Ζήσης Ψάλλας
Όταν βλέπουμε συμπεριφορές που παραβιάζουν κοινά ηθικά πρότυπα, ο εγκέφαλός μας αναστέλλει τους νευρώνες που ελέγχουν τις κινήσεις της γλώσσας μας -κατά τον ίδιο τρόπο που συμβαίνει όταν δοκιμάζουμε κάτι που έχει άσχημη γεύση.
Μια διεθνής ερευνητική ομάδα με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο της Μπολόνιας, στην Ιταλία, κατέληξε σε αυτό το αποτέλεσμα σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Social, Cognitive and Affective Neuroscience.
Η ηθική αηδία, επομένως, δεν είναι απλώς συνέπεια των διαδικασιών σκέψης και των διανοητικών γνωστικών ικανοτήτων, αλλά συνδέεται με φυσιολογικές και συναισθηματικές αντιδράσεις.
Οι ερευνητές ανέλυσαν τους νευρώνες που ελέγχουν τη κινητική δραστηριότητα της γλώσσας για να ανακαλύψουν εάν και πώς η σχέση μεταξύ ηθικής και αηδίας βασίζεται σε νευρο-μηχανισμούς που συνδέονται με φυσικές αποκρίσεις.
«Από αισθητηριακή άποψη, η σχέση της γλώσσας με την αηδία είναι διαισθητική, καθώς αυτός ο στοματικός μυς λειτουργεί ως αισθητήριο όργανο που κωδικοποιεί γεύσεις μέσω των υποδοχέων γεύσης που βρίσκονται στην επιφάνεια της γλώσσας», είπε ο καθηγητής Carmelo Vicario, πρώτος συγγραφέας της μελέτης. «Σε προηγούμενη μελέτη, είχαμε ήδη δείξει ότι το ερέθισμα της στοματικής αηδίας θα μπορούσε να εμποδίσει τον κινητικό φλοιό να ελέγχει τη γλώσσα. Αυτή η μελέτη επιβεβαιώνει ότι μια παρόμοια διαδικασία συμβαίνει όταν παρατηρούμε ηθικές παραβιάσεις».
Οι ερευνητές κατέληξαν σε αυτό το συμπέρασμα χρησιμοποιώντας διακρανιακή μαγνητική διέγερση (TMS: Transcranial Magnetic Stimulation) στους συμμετέχοντες της μελέτης. Το TMS είναι μια μη επεμβατική μορφή διέγερση του εγκεφάλου που επέτρεψε στους ερευνητές να διεγείρουν την πρωτεύουσα κινητική περιοχή της γλώσσας χάρη σε ένα ηλεκτρομαγνητικό πηνίο τοποθετημένο στο κεφάλι ενός ατόμου. Στους συμμετέχοντες της μελέτης παρουσιάστηκαν περιγραφές ηθικών παραβάσεων. Στη συνέχεια, οι νευροεπιστήμονες κατέγραψαν την απόκριση των νευρώνων που ελέγχουν την κίνηση της γλώσσας μέσω ηλεκτροδίων.
Με αυτόν τον τρόπο, έδειξαν ότι όσο περισσότερο αυτές οι ηθικές παραβάσεις προκάλεσαν στα άτομα αγανάκτηση, τόσο μεγαλύτερη ήταν η αναστολή της κινητικής ικανότητας της γλώσσας τους. Αυτό το φαινόμενο παρατηρήθηκε μόνο στο επίπεδο της γλώσσας και δεν φαίνεται να περιλαμβάνει άλλα μέρη του πρωτογενούς κινητικού φλοιού.
