Ζήσης Ψάλλας
Ως επί το πλείστον, η ανθρωπότητα ήταν τυχερή μέχρι σήμερα με τα εμβόλια. Τα περισσότερα δεν έχουν υπονομευθεί από τη μικροβιακή εξέλιξη.
Υπάρχει όμως μια εξαίρεση. Ένα βακτήριο που προκαλεί πνευμονία κατάφερε να αναπτύξει αντίσταση έναντι ενός εμβολίου. Η ανάπτυξη και η αντικατάσταση αυτού του εμβολίου με άλλο ήταν δαπανηρή και χρονοβόρα, με επτά χρόνια διαφορά μεταξύ της αρχικής εμφάνισης ανθεκτικών στελεχών και της αδειοδότησης του νέου εμβολίου. Δεν έχουν υπάρξει άλλες αποτυχίες για ανθρώπινα εμβόλια, αλλά οι ιοί, τα βακτήρια και τα παράσιτα μπορούν να εξελιχθούν ως απόκριση στον εμβολιασμό.
Εάν ο SARS-CoV-2 μπορεί να παρουσιάζει μεταλλάξεις ως απόκριση σε ένα εμβόλιο COVID, το πιο προφανές που μπορεί να συμβεί είναι αυτό που συμβαίνει με τον ιό της γρίπης. Η ανοσία λειτουργεί όταν τα αντισώματα του ανοσοποιητικού συνδέονται με μόρια στην επιφάνεια του ιού. Εάν συμβαίνουν μεταλλάξεις σε αυτά τα μόρια, τα αντισώματα δεν μπορούν πιαστούν σφιχτά και ο ιός δραπετεύει. Αυτή η διαδικασία εξηγεί γιατί το εμβόλιο της εποχικής γρίπης πρέπει να τροποποιείται κάθε χρόνο. Εάν συμβεί αυτό και με τον κορωνοϊό, το εμβόλιο κατά της COVID θα χρειάζεται συχνή τροποποίηση.
Περίπου 200 εμβόλια κατά της νόσου COVID βρίσκονται σε διάφορα στάδια έρευνας και για τέσσερα από αυτά ξέρουμε πόσο αποτελεσματικά είναι. Δεν ξέρουμε όμως, προς το παρόν, ποια από αυτά έχουν χαρακτηριστικά που μπορούν να ανακόψουν μια εξέλιξη προς μεταλλάξεις του ιού.
Αυτό όμως μπορεί να ανακαλυφθεί με επιπλέον προσπάθεια κατά τη διάρκεια των κλινικών δοκιμών. Αναλύοντας το γονιδίωμα των ιών σε εμβολιασμένους ανθρώπους μπορεί να αποκαλυφθεί εάν ο ιός κινείται προς μια εξελικτική απόδραση. Τα εμβολιασμένα άτομα έχουν ανοσία αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν κολλάνε τον ιό, σημαίνει ότι το ανοσοποιητικό τους είναι εκπαιδευμένο και τον αντιμετωπίζει. Λαμβάνοντας αίμα από εμβολιασμένα άτομα, οι επιστήμονες μπορούν να δουν στο εργαστήριο πόσες τοποθεσίες του ιού δέχονται επίθεση από το ανοσοποιητικό σύστημα. Όσες περισσότερες τόσο καλύτερα και άρα ένα εμβόλιο που προκαλεί κάτι τέτοιο είναι καλύτερο από τα άλλα που δεν προκαλούν πολλές επιθέσεις.
