Έλληνας παιδογκολόγος που διαπρέπει στο εξωτερικό, θα βρίσκεται πλέον στο πλευρό των άπορων και ανασφάλιστων καρκινοπαθών παιδιών της Θεσσαλονίκης. Ο Στέργιος Ζαχαρούλης, διευθυντής του Παιδιατρικού-Ογκολογικού Τμήματος στη «Harley Street Clinic» και διευθυντής Παιδο-Νευροογκολογίας στο «The Royal Marsden NHS Foundation Trust» του Λονδίνου, προγραμματίζει να εξετάζει εθελοντικά τα καρκινοπαθή παιδιά στο Κοινωνικό Πολυϊατρείο «Υγεία» της Ιεράς Μητρόπολης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως δύο φορές ανά τετράμηνο και παράλληλα θα συνεργάζεται με τους συναδέλφους του στην Ελλάδα για τη θεραπεία αυτών των παιδιών. Ο κ Ζαχαρούλης επισκέφτηκε το πρωί το Κοινωνικό Πολυϊατρείο και εξέφρασε με τον μητροπολίτη Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως Βαρνάβα την επιθυμία να προσφέρει εθελοντικά τις υπηρεσίες του. Ο κ. Ζαχαρούλης μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για την συχνότητα του παιδικού καρκίνου, τα υψηλά ποσοστά ίασης και τις νέες εξατομικευμένες θεραπείες.
Να σημειωθεί ότι το ερευνητικό ενδιαφέρον του κ. Ζαχαρούλη επικεντρώνεται σε νέες εξατομικευμένες θεραπείες του παιδικού καρκίνου που στοχεύουν σε συγκεκριμένες μεταλλάξεις και είναι λιγότερο τοξικές από τις χημειοθεραπείες και ακτινοβολίες.
Το κακό νέο: Ο παιδικός καρκίνος δεν είναι τόσο σπάνιος
«Ο παιδικός καρκίνος δεν είναι συχνός αλλά δεν είναι τόσο σπάνιος. Στις ΗΠΑ κάθε μέρα διαγιγνώσκονται 43 παιδιά με καρκίνο ενώ κάθε χρόνο 40.000 παιδιά θα κάνουν θεραπεία για καρκίνο. Η συχνότητα του παιδικού καρκίνου αυξάνεται σταδιακά. Υπάρχει μια μικρή αύξηση στη συχνότητα των παιδικών όγκων στον εγκέφαλο και μάλιστα σε μερικές χώρες ο αριθμός τους είναι μεγαλύτερος ακόμη κι από τη λευχαιμία πλέον. Η αύξηση είναι περίπου 3% αλλά δεν ξέρουμε πού οφείλεται γιατί δεν υπάρχουν έγκυρες επιδημιολογικές μελέτες. Παγκοσμίως το 2014 η συχνότητα του παιδικού καρκίνου έφτασε τα 21 περιστατικά ανά 100.000 και από αυτά τα 21 παιδιά τα 14-15 είχαν λευχαιμία. Ο πιο συχνός παιδικός καρκίνος είναι η οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία ενώ δεύτερος πιο συχνός είναι οι όγκοι στον εγκέφαλο και τρίτος πιο συχνός συμπαγής όγκος στα παιδιά είναι το σάρκωμα», ανέφερε ο κ. Ζαχαρούλης μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Το καλό νέο: Ο παιδικός καρκίνος είναι σε υψηλά ποσοστά ιάσιμος
Ο παιδικός καρκίνος τόσο παγκοσμίως όσο και στην Ελλάδα είναι σε υψηλά ποσοστά ιάσιμος, ανάλογα βέβαια με το είδος του.
«Αν ένα παιδί έχει διαγνωστεί με καρκίνο το 2014, υπάρχει 80% πιθανότητα ίασης. Αυτό σημαίνει ότι θα είναι ένας υγιής ενήλικας. Υπάρχει περίπτωση να υποτροπιάσει ο όγκος αλλά και πάλι αντιμετωπίζεται ώστε να επιβιώσει τελικά το 80%. Αυτό είναι ένας μέσος όρος, και μιλάμε για το σύνολο, δηλαδή αν ένα παιδί έχει έναν καρκίνο, ανεξάρτητα από το αν είναι λευχαιμία ή όγκος στον εγκέφαλο, θα θεωρηθεί ότι το ποσοστό ίασης είναι 80%. Ωστόσο υπάρχουν πχ κάποιοι όγκοι στον εγκέφαλο όπου η πιθανότητα επιβίωσης είναι από 0-30%, αλλά υπάρχουν και όγκοι όπως το λέμφωμα Hodgkin’s όπου η πιθανότητα επιβίωσης είναι 95%. Γι αυτό καταλήγουμε στο 80%. Υπάρχει δηλαδή τεράστιο φάσμα. Στις οξείες λεμφοβλαστικές λευχαιμίες κατά κύριο λόγο το μικρότερο ποσοστό επιβίωσης είναι γύρω στο 70% και το ανώτερο όριο επιβίωσης είναι γύρω στο 95-98%», επισημαίνει ο κ. Ζαχαρούλης.
Νέες εξατομικευμένες λιγότερο τοξικές θεραπείες
Οι νέες θεραπείες για τον παιδικό καρκίνο, σύμφωνα με τον κ. Ζαχαρούλη, είναι στοχευμένες και οι περισσότερες χορηγούνται από το στόμα. Πρόκειται για θεραπείες με βιολογικούς τροποποιητές που έχουν διαφορετικό τρόπο δράσης είναι πιο εξειδικευμένες και στοχεύουν στις μεταλλάξεις.
«Για παράδειγμα για συγκεκριμένες μεταλλάξεις έχουμε κάποιο φάρμακο του οποίου γνωρίζουμε τη σωστή δόση γνωρίζουμε έναν αριθμό παρενεργειών και γνωρίζουμε την αποτελεσματικότητά του στη συγκεκριμένη πάθηση ή το συγκεκριμένο θεραπευτικό μονοπάτι. Γενικά αυτές οι θεραπείες είναι πολύ λιγότερο τοξικές από τη χημειοθεραπεία, αλλά δεν παύουν να είναι τοξικές. Απλώς έχουν διαφορετικό προφίλ, ο ασθενής έχει καλύτερη ποιότητα ζωής, δεν χρειάζεται να νοσηλεύεται στο νοσοκομείο για μέρες, δεν θα του πέσουν τα μαλλιά , δεν θα έχουμε σημαντική συχνότητα λοιμώξεων και δεν θα καταβάλουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Υπάρχουν βέβαια παρενέργειες όπως εξανθήματα, διάρροιες, κόπωση, μερικές φορές και πόνος. Αυτές είναι γενικά ο παρενέργειες που υπάρχουν ανάλογα με τα φάρμακα» εξηγεί ο κ Ζαχαρούλης.
Παράλληλα όμως επισημαίνει ότι όσο υψηλό είναι το ποσοστό επιβίωσης τόσο υψηλό είναι και το ρίσκο δημιουργίας παθολογίας σε κάποια βασικά συστήματα του οργανισμού ακόμη και 40-50 χρόνια μετά την ίαση από τον καρκίνο. Αυτό ωστόσο αφορά ασθενείς που αντιμετωπίστηκαν με παλαιότερα θεραπευτικά σχήματα όπως πχ χημειοθεραπείες ή ακτινοθεραπείες. Για τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις των νεότερων θεραπειών θα πρέπει να περάσουν πολλά χρόνια για να υπάρχουν συμπεράσματα.
«Σύμφωνα με αμερικάνικα κυρίως δεδομένα βλέπουμε ότι ασθενείς που είχαν πάρει πολύ παλιές θεραπείες δηλαδή ακτινοθεραπείες , ανάλογα με τον όγκο υπάρχει μία πιθανότητα περίπου στο 30-60% των περιπτώσεων ανάπτυξης χρόνιας πνευμονοπάθειας, προβλήματος στον θυρεοειδή, νευροκινητικών διαταραχών, ελάττωσης του IQ και ανάπτυξης δυσλειτουργίας. Ο ασθενής επειδή είχε καρκίνο και επειδή πήρε αυτές τις θεραπείες ενδέχεται να μην είναι ενεργό μέλος της κοινωνίας έτσι ώστε να μπορεί να εργάζεται αυτόνομα να αυτοεξυπηρετείται και να έχει τη δυνατότητα να κάνει παιδιά. Αυτό αφορά τις παλιότερες θεραπείες. Για τις νεότερες θεραπείες θα πρέπει να περάσουν πολλά χρόνια για να δούμε τις επιπτώσεις. Και σε αυτό πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί γιατί για παράδειγμα περίπου το 1/3 αυτών των νέων φαρμάκων έχουν αντιαγγειογενετική δράση. Αυτό σημαίνει ότι επηρεάζουν τον σχηματισμό νέων αγγείων μέσα στον όγκο. Τα παιδιά όμως χρειάζονται νέα αγγεία για την ανάπτυξή τους. Επομένως υπάρχει μια επιφύλαξη και χρειάζεται πάρα πολύ αυστηρός έλεγχος μακροπρόθεσμος ειδικά στα καινούργια φάρμακα στα παιδιά για αυτούς τους λόγους» εξηγεί ο κ Ζαχαρούλης.
