Η μετάλλαξη Όμικρον απειλεί να αλλάξει το πρόσωπο της πανδημίας και ένα μήνα μετά την ανίχνευσή της, φαίνεται να είναι μεταδοτικότερη από τις προηγούμενες μεταλλάξεις. Οι ειδικοί εκφράζουν συγκρατημένη αισιοδοξία, αλλά υπάρχουν ακόμα αβεβαιότητες όσον αφορά στη σοβαρότητα των μολύνσεων.
Μέρα με τη μέρα πληθαίνουν οι ανησυχίες των πολιτών, για τα όσα ακούγονται και γράφονται για τη μετάλλαξη Όμικρον και στην παρούσα ανάλυση γίνεται μία προσπάθεια να δοθούν απαντήσεις μέσω των παρακάτω 10 ερωτήσεων, σύμφωνα με αυτά που είναι γνωστά από τη διεθνή βιβλιογραφία μέχρι σήμερα:
1. Είναι μεταδοτική η μετάλλαξη Όμικρον;
Από τις μελέτες είναι προφανές ότι η Όμικρον είναι πολύ μεταδοτική και τα κρούσματά της διπλασιάζονται σε 2 με 3 ημέρες, ενώ της μετάλλαξης Δέλτα διπλασιάζονται σε 15 ημέρες. Είναι 25% έως 50% πιο μεταδοτική από προηγούμενες μεταλλάξεις και στη μεταδοτικότητα της Όμικρον συμμετέχουν τόσο οι ανεμβολίαστοι, όσο και οι εμβολιασμένοι, συμπτωματικοί και ασυμπτωματικοί.
2. Είναι θανατηφόρα η Όμικρον;
Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί 12 θάνατοι λόγω της Όμικρον και τα ποσοστά των θανάτων που αποδίδονται στην Όμικρον είναι 70% χαμηλότερα από τα αντίστοιχα των προηγούμενων μεταλλάξεων.
3. Προκαλεί νοσηλείες η Όμικρον;
Τα στοιχεία της Νότιας Αφρικής δείχνουν ότι ναι μεν τα κρούσματα είναι αυξημένα, αλλά μόλις το 1,7% των νέων κρουσμάτων της δεύτερης εβδομάδας (20.000 κρούσματα την ημέρα) στο τέταρτο κύμα κατέληξε να νοσηλευτεί, ενώ την αντίστοιχη εβδομάδα του τρίτου κύματος με τη Δέλτα το ποσοστό ήταν 19% (τα κρούσματα ήταν 4.400 την ημέρα). Επίσης όσοι χρειάστηκαν νοσηλεία νόσησαν πιο ελαφρά και με μικρότερη διάρκεια νοσηλείας, η νοσηλεία κυμαίνεται στις δύο ημέρες, ενώ η νοσηλεία όσων νόσησαν με τις προηγούμενες μεταλλάξεις είναι 8 ημέρες. Τέλος, οι εμβολιασμένοι νοσούν, αλλά νοσούν ηπιότερα.
4. Αφού η Όμικρον φαίνεται να έχει ήπια συμπτώματα, γιατί υπάρχει μεγάλη ανησυχία;
Μπορεί η Όμικρον να προκαλεί λιγότερο σοβαρά συμπτώματα, αλλά ο αριθμός των κρουσμάτων είναι σε θέση να προκαλέσει κατακλυσμό των συστημάτων υγείας, που δεν είναι προετοιμασμένα για την εξέλιξη αυτή.
5. Ποια είναι τα πρώτα συμπτώματα της Όμικρον και πως ανιχνεύεται;
Τα πρώτα συμπτώματα που εμφανίζει ο ασθενής με την Όμικρον δείχνουν ένα κοινό κρυολόγημα και οι ασθενείς αισθάνονται πονοκέφαλο, κόπωση και έχουν καταρροή. Για την εξακρίβωση εάν αυτά τα συμπτώματα είναι απόρροια της Όμικρον, θα πρέπει να γίνει τεστ και κατά προτίμηση μοριακό. Η ευαισθησία των self και rapid test έναντι της Όμικρον είναι παρόμοια με εκείνη έναντι της Δέλτα.
6. Προστατεύουν τα εμβόλια από τον κίνδυνο μόλυνσης με την Όμικρον;
Η αποτελεσματικότητα των εμβολίων με δύο δόσεις έναντι της Όμικρον είναι 35%, έναντι 64% για τη Δέλτα. Όμως, η αποτελεσματικότητα των εμβολίων μετά τη χορήγηση της τρίτης δόσης είναι πολύ μεγαλύτερη και φθάνει έως 80%, ενώ η 3η δόση είναι αποτελεσματική σε ποσοστό 76% όσον αφορά τη βαριά νόσηση με την Όμικρον, έναντι του 90% για τη Δέλτα.
7. Η φυσική ανοσία μας προστατεύει από την Όμικρον;
Ο κίνδυνος επαναμόλυνσης με την Όμικρον είναι 5,4 φορές μεγαλύτερος από αυτόν της Δέλτα, που σημαίνει ότι η προστασία που παρέχεται έναντι της επαναμόλυνσης από την Όμικρον από προηγούμενη μόλυνση, είναι έως και 19%. Άρα η φυσική ανοσία δεν επαρκεί για να μας προστατεύσει.
8. Τι συμβαίνει στην Ελλάδα και τι μέτρα έχουν ληφθεί;
Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί 26 μολύνσεις με την Όμικρον στην Ελλάδα και για τον περιορισμό της εξάπλωσής της, η Κυβέρνηση αποφάσισε ότι η είσοδος των επισκεπτών στη χώρα μας, τόσο αεροπορικώς, όσο και από τα χερσαία σύνορα θα γίνεται με την επίδειξη αρνητικού μοριακού ελέγχου 72 ωρών ή rapid test 24 ωρών.
9. Πρέπει να ανησυχούμε στην Ελλάδα για την Όμικρον;
Προς το παρόν δεν υπάρχουν λόγοι ανησυχίας λόγω της Όμικρον στη χώρα μας και θα πρέπει να δοθεί το κύριο βάρος στη μετάλλαξη Δέλτα. Οι μισοί σχεδόν από τους πλήρως εμβολιασμένους έχουν κάνει την 3η δόση, η οποία παρέχει ένα δίχτυ προστασίας έναντι της Όμικρον. Ο συνδυασμός της σημαντικής μείωσης των επιδημιολογικών δεικτών και της αύξησης των εμβολιασμών 1ης δόσης, παράλληλα με τα μέτρα ελέγχου των συνόρων, ίσως αποτρέψει τα χειρότερα.
10. Πρόκειται να γίνει η Όμικρον η κυρίαρχη μετάλλαξη του Covid-19 στην Ελλάδα και τι πρέπει να κάνουμε;
Σύμφωνα με όσα γράφονται και ακούγονται, το κατά πόσο θα επηρεάσει την Ελλάδα η Όμικρον θα φανεί στα τέλη Ιανουαρίου. Μέχρι τότε θα πρέπει να παρατηρούμε προσεκτικά την Όμικρον, να λαμβάνουμε τα απαραίτητα μέτρα (μάσκα, αποστάσεις), οι πλήρως εμβολιασμένοι θα πρέπει να κάνουν άμεσα την τρίτη δόση, ενώ όσοι δεν έχουν εμβολιασθεί θα πρέπει να σκεφθούν πλέον σοβαρά τον εμβολιασμό τους.
Ο Νίκος Καρδούλας είναι Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός του Ε.Μ.Π., MSc στην Αγγλία, πρώην καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και Συνταγματάρχης ε.α.
