ο οποίος θα μπορέσει να παρέχει ψηφιοποιημένα δεδομένα, που θα εξασφαλίσουν περισσότερη εμπιστοσύνη στη χρήση φαρμάκων.»
«Η ψηφιοποίηση είναι η μεγάλη πρόκληση όλου του συστήματος υγείας στην Ελλάδα. Αν ανάγουμε το επίπεδο ψηφιοποίησης που έχουμε στη χώρα μας, είμαστε στη δεκαετία του ’70 στην υπόλοιπη Ευρώπη. Έχουμε συστήματα ατάκτως ειρημένα, με αδυναμία συνεργασίας. Δύο είναι οι μεγάλες προκλήσεις: η διασυνδεσιμότητα των συστημάτων και η διασύνδεση των ελληνικών συστημάτων με τα ευρωπαϊκά. Για να πάρουμε αποφάσεις πλέον σε όλα τα επίπεδα πρέπει να έχουμε real world data και real world evidence. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με μία παγκόσμια συνεργασία», σχολίασε ο Πρόεδρος του ΕΟΦ, κ. Δημήτρης Φιλίππου.
Την αξία της ψηφιοποίησης στα νοσοκομεία επεσήμανε ο κ. Σωκράτης Μητσιάδης, Διοικητής Γενικού Νοσοκοµείου «Σωτηρία». Ο ίδιος τόνισε ότι «για πρώτη φορά κατά την περίοδο της πανδημίας το Εθνικό Σύστημα Υγείας λειτούργησε ως ενιαίο Σύστημα Υγείας». Σχολιάζοντας τα ευρήματα της έρευνας, επεσήμανε ότι αποκάλυψαν τις δυσκαμψίες του συστήματος, υπογραμμίζοντας ότι αυτή η συγκυρία είναι μία χρυσή ευκαιρία για το ΕΣΥ, προκειμένου να αλλάξει με τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις.
Μιλώντας για την εικόνα των φαρμακευτικών εταιρειών στα μάτια των ασθενών, ο κ. Δηµήτρης Κοντοπίδης, Αντιπρόεδρος Πανελλήνιας Ένωσης Ασθενών, ανέφερε ότι «οι χρονίως πάσχοντες είναι γνώστες της αξίας του φαρμάκου», απενοχοποιώντας την έννοια του κέρδους: «Για ποιο λόγο να μην έχεις μεγαλύτερο κέρδος, όταν το επανεπενδύεις για να δώσεις περισσότερη υγεία; Αυτό που θέλουμε εμείς είναι η αξία να επιστρέφει στον ασθενή. Αυτό μπορεί να γίνει όταν χρησιμοποιούνται σωστά, δίκαια και με προτεραιότητες οι πεπερασμένοι πόροι. Η ψηφιακή υγεία και ο μετασχηματισμός, όταν γίνει σωστά, μπορεί να μας δώσει αυτή την οικονομία κλίμακας και τη μεγάλη απόδοση».
Η «οπτική» του ακαδημαϊκού και διαφημιστικού χώρου
Την «οπτική» του ακαδημαϊκού και του διαφημιστικού χώρου ανέπτυξαν στο Expert Forum που ακολούθησε οι κ.κ. Γεώργιος Μπάλτας, Καθηγητής τµήµατος Μάρκετινγκ & Επικοινωνίας, Οικονοµικό Πανεπιστήµιο Αθηνών, Διευθυντής Μεταπτυχιακών Σπουδών και Αντώνης Κόχειλας, Global CEO, Ogilvy Advertising.
«Το κλειδί στην επικοινωνία με το κοινό και τους επαγγελματίες υγείας είναι η ειλικρίνεια. Το κοινό μπορεί να κατανοήσει εάν του μιλήσεις με το σωστό τρόπο. Το φάρμακο είναι ένα αγαθό γι’ αυτόν που δέχεται την ευεργεσία των ιδιοτήτων του αλλά είναι προϊόν γι’ αυτόν που το παράγει. Γιατί ενσωματώνει πόρους, τεχνολογία, ανθρώπινο δυναμικό και οποιαδήποτε επιστημονική έρευνα στον τομέα ενέχει υψηλό ρίσκο. Να γίνει η παραδοχή ότι οι εταιρείες είναι οικονομικοί οργανισμοί, που θέλουν πωλήσεις και κέρδη, τα οποία όμως χρησιμοποιούνται για την προαγωγή των φαρμάκων και τη βελτίωση της ζωής όλων», σχολίασε ο κ. Μπάλτας.
