Θάνος Ξυδόπουλος
Τα νέα που ανακοινώθηκαν από τις εταιρείες Pfizer / BioNTech και Moderna, έχουν ξεπεράσει τις προσδοκίες πολλών εμπειρογνωμόνων. Η αισιοδοξία βρίσκεται στο ότι ένας τύπος εμβολίου που βασίζεται στο mRNA (messenger RNA), μπορεί να προσφέρει υψηλά επίπεδα προστασίας.
Παραδοσιακά, τα εμβόλια περιέχουν είτε εξασθενημένους ιούς είτε πρωτεΐνες του ιού αλλά ένα εμβόλιο mRNA είναι διαφορετικό, επειδή αντί να εγχέεται μια ιική πρωτεΐνη, το άτομο λαμβάνει γενετικό υλικό -mRNA- που κωδικοποιεί την ιική πρωτεΐνη. Όταν οι γενετικές οδηγίες εγχέονται στο μπράτσο, τα μυϊκά κύτταρα τις "μεταφράζουν" για να φτιάξουν την ιική πρωτεΐνη απευθείας στο σώμα. Η προσέγγιση μιμείται αυτό που κάνει ο SARS-CoV-2 αλλά το εμβόλιο mRNA κωδικοποιεί μόνο ένα κρίσιμο θραύσμα της ιικής πρωτεΐνης μέσω της οποίας ο ιός μολύνει τα κύτταρα. Αυτό δίνει στο ανοσοποιητικό σύστημα μια "προεπισκόπηση" του ιού με αποτέλεσμα να μπορεί να "δει" τον πραγματικό ιό πριν αυτός προκαλέσει ασθένεια.
Μετά από μια ένεση mRNA, το μόριο καθοδηγεί την παραγωγή πρωτεϊνών εντός των μυϊκών κυττάρων, η οποία φτάνει τα μέγιστα επίπεδα για 24 έως 48 ώρες και μπορεί να διαρκέσει για μερικές ακόμη ημέρες. Η παραδοσιακή ανάπτυξη εμβολίων, αν και καλά μελετημένη, είναι χρονοβόρα.Για παράδειγμα, για την εποχική γρίπη, χρειάζονται περίπου έξι μήνες από την αναγνώριση του νέου στελέχους του ιού της γρίπης που κυκλοφορεί για την παραχθεί το εμβόλιο.
Τα εμβόλια mRNA μπορούν να ξεπεράσουν τα εμπόδια της ανάπτυξης των παραδοσιακών εμβολίων. Εξαλείφουν μεγάλο μέρος της διαδικασίας παρασκευής επειδή, αντί να εγχέονται ιικές πρωτεΐνες, το ανθρώπινο σώμα χρησιμοποιεί τις οδηγίες παρασκευής των ιικών πρωτεϊνών.
Η πιο σημαντική πρόκληση για την ανάπτυξη ενός εμβολίου mRNA παραμένει η εγγενής του αστάθεια του επειδή είναι πιθανό να διαλυθεί πάνω από μια ορισμένη θερμοκρασία. Έτσι, αυτή η κατηγορία εμβολίων απαιτεί χαμηλές συνθήκες κατάψυξης για διανομή και χορήγηση. Για παράδειγμα, το εμβόλιο της Pfizer/-BioNTech πρέπει σήμερα να φυλάσσεται βέλτιστα σε μείον 70 βαθμούς Κελσίου και υποβαθμίζεται σε περίπου πέντε ημέρες σε πιο υψηλές θερμοκρασίες -υποτίθεται αυτό το πρόβλημα θα ξεπεραστεί τους επόμενους μήνες.
