Ζήσης Ψάλλας
Ο εγκέφαλος περιέχει μια κατηγορία ειδικών ανοσοκυττάρων γνωστά ως μικρογλοία, τα οποία εξετάζουν συνεχώς τον εγκεφαλικό ιστό για βλάβες ή μόλυνση και απομακρύνουν τα συντρίμμια ή τα κύτταρα που πεθαίνουν. Τα μικρογλοία διευθύνουν επίσης την παραγωγή νέων νευρώνων μέσω μιας διαδικασίας που ονομάζεται νευρογένεση, η οποία συνδέεται με τη μάθηση και τη μνήμη.
Ωστόσο, τα μικρογλοία μπορεί επίσης να ενεργοποιηθούν με ακατάλληλο τρόπο καθώς γερνάμε, προκαλώντας χρόνια φλεγμονή του εγκεφάλου και βλάπτοντας τη νευρογένεση. Αυτή η φλεγμονή έχει προταθεί ως ένας λόγος για τον οποίο η εγκεφαλική λειτουργία συχνά μειώνεται με την ηλικία και αυτές οι αλλαγές μπορεί να είναι ακόμη χειρότερες στην περίπτωση νευροεκφυλιστικών καταστάσεων όπως το Αλτσχάιμερ.
Οι ερευνητές εξέτασαν 167 άνδρες και γυναίκες που συμμετείχαν στο πρόγραμμα Rush Memory and Aging Project. Πρόκειται για ένα μακροπρόθεσμο έργο στο Πανεπιστήμιο Rush, στο Σικάγο, το οποίο προσπάθησε να εντοπίσει παράγοντες που συμβάλλουν στην υγεία του εγκεφάλου στους ηλικιωμένους. Οι συμμετέχοντες παρείχαν τον εγκέφαλό τους για μεταθανάτια ανάλυση ως μέρος της μελέτης.
Κατά μέσο όρο, οι συμμετέχοντες ήταν 86 ετών όταν άρχισε να παρακολουθείται η σωματική τους δραστηριότητα και περίπου 90 ετών όταν πέθαναν. Περίπου το ένα τρίτο των συμμετεχόντων δεν είχε γνωστική έκπτωση, το ένα τρίτο είχε ήπια γνωστική έκπτωση και το ένα τρίτο είχε διαγνωστεί με άνοια.
Η σωματική δραστηριότητα συνδέθηκε με χαμηλότερη μικρογλοιακή ενεργοποίηση σε ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου (όπως η κατώτερη κροταφική έλικα, η οποία εμπλέκεται στη μνήμη και την ανάκληση) που συνήθως επηρεάζονται νωρίς όταν αρχίζει να αναπτύσσεται η νόσος Αλτσχάιμερ.
Αυτό ίσχυε ακόμη και όταν υπήρχαν σημάδια Αλτσχάιμερ στον εγκέφαλο, υποδηλώνοντας ότι η σωματική δραστηριότητα μπορεί να μειώσει τις βλαβερές συνέπειες της φλεγμονής στον εγκέφαλο -ακόμα και όταν μια ασθένεια έχει ήδη αρχίσει να αναπτύσσεται. Η μελέτη έδειξε επίσης ότι περισσότερη μικρογλοιακή ενεργοποίηση συνδέθηκε με μεγαλύτερη γνωστική έκπτωση και χαμηλότερα επίπεδα συναπτικής πρωτεΐνης.
Αυτά τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι η φλεγμονή στον εγκέφαλο μπορεί όχι μόνο να επηρεάσει σημαντικά τη γνωστική λειτουργία αλλά μπορεί να είναι παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη της νόσου Αλτσχάιμερ. Δείχνουν επίσης ότι η σωματική δραστηριότητα μπορεί να βοηθήσει να αναπτύξουμε ανθεκτικότητα στον εγκέφαλο σε επιδράσεις που διαφορετικά θα ήταν επιζήμιες.
Η μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Neuroscience.
