Η μεγαλύτερη κλινική δοκιμή που έχει γίνει μέχρι σήμερα σε μια νέα ελπιδοφόρα κυτταρική θεραπεία κατά της λευχαιμίας, είχε άκρως ενθαρρυντικά αποτελέσματα.
Εννέα στους δέκα ασθενείς (το 88%), που βρίσκονταν σε προχωρημένο στάδιο της νόσου, εμφάνισαν πλήρη εξαφάνιση του καρκίνου. Η θεραπεία, που αναπτύσσεται στις ΗΠΑ, βασίζεται στην εισαγωγή στους ασθενείς γενετικά τροποποιημένων Τ-κυττάρων του δικού τους ανοσοποιητικού συστήματος, τα οποία μπορούν πλέον να καταστρέψουν τα καρκινικά κύτταρα.
Οι ερευνητές του Κέντρου Καρκίνου Memorial Sloan-Kettering στη Νέα Υόρκη, με επικεφαλής τον Μισέλ Σαντελέν, που έκαναν τη δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό «Science Translational Medicine», ανέφεραν ότι «αυτά τα εντυπωσιακά αποτελέσματα δείχνουν πως η κυτταρική θεραπεία αποτελεί μια ισχυρή θεραπεία για τους ασθενείς που έχουν εξαντλήσει όλες τις συμβατικές θεραπείες».
Η κλινική δοκιμή έγινε σε 16 ασθενείς που έπασχαν από Β-οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία, μια μορφή αιματολογικού καρκίνου που αναπτύσσεται στα Β-κύτταρα και είναι δύσκολο να θεραπευτεί, καθώς οι περισσότεροι ασθενείς υποτροπιάζουν. Μόνο των 30% των ασθενών ανταποκρίνονται θετικά στη χημειοθεραπεία. Χωρίς επιτυχή μεταμόσχευση μυελού των οστών, λίγοι έχουν ελπίδες για μεγάλο προσδόκιμο ζωής.
Οι Αμερικανοί ερευνητές χορήγησαν στους ασθενείς ανοσοποιητικά Τ-κύτταρα που είχαν «επανεκπαιδευθεί» μέσω γενετικής τροποποίησης, ώστε να αναγνωρίζουν και να καταστρέφουν τα καρκινικά κύτταρα. Σχεδόν στο 90% των ασθενών ο καρκίνος εξαφανίστηκε.
Η εστιασμένη κυτταρική ανοσοθεραπεία είναι μια σχετικά νέα προσέγγιση στη θεραπεία του καρκίνου. Επειδή το ανοσοποιητικό σύστημα, αντίθετα με ό,τι συμβαίνει με τη γρίπη και άλλους ιούς, δεν αναγνωρίζει τα καρκινικά κύτταρα ως ξένα, αδυνατεί να ξεριζώσει τη νόσο. Αν όμως «μάθει» να βλέπει τον καρκίνο ως εχθρό, τότε αποκτά και πάλι το πλεονέκτημα.
Εδώ και τουλάχιστον μια δεκαετία, οι επιστήμονες προσπαθούν να «εκπαιδεύσουν» τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, ώστε να αναγνωρίζουν και να επιτίθενται στον καρκίνο. Το 2003, για πρώτη φορά, οι ερευνητές του Κέντρου Καρκίνου Memorial Sloan-Kettering κατάφεραν να το πετύχουν αυτό σε δοκιμές που έκαναν σε ποντίκια.
Τον Μάρτιο του 2013, οι ίδιοι ερευνητές ανακοίνωσαν ότι έκαναν την πρώτη μικρή κλινική δοκιμή της κυτταρικής θεραπευτικής μεθόδου σε πέντε ασθενείς με προχωρημένη Β-οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία. Και οι πέντε έκτοτε έχουν παραμείνει «καθαροί» από καρκίνο.
Η νέα κλινική δοκιμή είναι η δεύτερη σε μεγαλύτερο πλέον δείγμα ασθενών και στέφθηκε επίσης με μεγάλη επιτυχία. Την εμπορική πατέντα για την πολλά υποσχόμενη μέθοδο έχει αποκτήσει, από το Δεκέμβριο του 2013, η εταιρία Juno Therapeutics.
Οι πιθανές παρενέργειες της μεθόδου περιλαμβάνουν συμπτώματα τύπου γρίπης όπως πυρετό και μυϊκούς πόνους, χαμηλή αρτηριακή πίεση και δυσκολία αναπνοής. Οι ερευνητές ανέπτυξαν ήδη ένα διαγνωστικό τεστ που εντοπίζει εκείνους τους ασθενείς, οι οποίοι κινδυνεύουν να εμφανίσουν σοβαρές παρενέργειες.
Επίσης, βρίσκονται σε εξέλιξη άλλες κλινικές δοκιμές που θα δείξουν αν η κυτταρική θεραπεία μπορεί να εφαρμοστεί και σε άλλες μορφές καρκίνου.