Τον πρώτο τομογράφο εκπομπής ποζιτρονίων (ΡΕΤ), που μπορεί να παράγει τρισδιάστατες απεικονίσεις όλου του ανθρώπινου σώματος μέσα σε 20 μόνο δευτερόλεπτα, έναντι περίπου 20 λεπτών που χρειάζεται ένα συμβατικό μηχάνημα ΡΕΤ, δημιούργησαν ερευνητές στις ΗΠΑ. Πρόκειται για μια σημαντική εξέλιξη στο πεδίο της μοριακής απεικόνισης, με πολλές μελλοντικές εφαρμογές στην κλινική διάγνωση και στην επιστημονική έρευνα.
Ο τομογράφος-εξπρές με την ονομασία «Explorer» δημιουργήθηκε από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Ντέιβις, με επικεφαλής τον ειδικό στη βιοϊατρική μηχανική, Ράμσεϊ Μπαντάουι. Η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ ενέκρινε τη χρήση του μηχανήματος και οι πρώτοι ασθενείς θα τον χρησιμοποιήσουν τον επόμενο μήνα στην Καλιφόρνια.
Το βελτιωμένο μηχάνημα, πέρα από τη μεγαλύτερη ταχύτητα, έχει το πρόσθετο πλεονέκτημα ότι εκθέτει τους ασθενείς σε μικρότερη ραδιενέργεια. Τόσο η μεγάλη ταχύτητα του όσο και η μικρότερη έκθεση σε ακτινοβολία, είναι ιδιαίτερα χρήσιμα για τη χρήση του τομογράφου σε παιδιά (που κουνιούνται συνεχώς μέσα στο μηχάνημα εμποδίζοντας τις λήψεις καθαρών εικόνων).
Οι τομογράφοι ΡΕΤ ανιχνεύουν τις ακτίνες-γάμα που εκπέμπει η ραδιενεργή ουσία που έχει εισαχθεί στον ασθενή. Τα κύτταρα απορροφούν και διασπούν τα μόρια της, απελευθερώνοντας ακτίνες-γάμα. Ο ανιχνευτής γύρω από τον άνθρωπο μετράει τη γωνία και την ταχύτητα των ακτίνων αυτών, δημιουργώντας ένα τρισδιάστατο χάρτη των κυττάρων που μεταβολίζουν τη ραδιενεργή ουσία.
Όμως, επειδή ο δακτύλιος του ανιχνευτή έχει πλάτος μόνο 25 εκατοστά, οι γιατροί μπορούν να απεικονίσουν μόνο ένα μικρό μέρος του σώματος κάθε φορά, γι’ αυτό συχνά αναγκάζονται να αυξάνουν τη δόση της ραδιενεργούς ουσίας, ενώ η εξέταση διαρκεί αρκετά λεπτά, μέχρι να καλυφθεί το επιθυμητό τμήμα του σώματος.
Σύμφωνα με το Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο νέος τομογράφοςαποτελείται από τη συνένωση οκτώ ανιχνευτών ΡΕΤ, ώστε να δημιουργείται ένας σωλήνας μήκους δύο μέτρων που μπορεί να «διαβάσει» αμέσως όλο το σώμα και όχι σε διαδοχικές φάσεις. Χρειάζεται έτσι το 1/40 του χρόνου του συμβατικού τομογράφου ΡΕΤ και, επίσης, το ένα τεσσαρακοστό της ραδιενεργού δόσης του τελευταίου.
«Ένα ολόσωμο μηχάνημα ΡΕΤ συνιστά άλλο ένα κβαντικό άλμα στο πεδίο της ιατρικής απεικόνισης», δήλωσε ο ακτινολόγος Αμπάς Αλαβί του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, ο οποίος συνεργάζεται με τον Μπαντάουι για να χρησιμοποιηθεί ο βελτιωμένος τομογράφος ΡΕΤ στη μελέτη της αθηροσκλήρωσης (δημιουργία πλακών μέσα στις αρτηρίες), σύμφωνα με το περιοδικό Nature.
* Η φωτογραφία είναι από το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
