Είναι γνωστό και βάσει ερευνών ότι αυξάνεται το ποσοστό μακροβιότητας και υγιούς γήρανσης στις πλέον εύρωστες κοινωνίες και οικονομικές τάξεις
Περίπλοκες έρευνες σε γονιδιακό επίπεδο πραγματοποιούν οι επιστήμονες, προκειμένου να κατανοήσουν τη διαδικασία της γήρανσης.
Οι αντιγηραντικές έρευνες αναζητούν συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, αναδεικνύοντας ως σημαντική την παράμετρο της σωστής διατροφής. Για το θέμα μιλάει στο «Εθνος Υγεία» ο διαπρεπής Ελληνας ερευνητής δρ Στάθης Γκόνος, με αφορμή την απονομή των ειδικών βραβείων για τη φαρμακευτική έρευνα «Prix Galien»:
Οταν μιλάμε για αντιγηραντικά προϊόντα αναφερόμαστε στην πολυπόθητη νεανική «εικόνα» των σύγχρονων ανθρώπων, σε αντίθεση με τα αίτια της μακροβιότητας, τα οποία φαίνεται να είναι περισσότερο θέμα περιβάλλοντος και τρόπου ζωής;
Ακριβώς. Γνωρίζουμε από μελέτες σε ομοζυγωτικούς διδύμους ότι η γήρανση και κατ’ επέκταση η μακροβιότητα οφείλονται σ’ ένα μικρό ποσοστό (περίπου 25% – 30%) στη γενετική προδιάθεση και σε ένα πολύ μεγαλύτερο στο περιβάλλον και στον τρόπο ζωής. Ως προς τη γενετική προδιάθεση, μας είναι ήδη γνωστά περί τα 100 γονίδια τα οποία εμπλέκονται στη διαδικασία της γήρανσης, ενώ έχουν επίσης ταυτοποιηθεί ορισμένα γονίδια μακροβιότητας.
Ελάχιστα αντιγηραντικά προϊόντα κάνουν χρήση των προαναφερόμενων γενετικών δεδομένων, αλλά κυρίως εστιάζουν στη διατήρηση της νεανικής εικόνας, κυρίως της επιδερμίδας.
Οι τρέχουσες αντιγηραντικές έρευνες, παρά ταύτα εστιάζουν στον συνδυασμό γενετικής προδιάθεσης και περιβαλλοντικής έκθεσης/τρόπου ζωής και κυρίως επιχειρούν να εξατομικεύσουν την αντιγηραντική θεραπεία.
Εχει βάση αλήθειας η πίστη του μέσου ανθρώπου σύμφωνα με την οποία ο ανθρώπινος οργανισμός δεν χρειάζεται φαρμακευτική υποστήριξη για να πετύχει την παράταση της νεανικότητας, παρά μόνο καθαρό περιβάλλον και «αγνή» διατροφή;
Οι περισσότερες αντιγηραντικές θεραπείες στηρίζονται κυρίως στη χορήγηση φυσικών ουσιών και ως εκ τούτου μπορούν σε μεγάλο βαθμό να υποκατασταθούν από έναν υγιεινό τρόπο ζωής. Ομως όπου απαιτείται τοπική παρέμβαση η φαρμακευτική υποστήριξη, ακόμα και εάν αυτή αφορά τη χρήση ενός φυσικού προϊόντος, εξασφαλίζει τη δέουσα δοσολογία και τη στοχευμένη παρέμβαση. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι η γήρανση μπορεί να αντικατοπτρίζεται στην εμφάνιση, δηλαδή κυρίως στην επιδερμίδα, όμως όλα τα όργανα του ανθρωπίνου σώματος γηράσκουν και πολλές ασθένειες αφορούν την τρίτη ηλικία, άνοιες κ.λπ., οι οποίες χρήζουν αποκλειστικά φαρμακευτικής υποστήριξης.
Η διεθνής οικονομική κρίση και η αδυναμία του σύγχρονου κοινωνικού κράτους Πρόνοιας να χρηματοδοτήσει συντάξεις και προνοιακά επιδόματα ή άλλες προνοιακές παροχές για την τρίτη ηλικία έχουν οδηγήσει σε υποχώρηση την ανάγκη για την εισαγωγή καινοτόμων αντιγηραντικών προϊόντων; Υπάρχει τέτοια αντίδραση από τα σύγχρονα δυτικά κράτη;
Εάν με την αντιγήρανση εννοούμε μόνο καλλωπισμό, και τη χρήση των διαφόρων καλλυντικών, πράγματι και από όσο γνωρίζω οι πωλήσεις τους σημειώνουν πτώση σε περιόδους οικονομικής κρίσης.
Ως προς τα φάρμακα που εστιάζουν σε διάφορες παθήσεις σχετιζόμενες με την τρίτη ηλικία, η χορήγησή τους γίνεται διαμέσου των εκάστοτε εθνικών συστημάτων υγείας και τους οικονομικούς περιορισμούς που τους διέπουν. Σε γενικές γραμμές είναι γνωστό ότι αυξάνεται το ποσοστό μακροβιότητας και υγιούς γήρανσης στις πλέον εύρωστες κοινωνίες και οικονομικές τάξεις.
Μπορούν τα βραβεία «Prix Galien Greece» να αποτελέσουν την απαρχή για τη διοργάνωση και άλλων διεθνών εκδηλώσεων για τον χώρο του φαρμάκου και της Υγείας στη χώρα μας ή η κρίση αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα για κάτι τέτοιο;
Θεωρώ ιδιαίτερα σημαντική κάθε πρωτοβουλία που επιβραβεύει προϊόντα έρευνας και καινοτομίας. Ειδικότερα στη χώρα μας πρέπει να υποστηριχθούν τέτοιου είδους πρωτοβουλίες γιατί κατά τη γνώμη μου το μακροχρόνιο μέλλον της Ελλάδας είναι να εξελιχθεί σε κοινωνία γνώσης.
Επιπρόσθετα και δεδομένης της παράδοσης της χώρας μας θα μπορούσε να θεσπιστεί από τα «Prix Galien Greece» ένα βραβείο καινοτόμου χρήσης φυσικού προϊόντος.
Συμβάλλουν τα Prix Galien στην ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας με έναν ουσιαστικό τρόπο;
Ενα βραβείο, ειδικότερα από έναν καταξιωμένο διεθνή οργανισμό όπως τα «Prix Galien», αποτελεί σημαντική επιβράβευση για κάθε επιστήμονα και ερευνητική ομάδα. Ας μη λησμονούμε ότι για να φτάσει ένα προϊόν στα ράφι ενός φαρμακείου απαιτούνται μακροχρόνιες και συντονισμένες προσπάθειες επίπονης έρευνας.
Επιπρόσθετα τέτοιου είδους εκδηλώσεις φέρνουν πλησιέστερα τους ερευνητές με την κοινωνία.
Το προφίλ του ερευνητή
Ο δρ Στάθης Γκόνος είναι πτυχιούχος Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, διδάκτωρ βιοχημείας του Πανεπιστημίου Γλασκόβης στη Βρετανία και Docent της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Orebro της Σουηδίας.
Διετέλεσε ερευνητής στο Αντικαρκινικό Ινστιτούτο Ludwig του Λονδίνου, ενώ από το 2002 είναι διευθυντής ερευνών στο Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών. Τα ερευνητικά ενδιαφέροντά του εστιάζουν στα γενετικά και περιβαλλοντικά αίτια της γήρανσης και της μακροβιότητας στον άνθρωπο και επιχορηγούνται κυρίως από ανταγωνιστικά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Εχει δημοσιεύσει 85 ερευνητικές εργασίες σε διακεκριμένες διεθνείς επιστημονικές επιθεωρήσεις και είναι κάτοχος 2 παγκοσμίων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας από τα οποία έχουν προκύψει και κυκλοφορούν στην παγκόσμια αγορά καινοτόμα αντιγηραντικά προϊόντα.
