Ζήσης Ψάλλας
Η παχυσαρκία είναι ένα αυξανόμενο πρόβλημα υγείας σε όλο τον κόσμο. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, περισσότερο από το 40% του πληθυσμού θεωρείται παχύσαρκο και σχεδόν το 75% είναι υπέρβαρο. Το υπερβολικό βάρος είναι ένας παράγοντας κινδύνου για πολλές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένων των καρδιακών παθήσεων, του καρκίνου, της νόσου του Αλτσχάιμερ, ακόμη και μολυσματικών ασθενειών όπως ο Covid-19.
Σε μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικόCell Metabolism ερευνητές αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν αλληλουχία μονοκυττάρου RNA τριών τύπων ιστού -σκελετικού μυός, σπλαχνικού λευκού λιπώδους ιστού (που βρίσκεται συσσωρευμένος γύρω από τα εσωτερικά όργανα, όπου αποθηκεύει λίπος) και υποδόριου λευκού λιπώδους ιστού (που βρίσκεται κάτω από το δέρμα και καίει πρωτίστως λίπος).
Αυτοί οι ιστοί προήλθαν από ποντίκια από τέσσερις διαφορετικές πειραματικές ομάδες. Για τρεις εβδομάδες, δύο ομάδες ποντικών τράφηκαν είτε με κανονική διατροφή είτε με δίαιτα πλούσια σε λιπαρά. Για τις επόμενες τρεις εβδομάδες, καθεμία από αυτές τις δύο ομάδες χωρίστηκε περαιτέρω σε μια καθιστική ομάδα και μια ομάδα άσκησης, η οποία είχε συνεχή πρόσβαση σε ένα διάδρομο.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι και στους τρεις τύπους ιστών, τα μεσεγχυματικά βλαστοκύτταρα (MSC) φάνηκε να ελέγχουν πολλά από τα αποτελέσματα της διατροφής και της άσκησης που παρατήρησαν. Τα MSC είναι βλαστοκύτταρα που μπορούν να διαφοροποιηθούν σε άλλους τύπους κυττάρων, συμπεριλαμβανομένων των λιποκυττάρων και των ινοβλαστών. Στον λιπώδη ιστό, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μια δίαιτα υψηλής περιεκτικότητα σε λιπαρά ρυθμίζει την ικανότητα των MSC να διαφοροποιούνται σε κύτταρα που αποθηκεύουν λίπος, ενώ η άσκηση ανέτρεψε αυτό το αποτέλεσμα.
Εκτός από την προώθηση της αποθήκευσης λίπους, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι μια δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά διεγείρει επίσης τα MSC να εκκρίνουν παράγοντες που αναδιαμορφώνουν την εξωκυτταρική μήτρα (ECM) -ένα δίκτυο πρωτεϊνών και άλλων μορίων που περιβάλλουν και υποστηρίζουν κύτταρα και ιστούς στο σώμα. Αυτή η αναδιαμόρφωση της ECM βοηθά στην παροχή δομής για διευρυμένα κύτταρα που αποθηκεύουν λίπος και δημιουργεί επίσης ένα πιο φλεγμονώδες περιβάλλον.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν επίσης ότι οι δίαιτες υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά και η άσκηση είχαν αντίθετα αποτελέσματα στις κυτταρικές οδούς που ελέγχουν τους κιρκάδιους ρυθμούς -τους 24ωρους κύκλους που διέπουν πολλές λειτουργίες, από τον ύπνο έως τη θερμοκρασία του σώματος, την απελευθέρωση ορμονών και την πέψη. Η μελέτη αποκάλυψε ότι η άσκηση ενισχύει την έκφραση των γονιδίων που ρυθμίζουν αυτούς τους ρυθμούς, ενώ μια δίαιτα πλούσια σε λιπαρά τους καταστέλλει.
