Για καλύτερα αποτελέσματα η μονάδα εξωσωματικής πρέπει να ενσωματώσει στην καθημερινή της λειτουργία όλες τις καινοτόμες μεθόδους, σε συνδυασμό πάντα με τη ζεστή ανθρώπινη προσέγγιση και τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια
Παρέμβαση
Του Δημήτρη Δόβα μαιευτήρα – γυναικολόγου, εξειδικευμένου στην ανθρώπινη αναπαραγωγή
Η υπογονιμότητα αποτελεί πρόβλημα για ένα στα επτά ζευγάρια στην Ελλάδα, ενώ περισσότερα από πέντε εκατομμύρια παιδιά έχουν γεννηθεί μέχρι σήμερα σε όλον τον κόσμο έπειτα από εξωσωματική γονιμοποίηση.
Οι εξελίξεις στον χώρο της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής είναι ραγδαίες και κάθε μέρα διαβάζουμε όλοι μας για καινούριες τεχνικές που υπόσχονται ότι θα λύσουν άπαξ διά παντός κάθε ζήτημα γονιμότητας.
Ως γνωστόν, μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν και ελάχιστες από τις ελπιδοφόρες μεθόδους μπορούν να εφαρμοστούν με επιτυχία στην καθημερινή κλινική πράξη κι αυτό κατά κανόνα έπειτα από πολλά χρόνια εξαντλητικών μελετών.
Ποιες είναι λοιπόν σήμερα οι πρακτικές, αλλά και η τεχνολογία αιχμής που πραγματικά αλλάζουν τον χάρτη στην αντιμετώπιση της υπογονιμότητας;
Προεμφυτευτικός έλεγχος και διάγνωση. Με πληθώρα εργαστηριακών τεχνικών έχουμε τη δυνατότητα λεπτομερούς γενετικού ελέγχου των εμβρύων. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγουμε πλήρως την εμφάνιση κληρονομικών νοσημάτων (μεσογειακή αναιμία) και σε κάποιες περιπτώσεις βελτιώνουμε ακόμη περισσότερο τα ποσοστά εγκυμοσύνης.
Επιπρόσθετα, οι πιο πρόσφατες μελέτες είναι απόλυτα καθησυχαστικές όσον αφορά τους πιθανούς κινδύνους στην υγεία των παιδιών τα οποία γεννιούνται μετά την εφαρμογή τέτοιων διαγνωστικών τεχνικών.
Διατήρηση γονιμότητας
Η πάροδος της ηλικίας οδηγεί σε βαθμιαία ελάττωση της γονιμότητας, ειδικά στις γυναίκες. Επιπρόσθετα, τόσο η αύξηση στην εμφάνιση διαφόρων μορφών καρκίνου αλλά και τα θεαματικά επιτεύγματα στην αντιμετώπισή του, οδηγούν σε αντίστοιχη αύξηση του ποσοστού του πληθυσμού που έχει υποβληθεί σε αντίστοιχες θεραπείες (χημειοθεραπείες, ακτινοθεραπείες).
Δυστυχώς, τα περισσότερα από τα θεραπευτικά αυτά σχήματα μπορεί να προκαλέσουν ανεπανόρθωτες βλάβες στις ωοθήκες και στους όρχεις, με καταστρεπτικές επιδράσεις στη γονιμότητα.
Μπορούμε πλέον με κατάλληλες τεχνικές να σταματήσουμε τον χρόνο και να διατηρήσουμε υγιές γενετικό υλικό για μελλοντική χρήση. Οι τεχνικές αυτές μπορούν να εφαρμοστούν σε γυναίκες και άνδρες που επιθυμούν να αποθηκεύσουν το γενετικό τους υλικό πριν από ριζικές επεμβάσεις (ωοθηκεκτομή, ορχεκτομή) ή πριν από την εφαρμογή πρωτοκόλλων θεραπείας για την αντιμετώπιση διαφόρων μορφών καρκίνου.
Επίσης, σε γυναίκες που επιθυμούν να διατηρήσουν τη γονιμότητά τους επειδή σκοπεύουν να καθυστερήσουν την εγκυμοσύνη είτε λόγω καριέρας είτε λόγω σπουδών είτε έως ότου βρουν τον κατάλληλο σύντροφο.
Ελαχιστοποίηση των επιπλοκών – ασφάλεια. Μια από τις επιπλοκές της εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι η εμφάνιση του συνδρόμου υπερδιέγερσης των ωοθηκών, δηλαδή η υπεραντίδραση των ωοθηκών ακόμη και με χαμηλή δόση φαρμάκων.
Σε βαριές περιπτώσεις υπερδιέγερσης, αν και σπάνιες, μπορεί να χρειαστεί μέχρι και νοσηλεία σε νοσοκομείο. Τα τελευταία χρόνια η τάση στον χώρο της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής είναι η εφαρμογή εξατομικευμένων, ηπίων πρωτοκόλλων διέγερσης των ωοθηκών τόσο όσον αφορά τη δοσολογία όσο και τη διάρκεια της θεραπείας, αφού αυτά είναι ιδιαίτερα φιλικά προς τις γυναίκες εξασφαλίζοντας εξαιρετικά αποτελέσματα.
Επιπλέον, έχουν αναπτυχθεί φαρμακευτικά πρωτόκολλα ουσιαστικού εκμηδενισμού του κινδύνου υπερδιέγερσης έτσι ώστε η εμφάνισή της να αποτελεί εξαιρετικά σπάνιο φαινόμενο σε μια σύγχρονη μονάδα εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Μία άλλη πιθανή επιπλοκή είναι και η επίτευξη πολύδυμων κυήσεων (δίδυμα, τρίδυμα), η οποία σχετίζεται με αυξημένους κινδύνους τόσο για τα έμβρυα (αποβολές, προωρότητα) όσο και για τις γυναίκες (προεκλαμψία, διαβήτης κύησης).
Η παραδοσιακή τοποθέτηση στη μήτρα πολλών εμβρύων για αύξηση της πιθανότητας εγκυμοσύνης δεν έχει πλέον θέση σε μια μονάδα εξωσωματικής γονιμοποίησης.
Κι αυτό, διότι υψηλά ποσοστά κυήσεων μπορούν να επιτευχθούν με μεταφορά ενός ή το πολύ δύο εμβρύων, εφόσον αυτά είναι πολύ καλής ποιότητας, γεγονός που μπορεί να εγγυηθεί η άρτια εργαστηριακή υποδομή και οι εφαρμοζόμενες τεχνικές στη μονάδα.
Με βάση τις πιο εμπεριστατωμένες ιατρικές μελέτες η χρήση των φαρμάκων γονιμότητας δεν φαίνεται να σχετίζεται με αύξηση του κινδύνου καρκινογένεσης, παρά τη γενικότερη αντίληψη που υπάρχει στο κοινό και προκαλεί αναπόφευκτη ανησυχία σε πολλά ζευγάρια.
Επίσης, η εξωσωματική γονιμοποίηση και οι συναφείς τεχνικές δεν φαίνεται να αυξάνουν τον κίνδυνο για μελλοντικά προβλήματα υγείας στους απογόνους σε σχέση με τον υφιστάμενο κίνδυνο που έχει το κάθε υπογόνιμο ζευγάρι σε περίπτωση αυτόματης φυσιολογικής σύλληψης.
Αυτό λοιπόν που μπορεί να εγγυηθεί τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα είναι η ικανότητα μιας μονάδας εξωσωματικής γονιμοποίησης να ενσωματώσει στην καθημερινή της λειτουργία όλες τις καινοτόμες μεθόδους, σε συνδυασμό πάντα με τη ζεστή ανθρώπινη προσέγγιση και τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια.
