Παρέμβαση Του Ιωάννη Τριανταφυλλίδη Συντονιστή διευθυντή Γαστρεντερολογικού Τμήματος Κρατικού Νοσοκομείου Νίκαιας
Ο όρος «εναλλακτική» ιατρική ή «εναλλακτική» θεραπεία, αναφέρεται στη χρήση διαγνωστικών και θεραπευτικών πρακτικών που δεν περιγράφονται στη συμβατική ιατρική των ιατρικών σχολών των πανεπιστημίων. Οι διαγνωστικές και θεραπευτικές μέθοδοι της εναλλακτικής ιατρικής εξαρτώνται από τις «παραδόσεις» της κάθε χώρας και επομένως ποικίλλουν ευρύτατα στις διάφορες χώρες.
Μεγάλος αριθμός φυτών και βοτάνων έχει χρησιμοποιηθεί και εξακολουθεί να χρησιμοποιείται από ασθενείς με ελκώδη κολίτιδα και νόσο του Crohn. Η χρήση της εναλλακτικής ιατρικής μεταξύ των ασθενών με ελκώδη κολίτιδα και νόσο Crohn ιδιαίτερα υπό τη μορφή της βοτανοθεραπείας αυξήθηκε σημαντικά στη διάρκεια των τελευταίων ετών στις δυτικές κοινωνίες αλλά και στις ασιατικές χώρες (Κίνα και Ινδία) κυρίως εξαιτίας των παρενεργειών των συμβατικών φαρμάκων.
Οι υπάρχουσες μελέτες αποδεικνύουν ότι οι σχέσεις ιατρού-ασθενούς αλλά και το θήλυ γένος καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την υιοθέτηση αυτού του τρόπου θεραπείας. Εχει υπολογιστεί ότι περίπου 50% των ασθενών με κολίτιδα και Crohn στις ΗΠΑ χρησιμοποιούν κάποια μορφή εναλλακτικής θεραπείας. Το αντίστοιχο ποσοστό στη Γαλλία είναι 21% ενώ στον Καναδά 52%.
Τα ποσοστά χρήσης εναλλακτικών μεθόδων θεραπείας σε άλλες χώρες της Ευρώπης είναι παρόμοια. Αν και ο αριθμός των πειραματικών και κλινικών μελετών που αφορούν φυτικά προϊόντα είναι σχετικά μικρός, τα αποτελέσματά τους θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως αρκετά υποσχόμενα.
Η μαστίχα της Χίου
Οι πλέον σημαντικές κλινικές μελέτες αφορούν στη χρήση της μαστίχας της Χίου (mastic gum), εκχυλίσματα tormentil (πεντάφυλλο), wormwood herb (αψιθιά), εκχυλίσματα αλόης (aloe vera), triticum aestivum (σιτάρι), germinated barley foodstuff, και boswellia serrata (βοσουέλια).
Υπάρχουν όμως περισσότερα πειραματικά δεδομένα σε αρουραίους στους οποίους προκλήθηκε πειραματικά κολίτις σχετικώς με τη δράση πολλών φυσικών προϊόντων όπως του θυμαριού (thyme), glabridin, scutellariae (σκουτελλάρια), radix extract, guggulsterone, dietary polyphenols, polyherbal formulation, crataegifructus, lemon grass (λεμονόχορτο), arctium lappa L. (κολιτσίδα), triptolide, hesperidin, punica granatum (ρόδι), ginger extract (εχχύλισμα τζίντζερ), και plantago lanceolata (πεντάνευρο). Τα βότανα αυτά ασκούν τη θεραπευτική τους δράση μέσω πολλών μηχανισμών που περιλαμβάνουν ανοσορρύθμιση, αντιοξειδωτική δράση, δράση έναντι διαφόρων παραγόντων που προάγουν την φλεγμονή, καθώς και δράση έναντι των αιμοπεταλίων.
Η ασφάλεια τους κατ’ αρχήν φαίνεται ότι είναι ικανοποιητική. θα πρέπει όμως, μέχρις ότου τόσο η ασφάλεια όσο και το καλό θεραπευτικό αποτέλεσμα κατοχυρωθούν με μεγάλες κλινικές μελέτες, να αντιμετωπίζονται με σχετική επιφύλαξη εξαιτίας άλλων απρόβλεπτων παρενεργειών.
Εχουν σπάνια περιγραφεί σοβαρές παρενέργειες ιδίως από το ήπαρ (συκώτι). Το ενδεχόμενο αυτό θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρώς υπόψη από τον ασθενή ο οποίος προτίθεται να κάνει χρήση φυτικών προϊόντων.
Είναι γεγονός ότι το κόστος θεραπείας της ελκώδους κολίτιδος και της νόσου του Crohn αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς παγκοσμίως, καθιστάμενο δυσβάσταχτο ιδιαίτερα αυτή την περίοδο των οικονομικών δυσχερειών που διέρχεται η χώρα μας και ο κόσμος ολόκληρος. Ισως η εναλλακτική θεραπεία να αποτελεί μια φθηνή και αποτελεσματική θεραπευτική προσέγγιση. Ως συνέπεια μιας τέτοιας προσέγγισης οι γαστρεντερολόγοι θα μπορούσαν να είναι περισσότερο «ανεκτικοί» και με «ανοικτή μυαλό» στα πιθανά θεραπευτικά οφέλη της εναλλακτικής θεραπείας.
Πιστεύουμε ότι χρειάζονται περισσότερες και μεγαλύτερες κλινικές μελέτες χρηματοδοτούμενες κυρίως από τις υγειονομικές υπηρεσίες του κράτους προκειμένου να τεκμηριωθεί περισσότερο επιστημονικά το όφελος αυτών των θεραπειών.
Πιο πολλές και μεγαλύτερες κλινικές μελέτες θα τεκμηριώσουν περισσότερο το όφελος αυτών των θεραπειών
