Η διατροφή των ασθενών με ΧΑΠ είναι μια πολύπλοκη υπόθεση.
Και αυτό επειδή ένα ενδεδειγμένο διαιτολόγιο δεν μπορεί να θεραπεύσει τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια αλλά είναι δυνατό να προστατεύσει από μολύνσεις και να εμποδίσει την περαιτέρω επιβάρυνση της αναπνευστικής λειτουργίας.
Η ΧΑΠ είναι, άλλωστε, μια πάθηση που εξουθενώνει τον ασθενή στερώντας του τις τελευταίες σωματικές δυνάμεις και η διατροφή μπορεί να τον εξοπλίσει με επιπλέον ενέργεια.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, το αλάτι, λόγω της κατακράτησης υγρών που προκαλεί, δυσχεραίνει την αναπνοή και επιδεινώνει τα συμπτώματα της νόσου. Οι ίδιοι εξηγούν ότι η προσπάθεια διατήρησης του σωστού σωματικού βάρους είναι δύσκολη καθώς ο ασθενής έχει ανάγκη περισσότερες θερμίδες για να αναπληρώσει αυτές που καταναλώνονται κατά τη διάρκεια της διαδικασίας της αναπνοής. Οι στόχοι μιας σωστής δίαιτας στους πάσχοντες από ΧΑΠ επικεντρώνονται στην αναστολή της απώλειας βάρους, που είναι χαρακτηριστικό της ασθένειας, καθώς και στην κάλυψη των διατροφικών ελλείψεων που έχουν ως συνέπεια την επιβράδυνση του αναπνευστικής λειτουργίας. Επιπλέον, ο σωστός σχεδιασμός των γευμάτων βοηθά στην πρόληψη του φουσκώματος και της αποδυνάμωσης των αναπνευστικών μυών.
Τα ΝΑΙ και τα ΟΧΙ
Η λειτουργία των πνευμόνων ενισχύεται ή παρεμποδίζεται από τις διατροφικές μας συνήθειες. Ορισμένα είδη τροφών επηρεάζουν θετικά τους πνεύμονες και κάποια άλλα επιδεινώνουν τη φλεγμονή που τους ταλαιπωρεί. Αρνητικά λειτουργούν τροφές όπως το αλάτι, τα πρόσθετα τροφίμων, τα τρανς και τα ω-6 λιπαρά, ενώ θετικά μπορούν να επιδράσουν, μεταξύ άλλων, οι αντιοξειδωτικές ουσίες.
Η πρόσληψη φυτικών ινών, βιταμινών, μαγνησίου και ασβεστίου είναι αναγκαία για τους πάσχοντες από Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια. Απαγορευτικό «σηκώνουν» οι ειδικοί στο αλάτι και στα πρόσθετα τροφίμων.
Οι ειδικοί έχουν προσδιορίσει τις τροφές που ενισχύουν όσους πάσχουν από ΧΑΠ και λένε ναι και όχι στα:
Λιπαρά ω-3. Σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες αυτά τα πολυακόρεστα λιπαρά αναπτύσσουν αντιφλεγμονώδη δράση με αποτέλεσμα να ανακουφίζουν και να προστατεύουν τους πνεύμονες. Καλές πηγές λιπαρών ω-3 είναι τα ψάρια και τα θαλασσινά. Ξεχωρίζουν ο σολομός, ο γαύρος, η σαρδέλα και η ρέγκα. Ακολουθούν η πέστροφα, το σκουμπρί, ο ξιφίας και ο τόνος.
Φυτικές ίνες. Συστήνεται αυξημένη πρόσληψή τους επειδή, μεταξύ άλλων, βοηθά στην ομαλή λειτουργία του εντέρου. Πλούσια σε φυτικές ίνες είναι τα φρούτα, τα δημητριακά, τα λαχανικά, τα όσπρια και όλες οι φυτικές τροφές που δεν έχουν υποστεί επεξεργασία.
Βιταμίνη C. Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη βιταμίνης C προσδιορίζεται στα 75-90mg ημερησίως. Οι γιατροί συνιστούν στους ασθενείς με ΧΑΠ να προσλαμβάνουν 100 mg βιταμίνης C επιπλέον. Τρόφιμα με βιταμίνη C είναι το πορτοκάλι, το μπρόκολο, οι φράουλες, το λεμόνι, η πιπεριά.
Βιταμίνη Ε. Η αντιοξειδωτική της δράση προστατεύει τους πνεύμονες από την οξείδωση. Τροφές περιεκτικές σε βιταμίνη Ε είναι οι ξηροί καρποί, με τους ηλιόσπορους, τα φιστίκια και τα αμύγδαλα να ξεχωρίζουν.
Μαγνήσιο. Οι πάσχοντες από ΧΑΠ εμφανίζουν μειωμένη ελαστικότητα στους αναπνευστικούς μυς. Η πρόσληψη μαγνησίου μπορεί να τους βοηθήσει, καθώς το μαγνήσιο είναι σημαντικό για τη σύσπαση και τη χαλάρωση των μυών. Η συνιστώμενη πρόσληψη εξαρτάται από το φύλο του ασθενούς, ενώ επαρκείς ποσότητες μαγνησίου μπορεί να βρει κανείς στο κρέας, τα πράσινα λαχανικά και στα δημητριακά ολικής αλέσεως.
Ασβέστιο. Συμμετέχει επίσης στη χαλάρωση και σύσπαση των μυών. Ως εκ τούτου η πρόσληψή του από ασθενείς με ΧΑΠ θεωρείται απαραίτητη. Τροφές πλούσιες σε ασβέστιο είναι τα γαλακτοκομικά, τα αμύγδαλα, τα ξερά σύκα, τα φασόλια και κάποια είδη ψαριών.
Νάτριο. Θεωρείται ότι ο έλεγχος των ποσοτήτων νατρίου που προσλαμβάνει ο οργανισμός είναι κομβικής σημασίας για τη διατροφική αντιμετώπιση της ΧΑΠ. Κι αυτό επειδή η περιορισμένη πρόσληψη νατρίου προλαμβάνει τον κίνδυνο οιδήματος που επιβαρύνει την αναπνοή. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο ασθενής θα πρέπει να μην προσθέτει αλάτι στο φαγητό που μαγειρεύει και να αποφεύγει την κατανάλωση έτοιμων τροφών οι οποίες συνήθως περιέχουν νάτριο ως συντηρητικό. Τα έτοιμα φαγητά όπως το σουβλάκι ή η πίτσα, επίσης, είναι ύπουλες τροφές, αφού συνήθως περιέχουν αυξημένες ποσότητες αλατιού για να είναι νόστιμα.
Υγρά. Οταν ο ασθενής αντιμετωπίζει οίδημα, θα πρέπει να περιορίζει την πρόσληψη υγρών.
ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ
Μικρά γεύματα για… καλύτερες αναπνοές
Καταναλώστε αλκοόλ σε μέτριες ποσότητες, καθώς μπορεί να συμβάλει στη μείωση των δυσάρεστων συμπτωμάτων της ΧΑΠ. Περιορίστε την καφεΐνη, καθώς προκαλεί νευρικότητα και αλληλεπιδρά με ορισμένα φάρμακα. Αυξήστε την κατανάλωση φρούτων δίνοντας έμφαση σε όσα αποτελούν καλές πηγές της βιταμίνης C. Καταναλώστε περισσότερα δημητριακά ολικής άλεσης. Εάν λαμβάνετε διουρητικά φάρμακα αυξήστε την πρόσληψη καλίου. Πλούσια σε κάλιο είναι τρόφιμα όπως η μπανάνα, τα κάστανα, τα καρύδια, το μαρούλι, οι χυμοί πορτοκαλιού και γκρέιπφρουτ, ο ντοματοχυμός, τα φασόλια, οι φακές, ο αρακάς και η πατάτα. Η πρόσληψη ενέργειας που είναι απαραίτητη για τον οργανισμό που πάσχει από ΧΑΠ επιτυγχάνεται μέσω θρεπτικών γευμάτων. Αυτά μπορούν να παρασκευάζονται με πλήρες γάλα, μεγαλύτερη ποσότητα ελαιόλαδου ή κρέμα γάλακτος. Τρόφιμα πλούσια σε θερμίδες είναι οι ξηροί καρποί, οι σάλτσες, τα μπισκότα, το παγωτό. Αποφύγετε την πρόσληψη ζάχαρης, καθώς έχει μεν πολλές θερμίδες δεν έχει όμως καμία θρεπτική αξία για τον οργανισμό. Εντάξτε στο καθημερινό σας πρόγραμμα 6 μικρά γεύματα. Εάν τρώτε λιγότερες φορές μεγαλύτερα γεύματα, επιβαρύνετε την αναπνοή σας.
Ερευνα
Ευεργετικό το μπρόκολο στη λειτουργία των πνευμόνων
Το μπρόκολο είναι μια από τις τροφές που ωφελούν σημαντικά τους ασθενείς με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Σε αυτό το συμπέρασμα κατέληξε έρευνα επιστημόνων της ιατρικής σχολής Τζον Χόπκινς της Βαλτιμόρης η οποία δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό έντυπο American Journal of Respiratory and Critical Care Medicine.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι υπάρχει σχέση μεταξύ της πιο σοβαρής μορφής της ασθένειας και της μειωμένης συγκέντρωσης στους πνεύμονες της πρωτεΐνης NRF2. Το μπρόκολο περιέχει ένα συστατικό το οποίο βοηθά στη σταθεροποίηση της συγκεκριμένης πρωτεΐνης στους πνεύμονες. Κατά τη διάρκεια της έρευνας αναλύθηκαν δείγματα ιστών από πνεύμονες καπνιστών και πρώην καπνιστών με ή χωρίς ΧΑΠ. Οι συγκρίσεις με υγιή πνευμονικό ιστό έδειξαν ότι οι πάσχοντες από ΧΑΠ είχαν σημαντική πτώση της δραστηριότητας των αντιοξειδωτικών που εξαρτώνται από τη NRF2.
Σύμφωνα με τα επιστημονικά συμπεράσματα, η αύξηση της συγκεκριμένης πρωτεΐνης μπορεί να αποκαταστήσει κάποια σημαντικά ένζυμα τα οποία εξισορροπούν τις επιδράσεις του καπνού. Αυτό επετεύχθη στα εργαστήρια σε πειραματόζωα με ισοθειοκυανάτες, όπως η σουλφοραφάνη, η οποία επίσης περιέχεται σε φυσική μορφή στο μπρόκολο.
