Η ψυχολογική υγεία είναι ίσως η μεγαλύτερη προσφορά του αθλητισμού στα παιδιά καθώς το παιδί με τη σωστή αυτοεκτίμηση παίρνει αποφάσεις και είναι πιο υπεύθυνο για τις πράξεις του.
Τοποθετεί ρεαλιστικούς στόχους, στους οποίους μπορεί να πετύχει και προσπαθεί να ζει με το στυλ «μπορώ να το κάνω». Αυτό το σύστημα πίστης δεν υπάρχει μόνον εσωτερικά, αλλά και εξωτερικά.
Όπως αναφέρει το ΑΜΠΕ τα παραπάνω υπογραμμίζει σε σχετική μελέτη του ο Ζήσης Παπανικολάου, διδάκτωρ-ερευνητής Αθλητικών Επιστημών Πανεπιστημίου Temple των ΗΠΑ και αναπληρωτής καθηγητής ΤΕΦΑΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Ο κ. Παπανικολάου ερευνά τα οφέλη της συμμετοχής των παιδιών στον αθλητισμό και, όπως διαπιστώνει, τα παιδιά, με τη συμμετοχή τους στα σπορ, ικανοποιούν βασικές ανάγκες τους. «Η πιο σπουδαία ωφέλεια είναι η εσωτερική ικανοποίηση που νιώθουν τα παιδιά.
Μια έμμεση ωφέλεια των νεαρών μαθητών-αθλητών είναι η ανάπτυξη των επιδεξιοτήτων, που έχουν σχέση με την κοινωνική ανάπτυξη και προσαρμογή. Ίσως τα πιο βασικά οφέλη των παιδιών είναι η υγιεινή σωματική και κινητική ανάπτυξη. Η τακτική αθλητική προπόνηση βοηθάει τα παιδιά, να αναπτύξουν τα σπουδαιότερα φυσικά συστήματα του σώματος (καρδιοαναπνευστικό σύστημα, δυνατούς μύες και οστά)» υπογραμμίζει ο αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Η προπόνηση των παιδιών, ωστόσο, σύμφωνα με όσα επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Παπανικολάου, απαιτεί καλή οργάνωση, σχεδιασμό και προγραμματισμό από ειδικούς επιστήμονες (προπονητής, γυμναστής, αθλητίατρος, αθλητικός ψυχολόγος, σχολικός ψυχολόγος, προπονησιολόγος, εργοφυσιολόγος, κινησιολόγος, κ.λπ.).
Ο προπονητής θα πρέπει να κάνει το παιδί να αγαπήσει τα σπορ και να προσπαθεί,σύμφωνα με τις δυνάμεις του, να απολαμβάνει τη χαρά του παιχνιδιού, αφού είναι γενικά αποδεκτό ότι η κίνηση και το παιχνίδι αποτελούν απαραίτητες φυσικές εκδηλώσεις των παιδιών.
Σύμφωνα με τον ίδιο, έρευνες στην Αμερική έδειξαν ότι τα παιδιά συμμετείχαν στα σπορ από ευχαρίστηση και στην ανάπτυξη των αθλητικών τους ικανοτήτων και της φυσικής τους κατάστασης. Η συμμετοχή τους στον αθλητισμό επιδρά θετικά μόνο όταν οι προπονήσεις έχουν τη μορφή «λειτουργικού, σχολικού-ψυχολογικού περιβάλλοντος».
Ο προπονητής ενισχύει τη φιλία, την ψυχαγωγία, το συνεχές ενδιαφέρον, την επιτυχία, τη σωστή συμπεριφορά, τις ηγετικές ικανότητες, το φίλαθλο πνεύμα και αποφεύγει την ψυχολογική πίεση και το στρες.
Πιο αναλυτικά, με βάση τις δικές του μελέτες, ο κ. Παπανικολάου σημειώνει ότι, η σωστή συμμετοχή των παιδιών στον αθλητισμό είναι θέμα αποκλειστικά του πτυχιούχου Φυσικής Αγωγής και του διπλωματούχου προπονητή.
Η επιστημονική, συστηματική προσέγγιση στον σχεδιασμό του προπονητικού προγράμματος, η καλλιέργεια ηθικών αξιών και η σωστή φιλοσοφία, αποτελούν απαραίτητες αρχές της προπόνησης-διδασκαλίας των νεαρών αθλητών. Από την άλλη, διευκρινίζει, η ικανότητα μάθησης κι απόδοσης αποτελεί βασική προϋπόθεση για τον αθλητισμό υψηλού επιπέδου.
Οι αθλητές δεν μαθαίνουν όλοι το ίδιο και δεν αποδίδουν όλοι στον ίδιο βαθμό. Το ιδανικό επίπεδο μάθησης, απόδοσης και ψυχικής διάθεσης έχει σχέση με την ποικιλία του προγράμματος, τα νέα ψυχολογικά ερεθίσματα, το ενδιαφέρον, τη θετική ενίσχυση, το πρόγραμμα της παρακίνησης, τους ρεαλιστικούς στόχους και τέλος, τη σωστή συμπεριφορά του προπονητή. Κάθε μαθητής-αθλητής είναι ξεχωριστή προσωπικότητα, με χαρακτηριστικά (γνωρίσματα), τα οποία ο προπονητής-γυμναστής πρέπει να γνωρίζει.
Η αθλητική ψυχολογία βοηθάει τον προπονητή να οργανώσει καλύτερα τις προπονήσεις και σύμφωνα με τις ατομικές ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες της ομάδας. Προτείνει ακόμη τρόπους, ιδέες και δραστηριότητες για το «ψυχολογικό ανέβασμα» της προπόνησης.
Καθοριστικός είναι και ο ρόλος των γονιών στην συμμετοχή των παιδιών τους στα αθλητικά προγράμματα. Οι γονείς, εξηγεί ο κ. Παπανικολάου, πρέπει να γνωρίζουν, ότι η δική τους υποστήριξη, η αγάπη και ο σεβασμός βοηθούν τα παιδιά να παραμείνουν στο χώρο του αθλητισμού. Οι γονείς να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους, ώστε η αθλητική συμμετοχή να γίνει «συνήθεια ζωής».
Ο στόχος των γονέων πρέπει να είναι η άθληση των παιδιών τους για πάντα, καταλήγει ο αναπληρωτής καθηγητής στο ΤΕΦΑΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
