Ζήσης Ψάλλας
Τα στοιχεία διαπιστώνουν ότι η άσκηση μπορεί να βελτιώσει τη λειτουργία του εγκεφάλου και να καθυστερήσει ή να αποτρέψει την εμφάνιση νευροεκφυλιστικών ασθενειών όπως η νόσος Αλτσχάιμερ και η νόσος Πάρκινσον.
Ενώ οι υποκείμενοι μηχανισμοί παραμένουν ασαφείς, πρόσφατη έρευνα υποδηλώνει ότι η επαγόμενη από την άσκηση ενεργοποίηση περιφερικών συστημάτων όπως οι μύες, το έντερο, το ήπαρ και ο λιπώδης ιστός μπορεί να επηρεάσει τη νευρική πλαστικότητα.
Ένα ειδικό τεύχος στο περιοδικό Brain Plasticity παρουσιάζει τις νέες έρευνες και γνώσεις σχετικά με τη νευρική πλαστικότητα και τον ρόλο των περιφερειακών παραγόντων στη γνωστική υγεία.
«Τουλάχιστον 12 περιφερειακοί παράγοντες έχουν εντοπιστεί που επηρεάζουν τα επίπεδα νευροτροφίνης, τη νευρογένεση των ενηλίκων, τη φλεγμονή, τη συναπτική πλαστικότητα και τη λειτουργία της μνήμης», εξήγησε η Henriette van Praag, από το Florida Atlantic University.
Η καθεψίνη Β (CTSB), μια μυοκίνη και ο νευροτροφικός παράγοντας που προέρχεται από τον εγκέφαλο (BNDF) έχουν ισχυρά νευροπροστατευτικά αποτελέσματα. Σε μια μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν εάν η αύξηση της έντασης της αερόβιας άσκησης θα αύξανε την ποσότητα των CTSB και BDNF που κυκλοφορούν στο αίμα. Δεκαέξι νεαρά υγιή άτομα ολοκλήρωσαν αερόβια άσκηση με βάση τον διάδρομο στη μέγιστη ικανότητά τους και στη συνέχεια στο 40%, 60% και 80% της ικανότητας.
Οι συγκεντρώσεις των πρωτεϊνών CTSB και BDNF μετρήθηκαν σε δείγματα αίματος που ελήφθησαν μετά από κάθε περίοδο άσκησης. Επίσης οι CTSB και BDNF και η έκφραση mRNA μετρήθηκαν στον σκελετικό ιστό. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η άσκηση υψηλής έντασης αυξάνει την πρωτεΐνη CTSB σε νεαρούς ενήλικες αμέσως μετά την άσκηση και ότι ο σκελετικός μυϊκός ιστός εκφράζει τόσο το μήνυμα όσο και τις πρωτεΐνες CTSB και BDNF.
«Οι CTSB και BDNF είναι πολλά υποσχόμενοι θεραπευτικοί στόχοι που μπορεί να καθυστερήσουν την έναρξη και την εξέλιξη των γνωστικών διαταραχών», δήλωσε ο επικεφαλής της μελέτης Jacob M. Haus, από το University of Michigan. «Απαιτούνται μελλοντικές μελέτες για να διαλευκανθούν οι μηχανισμοί που ρυθμίζουν την απελευθέρωση, την επεξεργασία και τον ειδικό ρόλο τους σε ίνες του σκελετικού μυϊκού ιστού».
Στο ειδικό τεύχος του Brain Plasticity δημοσιεύθηκε επίσης μια έρευνα για την πρωτεΐνη CTSB που συμπεραίνει ότι μπορεί να παίζει ρόλο στον γνωστικό έλεγχο διαμορφώνοντας την ταχύτητα επεξεργασίας και ότι τόσο η μέτριας έντασης όσο και η υψηλής έντασης διαλειμματική άσκηση αυξάνουν τα επίπεδα του BDNF στο αίμα και την απόδοση της μνήμης εργασίας σε νεαρές γυναίκες.
