Γράφει ο Θεόδωρος Πριόνας, Head of Finance, Chiesi Hellas.
Ο κλάδος του Φαρμάκου είναι από τους δυναμικότερους στην Ελλάδα και αυτό το μαρτυρούν -μεταξύ άλλων- οι συνεχείς επενδύσεις που γίνονται στην χώρα από Ελληνικές και ξένες επιχειρήσεις. Η αγορά του φαρμάκου δημιουργεί προστιθέμενη αξία στην οικονομία στηρίζοντας άλλους κλάδους της οικονομίας μέσω της συνεργασίας με επιχειρήσεις όπως αυτές που δραστηριοποιούνται στο χώρο της έρευνας, της οργάνωσης και διεκπεραίωσης των κλινικών μελετών, της οργάνωσης των συνεδρίων κλπ.
Επιπλέον, οι φαρμακευτικές εταιρείες απασχολούν αξιόλογο αριθμό εργατικού δυναμικού, δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας, καλά αμειβόμενες, και μάλιστα απορροφούν εξιδεικευμένο επιστημονικό προσωπικό σε ένα σύγχρονο εργασιακό περιβάλλον. Σε όλες τις έρευνες που διενεργούνται για την ποιότητα του εργασιακού περιβάλλοντος οι φαρμακευτικές εταιρείες κατατάσσονται στις πρώτες θέσεις, καθόλου τυχαία δεδομένης της προσήλωσής τους στην ανάπτυξη των εργαζομένων με τα πιο σύγχρονα μοντέλα διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού.
Επιπρόσθετα, το φάρμακο αποτελεί και σημαντικό κοινωνικό αγαθό, καθώς η πρόσβαση των ασθενών σε καθιερωμένες και νέες καινοτόμες φαρμακευτικές θεραπείες έχει ως αποτέλεσμα μια καλύτερη ποιότητα ζωής, ενώ παράλληλα μπορεί να επιφέρει μείωση των νοσηλειών και του αντίστοιχου κόστους (πρόληψη) και συνεπώς να λειτουργήσει και προς όφελος της εθνικής οικονομίας.
Το προσδόκιμο ζωής στην Ελλάδα είναι υψηλότερο από το μέσο όρο της Ευρώπης (81,2 έτη το 2020, ενώ ο μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 κρατών-μελών ήταν 79,2 έτη). Αυτό το δημογραφικό στοιχείο, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη γήρανση του πληθυσμού, είναι δηλωτικό ότι η φαρμακευτική δαπάνη δεν μπορεί να μειώνεται αλλά να αυξάνει. Όμως, τα στοιχεία δείχνουν ότι η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη έχει μειωθεί κατά 60% σε σχέση με το 2009 και παραμένει σταθερή από το 2014, ενώ αυξάνεται συνεχώς η δαπάνη που καταβάλλει ο ασθενής από την τσέπη του και οι επιστροφές του τζίρου που έχουν επιβληθεί στις φαρμακευτικές εταιρείες.
Ο κλάδος στην Ελλάδα είχε γνωρίσει μεγάλη ανάπτυξη από τις αρχές της δεκαετίας του 2000 και αυτό το μαρτυρά η παρουσία μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών με θυγατρικές στην χώρα μας, καθώς και οι πολυάριθμες υγιείς και εξωστρεφείς Ελληνικές εταιρείες. Όμως, το φάρμακο από την αρχή της κρίσης το 2010 βάλλεται συνεχώς από τα δυσθεώρητα σε ύψος Claw Backs και Rebates, που πλέον έχουν φθάσει σε επίπεδα οριακά για την βιωσιμότητα πολλών εταιρειών.
Συνομιλώντας με συναδέλφους μου από άλλους κλάδους τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό ή ακόμη και με τραπεζικά στελέχη και εταιρείες συμβούλων, είναι δύσκολο να εξηγήσω πως οι Φαρμακευτικές εταιρείες στην Ελλάδα επιστρέφουν ποσοστά του τζίρου τους στο κράτος που αγγίζουν το 50%, επιπλέον του φόρου εισοδήματος και των άλλων φόρων.
Σύμφωνα με την δημοσιευμένη μελέτη «Η Φαρμακευτική αγορά στην Ελλάδα, Γεγονότα και στοιχεία 2021» του ΙΟΒΕ σε συνεργασία με τον ΣΦΕΕ, η βιομηχανία για το 2021 με τους μηχανισμούς υποχρεωτικών επιστροφών (rebate και clawback) έφτασε να καλύπτει τις ανάγκες των Ελλήνων ασθενών για φαρμακευτική κάλυψη με 1 στα 2 φάρμακα (50%).
Πέραν αυτού όμως, και τα ποσά που δαπανούν οι ασθενείς για αγορά φαρμάκων αυξάνουν συνεχώς. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, η ιδιωτική δαπάνη σε αξίες για φάρμακα στην Ελλάδα, κατατάσσεται τέταρτη στην Ευρώπη των 27 χωρών μετά την Σουηδία, την Φιλανδία και την Δανία όπου γνωρίζουμε ότι το βιοτικό επίπεδο είναι αρκετά υψηλότερο. Η Πορτογαλία είναι στην 13η θέση με 25% λιγότερο κόστος ανά ασθενή σε σχέση με αυτό που καταβάλλουμε στην Ελλάδα.
Με βάση τα παραπάνω λοιπόν, είναι σαφές ότι είναι απαραίτητη η αύξηση της κρατικής συμβολής στην φαρμακευτική δαπάνη που παραμένει σταθερή από το 2014 και δεν μπορεί να συνεχιστεί η πολιτική της επιβολής Claw Backs και Rebates ούτε και η διαρκής αύξηση της δαπάνης που καταβάλλει ο Έλληνας ασθενής.
Για την Chiesi Hellas η πρόσβαση των ασθενών στα πρωτότυπα φάρμακα είναι προτεραιότητα αδιαπραγμάτευτη. Εργαζόμαστε συνεχώς ώστε οι καινοτόμες θεραπείες μας να φθάσουν στο ράφι του φαρμακείου, αντιμετωπίζοντας με επιτυχία τα τελευταία χρόνια όλα τα προβλήματα που επιτάθηκαν στη διάρκεια δύσκολων περιόδων, όπως των μνημονίων και της πανδημίας. Η εταιρεία συνεχώς μεγαλώνει, δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας απασχολώντας εξειδικευμένο προσωπικό και κάθε χρόνο λανσάρει νέα προϊόντα. Τα προϊόντα της Chiesi Hellas βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των ασθενών και ορισμένα εξ αυτών είναι μοναδικά στην Ελλάδα.
Εν κατακλείδι, είναι αυταπόδεικτο ότι η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη πρέπει να προσαρμοστεί στα δεδομένα της Ελληνικής κοινωνίας και παράλληλα να εξορθολογιστεί, ώστε να εξασφαλιστεί η ανεμπόδιστη πρόσβαση των ασθενών στο φάρμακο.
