Γυναικείους κόλπους… στο εργαστήριο κατάφεραν να δημιουργήσουν για πρώτη φορά Αμερικανοί και Μεξικανοί επιστήμονες, από τα κύτταρα γυναικών που είτε είχαν αφύσικο κόλπο, είτε δεν είχαν καθόλου. Παράλληλα, μια δεύτερη ελβετική επιστημονική ομάδα, αναδημιούργησε για πρώτη φορά στο εργαστήριο ρουθούνια μύτης.
Τα επιτεύγματα χαρακτηρίζονται ιδιαίτερα σημαντικά για το πεδίο της αναγεννητικής ιατρικής, η οποία φιλοδοξεί να καταστήσει κάποτε περιττή τη δωρεά οργάνων για μεταμόσχευση, καθώς έχει ήδη αναδημιουργήσει στο εργαστήριο διάφορα όργανα, όπως τραχείες, ουροδόχους κύστες και ουρήθρες.
Στην πρώτη περίπτωση, όπως μεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή ουρολόγο – χειρουργό Άντονι Ατάλα, διευθυντή του Ινστιτούτου Αναγεννητικής Ιατρικής του Βαπτιστικού Ιατρικού Κέντρου Wake Forest, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό «The Lancet». Σύμφωνα με το πρακτορείο Reuters και το New Scientist, εμφύτευσαν τους καλλιεργημένους στο εργαστήριο κόλπους σε τέσσερις κοπέλες ηλικίας 13 έως 18 ετών. Οι νέες έπασχαν από το σπάνιο γενετικό «σύνδρομο Μάγιερ – Ροκιτάνσκι – Κίστερ – Χάουζερ», από το οποίο πάσχουν περίπου μία στις 5.000 γυναίκες, που έχουν υπανάπτυκτο ή ανύπαρκτο κόλπο.
Οι έλεγχοι που ακολούθησαν, έδειξαν πως οι εμφυτευμένοι κόλποι σιγά – σιγά ενσωματώθηκαν πλήρως και δεν διακρίνονται πλέον από τους υπόλοιπους ιστούς των γυναικών, οι οποίες είναι πια σεξουαλικά ενεργές, έχοντας κόλπους με φυσιολογική λειτουργία, χωρίς να πονάνε. Δύο από τις γυναίκες, που είχαν γεννηθεί με μήτρα αλλά όχι κόλπο, σήμερα πλέον έχουν κανονική περίοδο.
Παραμένει ακόμα αβέβαιο αν οι τέσσερις γυναίκες θα μπορέσουν να γεννήσουν, όμως, όπως είπε ο Άντονι Ατάλα, εφόσον έχουν περίοδο κανονικά, αυτό σημαίνει ότι οι ωοθήκες τους λειτουργούν φυσιολογικά, συνεπώς είναι πιθανό να γίνουν μητέρες στο μέλλον, ιδίως με υποβοηθούμενη αναπαραγωγή.
Μέχρι σήμερα, η λύση για τις γυναίκες με αυτό το σπάνιο σύνδρομο ήταν η μεταμόσχευση ιστού από το έντερο ή το δέρμα των γυναικών, όμως και στις δύο περιπτώσεις υπήρχαν προβλήματα (άσχημη οσμή, πιθανή καταστροφή μοσχεύματος κ.α.). Το πρόβλημα είναι πιο σοβαρό, όταν δεν υπάρχει καθόλου άνοιγμα του κόλπου, οπότε το αίμα της περιόδου δεν μπορεί να διαφύγει και συσσωρεύεται στην κοιλιά της νέας, προκαλώντας πόνους και άλλες επιπλοκές.
Η νέα τεχνική βασίζεται στη συλλογή μιας μικρής ποσότητας κυττάρων από τον γεννητικό ιστό των γυναικών. Στη συνέχεια, γίνεται καλλιέργεια στο εργαστήριο δύο ειδών κυττάρων, μυϊκών και επιθηλιακών. Στο επόμενο στάδιο, μετά από ένα μήνα, διαδοχικά στρώματα αυτών των κυττάρων απλώνονται πάνω σε μια βιοδιασπώμενη “σκαλωσιά” κόλπου από κολλαγόνο και το πρόπλασμα αυτό του οργάνου διαμορφώνεται κατάλληλα για να ταιριάξει στην ανατομία κάθε νέας.
Τελικά, με χειρουργική επέμβαση, το νέο όργανο εισάγεται στο σώμα της και ενώνεται με τα ήδη υπάρχοντα αναπαραγωγικά όργανα. Μετά την εμφύτευση, νεύρα και αιμοφόρα αγγεία σταδιακά σχηματίζονται στο νέο όργανο, τροφοδοτώντας το, ενώ σιγά – σιγά η “σκαλωσιά” απορροφάται από τον οργανισμό και νέα κύτταρα αναπτύσσονται, τα οποία την αντικαθιστούν. Ύστερα από έξι μήνες περίπου, σύμφωνα με τον Άντονι Ατάλα, δεν μπορεί να διακρίνει κανείς ένα φυσιολογικό κόλπο από έναν που έχει καλλιεργηθεί στο εργαστήριο. Πρόσθεσε πάντως ότι η ευρεία κλινική χρήση της νέας μεθόδου θα πάρει ακόμη μερικά χρόνια.
Μύτες εργαστηρίου
Στο δεύτερο επίτευγμα, που παρουσιάστηκε επίσης στο περιοδικό «Lancet», ερευνητές του Πανεπιστημίου της Βασιλείας, με επικεφαλής τον καθηγητή του Τμήματος Βιοϊατρικής Ιβάν Μάρτιν, χρησιμοποίησαν παρόμοιες αναγεννητικές τεχνικές για να δημιουργήσουν στο εργαστήριο ρουθούνια πέντε ασθενών ηλικίας 76 έως 88 ετών, τα οποία είχαν καταστραφεί λόγω καρκίνου του δέρματος. Σε αυτή την περίπτωση, ως πρώτη ύλη χρησιμοποιήθηκαν κύτταρα από το ρινικό διάφραγμα των ίδιων των ασθενών.
Μετά την χειρουργική επέμβαση αποκατάστασης της μύτης, με την εμφύτευση των καλλιεργημένων ρουθουνιών, και οι πέντε ασθενείς μπορούν να αναπνέουν πλέον κανονικά, ενώ δήλωσαν πολύ χαρούμενοι για τη νέα τους εξωτερική εμφάνιση. Η μύτη είναι το σημείο του σώματος όπου εμφανίζεται συχνότερα ο καρκίνος του δέρματος (όχι μελάνωμα) λόγω της συνεχούς έκθεσής της στην ηλιακή ακτινοβολία.
