Ζήσης Ψάλλας
Τι συμβαίνει όταν οι άνθρωποι τρώνε, πίνουν ή εισπνέουν εν αγνοία τους αόρατα κομμάτια πλαστικού; Αν και δεν είναι σαφές τι αντίκτυπο έχει αυτό, οι ερευνητές έχουν κάνει τώρα ένα βήμα προς την απάντηση σε αυτό το ερώτημα.
Στο περιοδικό Environmental Science & Technology της ACS, μια ομάδα επιστημόνων αναφέρει εργαστηριακά αποτελέσματα που υποδεικνύουν ότι μικροσκοπικά πλαστικά σωματίδια θα μπορούσαν να εισέλθουν στα κύτταρα του ήπατος και των πνευμόνων και να διαταράξουν τις φυσιολογικές διαδικασίες, προκαλώντας δυνητικά αρνητικά αποτελέσματα για την υγεία.
Το πλαστικό δεν μπορούν να αποφευχθεί στην καθημερινή ζωή. Πολλά προϊόντα που φέρνουμε στα σπίτια μας είναι τυλιγμένα σε πλαστική συσκευασία -όλα αυτά θα μπορούσαν να απελευθερώσουν κομμάτια μεγέθους νανομέτρων που θα μπορούσαν να καταναλωθούν ή να εισπνευστούν.
Αν και οι κίνδυνοι για την υγεία των ανθρώπων από τη λήψη νανοπλαστικών δεν είναι απολύτως σαφείς, η έρευνα έδειξε πρόσφατα ότι πλαστικά σωματίδια με κάτω από 100 nm (νανόμετρα) μπορούν να εισέλθουν στο αίμα και στα όργανα των ζώων, προκαλώντας φλεγμονή, τοξικότητα και νευρολογικές αλλαγές.
Οι Zongwei Cai, Chunmiao Zheng και οι συνεργάτες τους θέλησαν να εξετάσουν τις επιπτώσεις σε μοριακό επίπεδο και τον μεταβολισμό όταν τα κύτταρα του ανθρώπινου πνεύμονα και του ήπατος εκτίθενται σε νανοπλαστικά παρόμοιου μεγέθους. Καλλιέργησαν ανθρώπινα κύτταρα ήπατος και πνεύμονα χωριστά σε εργαστηριακές πλάκες και τα επεξεργάστηκαν με διαφορετικές ποσότητες πλαστικών σωματιδίων μεγέθους 80 nm. Μετά από δύο ημέρες, εικόνες ηλεκτρονικής μικροσκοπίας έδειξαν ότι τα νανοπλαστικά είχαν εισέλθει και στους δύο τύπους κυττάρων χωρίς να τα σκοτώσουν.
Για να μάθουν περισσότερα για το τι συνέβη στα κύτταρα, οι ερευνητές εξέτασαν τις ενώσεις που απελευθερώνονται από τα μιτοχόνδρια -οργανίδια που παράγουν ενέργεια και πιστεύεται ότι είναι ευαίσθητα στα νανοπλαστικά- κατά τη διάρκεια του μεταβολισμού.
Καθώς τα κύτταρα του ήπατος και των πνευμόνων εκτέθηκαν σε περισσότερα νανοπλαστικά, παρήγαγαν περισσότερα δραστικά είδη οξυγόνου και διαφορετικές ποσότητες νουκλεοτιδίων, αμινοξέων, πεπτιδίων και καρβοξυλικών οξέων, υποδεικνύοντας ότι διαταράχτηκαν πολλαπλές μεταβολικές διεργασίες.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι μιτοχονδριακές οδοί φάνηκαν να είναι δυσλειτουργικές. Αυτές οι παρατηρήσεις καταδεικνύουν ότι ενώ η έκθεση σε νανοπλαστικά δεν σκοτώνει τα ανθρώπινα κύτταρα του πνεύμονα και του ήπατος, θα μπορούσε να διαταράξει κρίσιμες διαδικασίες, προκαλώντας δυνητικά αρνητικές επιπτώσεις στα όργανα, είπαν οι ερευνητές.
