Όπως αναφέρει το ΑΜΠΕ, η ετήσια ευρωπαϊκή έκθεση για τα ναρκωτικά που παρουσιάσθηκε στη Λισαβόνα, διαπιστώνει ότι παρότι η κοκαΐνη, και οι αμφεταμίνες συνεχίζουν να διακινούνται, τα νέα διεγερτικά, που είναι φθηνότερα, έχουν κατακλύσει την αγορά σε μορφή σκόνης και χαπιών.
Οι χρήστες συνήθως δεν γνωρίζουν τι αγοράζουν και οι αναφορές για την επικινδυνότητά τους γίνονται από τα τμήματα επειγόντων περιστατικών των νοσοκομείων. Τα ναρκωτικά αυτά διακινούνται κυρίως σε χώρους διασκέδασης των νέων, ενώ για πρώτη φορά η χώρα μας γίνεται τόπος παρασκευής ενός τέτοιου ναρκωτικού.
Η έκθεση διαπιστώνει επίσης ότι «εξανεμίζεται» η «αίγλη» της κοκαΐνης, ουσίας που πλέον νοθεύεται, με αποτέλεσμα οι χρήστες να στρέφονται σε άλλες, πιο φθηνές διεγερτικές ουσίες.
Η χρήση κάνναβης παραμένει πρόβλημα για την Ευρώπη, η οποία πλέον δεν εισάγει, αλλά παράγει τις ποσότητες που καταναλώνει. Η έκθεση «βλέπει» όλο και περισσότερους συστηματικούς χρήστες κάνναβης, αλλά και πολλούς από αυτούς να ζητούν βοήθεια για να απεξαρτηθούν.
Η ηρωίνη θα εξακολουθεί να υπάρχει, αλλά δεν είναι το κεντρικό πρόβλημα των ναρκωτικών στη Ευρώπη.
Όμως παραμένει μεγάλο πρόβλημα για την Ελλάδα, καθώς η χρήση της δεν δείχνει να μειώνεται, ακόμη τουλάχιστον, παρότι αυτό συμβαίνει στις περισσότερες άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην έκθεση για τη χώρα μας σχετικά με την «έκρηξη» των μολύνσεων HIV ανάμεσα σε όσους κάνουν ενδοφλέβια χρήση. Οι υπεύθυνοι του Ευρωπαϊκού Κέντρου για τα Ναρκωτικά απέφυγαν να κάνουν εκτίμηση για το αν η οικονομική κρίση θα αυξήσει ή θα μειώσει τη χρήση ναρκωτικών ουσιών στην Ευρώπη, αλλά παρατήρησαν ότι και τα δύο αυτά ενδεχόμενα είναι ανοικτά.
Νέα συνθετικά ναρκωτικά, με τη μορφή χαπιών και σκονης
Αντιμέτωπη με την αγορά διεγερτικών ουσιών, η οποία γίνεται όλο και πιο σύνθετη, καθώς προσφέρει στους χρήστες μια πλειάδα επιλογών σε σκόνες και χάπια, βρίσκεται η Ευρώπη, σύμφωνα με την έκθεση του οργανισμού της ΕΕ για τα ναρκωτικά.
Παρότι διαπιστώνεται ότι η κοκαΐνη, η «έκσταση» και οι αμφεταμίνες συνεχίζουν να «πρωταγωνιστούν» στη σκηνή των διεγερτικών ουσιών, τελευταία έχουν προστεθεί και νέες συνθετικές ναρκωτικές ουσίες, όπως οι καθινόνες, η χρήση των οποίων αυξάνεται σημαντικά σε πολλές χώρες.
Στο μικροσκόπιο έχουν μπει, μόνο το 2012 τουλάχιστον 50 νέες ψυχοδραστικές ουσίες, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι διεισδύουν ακόμη περισσότερο στην αγορά και οι μεθαμφεταμίνες.
Το μεγάλο πρόβλημα με όλες τις νέες ουσίες, είναι σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης, ότι στα μάτια του χρήστη, αυτά τα ναρκωτικά είναι «εναλλακτικά προϊόντα» γι αυτό και συχνά τα αγοράζουν χωρίς να γνωρίζουν τι ακριβώς αγοράζουν και τι χρησιμοποιούν.
«Περισσότερο από ποτέ έχουν πρόσβαση σε σκόνες και χάπια άγνωστης προέλευσης αλλά και σύστασης. Τα στοιχεία από τα τμήματα επειγόντων περιστατικών των νοσοκομείων, από τις τοξικολογικές εκθέσεις και από τα κέντρα απεξάρτησης δείχνουν ότι οι χρήστες δεν ξέρουν τι παίρνουν, με τι το συνδυάζουν και ποιους κινδύνους εγκυμονεί η χρήση αυτού του ναρκωτικού» τονίζει η υπεύθυνη Ευρωπαία επίτροπος για τα ναρκωτικά Σ. Μάλμστρομ.
Από την πλευρά του, ο διευθυντής του οργανισμού της ΕΕ για τα ναρκωτικά Β. Γκοτζ, επισημαίνει ότι άμεσα θα πρέπει να κατανοήσουμε καλύτερα «τις συνέπειες που θα έχουν οι νέες αυτές τάσεις στις ναρκωτικές ουσίες.
Είναι πλέον αναγκαίο να βελτιωθούν οι εγκληματολογικές και τοξικολογικές αναλύσεις και να αναγνωριστούν τα άτομα που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο» τονίζει.
Ήδη, μετά από θανάτους χρηστών, βρίσκεται στο μικροσκόπιο των ειδικών ένα νέο διεγερτικό ναρκωτικό, τύπου αμφεταμίνης, η 4- μεθυλαμφεταμίνη (4-ΜΑ).
Η έκθεση εκτιμά ότι περίπου 13 εκατ. άνθρωποι 5 έως 64 ετών έχουν δοκιμάσει αμφεταμίνες και μεθαμφεταμίνες κάποια στιγμή στη ζωή τους, ενώ περίπου 2 εκατ. έκαναν χρήση την προηγούμενη χρονιά.
Για πρώτη φορα η Ελλάδα γίνεται χώρα όπου παρασκευάζεται ένα νέο συνθετικό ναρκωτικό
Τα συνθετικά ναρκωτικά αναμένεται να αποτελέσουν έναν ακόμη «πονοκέφαλο» για τους ειδικούς στη χώρα μας, καθώς νέες φθηνές ουσίες, που συνδυάζονται, οδηγούν σε συνθετικά ναρκωτικά που μπορούν πλέον να παρασκευαστούν σ΄ ένα σπίτι, να καταναλωθούν επί τόπου ή να πουληθούν.
Ενδεικτικά είναι τα όσα λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η επιστημονική υπεύθυνη του ΕΚΤΕΠΝ Μ. Τερζίδου, για την παρασκευή μιας τέτοιας ναρκωτικής ουσίας για πρώτη φορά στην Ελλάδα, πριν από οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα.
«Φτιάχνεται από το SHISHA, γνωστή ουσία που καπνίζεται κυρίως σε χώρες της Μέσης Ανατολής. Πρόκειται για μεθαμφεταμίνη που ενώνεται με υδροχλωρικό οξύ και υγρά μπαταρίας. Πρόκειται για ένα επικίνδυνο μείγμα, το οποίο αν και δεν είναι νόμιμο, παρασκευάζεται πλέον εδώ (στην Ελλάδα) και χορηγείται ως ενέσιμο ναρκωτικό».
Η κ. Τερζίδου εξηγεί ότι δεν μπορεί να γίνει παρακολούθηση των αρνητικών επιπτώσεων στην υγεία ενός χρήστη τέτοιων ουσιών, γιατί ο ίδιος σπάνια προσεγγίζει μια υπηρεσία υγείας καθώς δεν θεωρεί ότι είναι εξαρτημένος.
Επίσης «δεν υπάρχει ο απαραίτητος χρόνος για να μελετηθούν οι παρενέργειες της νέας ουσίας στον οργανισμό του χρήστη, καθώς συνεχώς αλλάζουν τη σύνθεσή της αυτοί που την παρασκευάζουν», συμπληρώνει.
Ένα εντυπωσιακό στοιχείο της έκθεσης αναφέρει ότι κάθε εβδομάδα καταγράφεται και μία νέα συνθετική ναρκωτική ουσία.
Οι συνθετικές καθινόνες (πχ.μεφεδρόνη, MDPV), οι οποίες μιμούνται τη δράση της κοκαΐνης και τα συνθετικά κανναβινοειδή που υπάρχουν πχ στα προιόντα SPICE είναι δύο από τις μεγαλύτερες ομάδες ουσιών που παρακολουθούνται σήμερα από το ευρωπαϊκό σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης.
«Η καταστολή των ουσιών αυτών είναι μια δύσκολη υπόθεση, καθώς διακινούνται ακόμη και μέσω του διαδικτύου και προωθούνται κυρίως σε νέους οι οποίοι τα συνδυάζουν με τη νυχτερινή τους διασκέδαση.
Επίσης έχουν βρεθεί τρόποι να πωλούνται νόμιμα κάποια από τα συνθετικά κανναβινοειδή με τη μορφή αποσμητικών χώρου ή αλάτων μπάνιου. Βέβαια αναφέρουν ότι απαγορεύεται η χρήση τους από τον άνθρωπο, αλλά αυτό δεν είναι αρκετό για να εμποδίσει τους χρήστες», επισημαίνει η κ. Τερζίδου, η οποία εκτιμά πως πρόκειται για μια νέα γενιά διεγερτικών ναρκωτικών τα οποία έχουν ως στόχο να υποκαταστήσουν την κοκαΐνη.
Εξανεμίζεται η «δημοτικότητα» και το «κύρος» της κοκαΐνης ως lifestyle ναρκωτικού
Παρότι η κοκαΐνη παραμένει μείζον θέμα, όσον αφορά το ζήτημα των διεγερτικών ουσιών, τα δεδομένα της νέας έκθεσης επιβεβαιώνουν αυτά της περυσινής, σύμφωνα με τα οποία, η «δημοτικότητα» αυτού του ναρκωτικού δείχνει να φθίνει σημαντικά, κυρίως στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης, όπου και η χρήση της ήταν μεγαλύτερη. Περίπου 15,5 εκατ. Ευρωπαίοι έχουν κάνει χρήση της ουσίας έστω μία φορά στη ζωή τους, ενώ 5 εκατ. εκτιμάται ότι έκαναν χρήση τον τελευταίο χρόνο.
Η ενημέρωση για τις αρνητικές συνέπειες της ουσίας στον ανθρώπινο οργανισμό, αλλά και το χαμηλό πλέον ποσοστό καθαρότητας της κοκαΐνης, εκτιμάται ότι έστρεψαν τους χρήστες σε άλλα, πιο φθηνά διεγερτικά ναρκωτικά. Ένας ακόμη λόγος που φαίνεται ότι αρχίζει να μειώνεται η χρήση της κοκαΐνης στην Ευρώπη, είναι οι δυσκολίες στη διακίνησή της, αλλά και η διαθεσιμότητά της.
Είναι ενδεικτικό ότι οι κατασχέσεις κοκαΐνης μειώνονται χρόνο με τον χρόνο και από 100.000 το 2008, έπεσαν στις 88.000 το 2010.
Η Ευρώπη παράγει πλέον τη δική της κάνναβη
Η Ευρώπη δεν είναι πλέον μόνο ένας από τους μεγαλύτερους καταναλωτές κάνναβης, αλλά και σημαντικός παραγωγός της!
Η ετήσια έκθεση για τα ναρκωτικά στην Ευρώπη δείχνει ότι οι εισαγωγές του ναρκωτικού, από χώρες εκτός Ευρώπης δείχνουν να μειώνονται σημαντικά. Από τις 30 ευρωπαϊκές χώρες που έδωσαν στοιχεία, οι 29 αναφέρουν κάποιο ποσοστό καλλιέργειας φυτικής κάνναβης (μαριχουάνα).
Στα δύο τρίτα των χωρών αυτών γίνεται χρήση με τα φυτικά προϊόντα της ουσίας, ενώ στις υπόλοιπες χώρες χρησιμοποιείται η εισαγόμενη ρητίνη κάνναβης (χασίς).
Περίπου 80,5 εκατ. ευρωπαίοι έχουν κάνει χρήση για τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους, ενώ 23 εκατ. από αυτούς τον τελευταίο χρόνο.
Η τάση που καταγράφεται όσον αφορά τη χρήση της ουσίας, δείχνει σταθεροποίηση, αλλά και μία μικρή πτώση της χρήσης σε νέους ηλικίας 15 έως 34 ετών, η οποία όμως δεν αποκλείεται να είναι πλασματική λένε οι επιστήμονες, καθώς τα στοιχεία είναι δύσκολο να συγκεντρωθούν στις ηλικίες από 18 έως 25.
Το ανησυχητικό είναι σύμφωνα με τους ειδικούς ότι πάνω από 3 εκατ. άνθρωποι κάνουν πλέον συστηματική χρήση κάνναβης στην Ευρώπη γι αυτό και το 25% όσων ξεκινούν σήμερα θεραπεία απεξάρτησης, αναφέρουν ως κύρια αιτία εξάρτησης την κάνναβη.
Όπως επισημαίνει η υπεύθυνη του Κέντρου για τα ναρκωτικά στην Ελλάδα Μ. Τερζίδου, οι χρήστες κάνναβης στην Ελλάδα δείχνουν πλέον ενδιαφέρον για απεξάρτηση και ζητούν βοήθεια για να το πετύχουν αυτό και συμπληρώνει ότι η κάνναβη παραμένει ο προθάλαμος της χρήσης «σκληρότερων» ναρκωτικών στη χώρα μας, η οποία ξεκινά από την ηλικία των 15 με 16 ετών.
Η ηρωίνη δεν θα είναι το κεντρικό πρόβλημα των ναρκωτικών στην Ευρώπη
«Βαδίζουμε προς μια νέα εποχή, στην οποία η ηρωίνη θα παίζει λιγότερο και ίσως όχι κεντρικό ρόλο στο πρόβλημα των ναρκωτικών στην Ευρώπη», εκτιμούν οι υπεύθυνοι του Κέντρου Παρακολούθησης, οι οποίοι τονίζουν ότι πάρα τη μείωση που διαφαίνεται στη διακίνηση και τη χρήση της ηρωίνης στην Ευρώπη, η ουσία αυτή εξακολουθεί να είναι υπεύθυνη για τη αυξημένη νοσηρότητα αλλά και τους θανάτους των χρηστών.
Σύμφωνα με την έκθεση, «σε πολλές περιοχές της Ευρώπης μειώνονται όχι μόνον οι χρήστες άλλα και η διαθεσιμότητα της ουσίας, ενώ πρόσφατα σε κάποιες χώρες παρατηρήθηκαν σοβαρές ελλείψεις της». Οι επιστήμονες συνδέουν τη μείωση αυτή με τις δομές υποκατάστασης και την παροχή θεραπείας που υπάρχουν εδώ και αρκετά χρόνια σε πολλές χώρες.
«Η Ευρώπη μπορεί πλέον να αποτελεί, κατά κάποιον τρόπο, μία δύσκολη αγορά για τη συγκεκριμένη ουσία» τονίζει η Σ. Μάλμστρομ, επίτροπος αρμόδια για το θέμα των ναρκωτικών και εξηγεί ότι αυτό οφείλεται στην προσπάθεια που έγινε για τον περιορισμό προσφοράς και ζήτησης τα τελευταία χρόνια, χάρη στην αποτελεσματική αστυνόμευση των οδών διακίνησης της ηρωίνης στην Ευρώπη, αλλά και τη λειτουργία όλο και περισσότερων μονάδων απεξάρτησης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μισοί σχεδόν από τους χρήστες (48%) που μπήκαν σε θεραπεία, δήλωσαν ότι η κύρια αιτία κατάχρησης στην περίπτωσή τους ήταν η ηρωίνη, ενώ η μακροπρόθεσμη και χρόνια φύση των προβλημάτων που συνδέονται με την ηρωίνη, υποδηλώνει ότι πολλοί από τους χρήστες αυτούς θα συνεχίζουν να χρήζουν βοήθειας για πολλά χρόνια ακόμη.
Δεν μειώνεται η ενδοφλέβια χρήση ηρωίνης στην Ελλάδα
Η έκθεση, στην αναφορά που κάνει στην Ελλάδα, σε σχέση με την ηρωίνη, διαπιστώνει ότι η ενδοφλέβια χρήση της, δεν δείχνει να μειώνεται προς το παρόν, παρότι αναγνωρίζεται η προσπάθεια που γίνεται από τις μονάδες χορήγησης υποκατάστατων ουσιών που λειτουργούν πλέον σε αρκετά νοσοκομεία. Η πιο ανησυχητική διαπίστωση που αφορά τη χώρα μας έχει να κάνει με τη μεγάλη αύξηση των νέων μολύνσεων με τον ιό του AIDS, ανάμεσα σε όσους κάνουν ενδοφλέβια χρήση, κυρίως ηρωίνης.
Η έκθεση αναφέρεται στις «ανησυχητικές επιδημικές εκρήξεις του ιού ΗΙV στους χρήστες, κυρίως στην Αθήνα το 2011», αλλά επισημαίνει ότι η Ελλάδα απάντησε στην έκρηξη αυτή «με προγράμματα διανομής συριγγών στην Αθήνα και σημαντική αύξηση της δυναμικότητας των προγραμμάτων απεξάρτησης, καθώς το 2011 ξεκίνησε η λειτουργία 22 νέων μονάδων υποκατάστασης οπιοειδών στη χώρα».
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και τοξικομανίας, Ζ.Γκουλάο, τόνισε ότι «στις χώρες που καταγράφεται επιδημική έκρηξη του ιού HIV θα πραγματοποιείται ενδελεχής επανεξέταση των εθνικών προγραμμάτων πρόληψης και ελέγχου».
