Τα στοιχεία αυτά παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου με αφορμή την ημερίδα με τίτλο «Γιορτή Όρασης» που διοργανώνει στις 3 Νοεμβρίου η Α΄ Οφθαλμολογική Κλινική του Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ, η οποία εκείνη την ημέρα (9.00-14.00) θα δώσει στους πολίτες τη δυνατότητα δωρεάν προληπτικού ελέγχου για παθήσεις ωχράς κηλίδας, στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Δημαρχείου Θεσσαλονίκης (είσοδος Βασ. Γεωργίου).
Οι κυριότερες αιτίες απώλειας της όρασης είναι οι αγγειακές παθήσεις του ματιού, η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, το διαβητικό οίδημα, η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς, οι θρομβώσεις του αμφιβληστροειδούς και το γλαύκωμα.
Στη Δυτική Ευρώπη το 50% των περιστατικών τυφλότητας οφείλεται στην ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και το 17% στο διαβητικό οίδημα.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας το 2020 περίπου 7,5 εκατομμύρια άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών θα έχουν ελάττωση όρασης λόγω ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς. Στην Ελλάδα, υπολογίζεται, ότι ο αριθμός των νέων πασχόντων από ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας είναι 5.000 άτομα ετησίως.
Η ηλικιακή εκφύλιση ωχράς είναι η κύρια αιτία τύφλωσης ατόμων άνω των 60 ετών, ενώ το διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας είναι η κύρια αιτία τύφλωσης ατόμων παραγωγικής ηλικίας που πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη.
Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια χαρακτηρίζεται από τους γιατρούς ως μια από τις μεγάλες τραγωδίες της σύγχρονης οφθαλμολογίας, δεδομένου ότι πάσχουν από διαβήτη 200 εκατομμύρια και υπολογίζεται ότι το 2020 ο αριθμός των διαβητικών θα διπλασιαστεί. Ο αριθμός των πασχόντων από διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια το 2.000 ήταν 4,1 εκατομμύρια, ενώ το 2020 υπολογίζεται ότι θα φτάσει τα 6,1 εκατομμύρια. Στη χώρα μας ο αριθμός των διαβητικών ασθενών ανέρχεται σε 800.000 περίπου.
«Όπως και σε κάθε ασθένεια, το κλειδί για επιτυχημένη έκβαση είναι το τρίπτυχο πρόληψη – διάγνωση – θεραπεία. Μόνο που στην Ελλάδα υστερούμε σημαντικά σε θέματα πρόληψης και διάγνωσης.
Οι ασθενείς της τρίτης ηλικίας όσο και οι διαβητικοί ασθενείς συχνά παραμελούν τον ετήσιο επανέλεγχο από οφθαλμίατρο. Έτσι, συχνά παρατηρείται το φαινόμενο να σπεύδουν στον οφθαλμίατρο μόνο όταν η όραση έχει μειωθεί σημαντικά», ανέφερε κατά τη διάρκεια συνέντευξης τύπου ο καθηγητής οφθαλμολογίας στο ΑΠΘ – διευθυντής της Α΄ Οφθαλμολογικής Κλινικής του ΑΧΕΠΑ Παναγιώτης Οικονομίδης.
Πρωτοποριακές μεταμοσχεύσεις κερατοειδούς
Νέες πρωτοποριακές τεχνικές μεταμοσχεύσεων κερατοειδούς που εφαρμόστηκαν από τον Σεπτέμβριο του 2011 έως τον Σεπτέμβριο του 2012 στην Α΄ Οφθαλμολογική Κλινική του ΑΧΕΠΑ «έσωσαν» τα μάτια 98 ασθενών.
Με τις νέες τεχνικές ένας κερατοειδής μπορεί να χρησιμοποιηθεί όχι μόνο για μία αλλά για δύο ή και τρεις μεταμοσχεύσεις, ανέφερε ο αναπληρωτής καθηγητής Οφθαλμολογίας στο ΑΠΘ και διευθυντής της Ελληνικής Τράπεζας Οφθαλμών του ΑΧΕΠΑ, Νικόλαος Ζιάκας.
«Η επιλογή της κλασικής διαμπερούς κερατοπλαστικής, παραχωρεί τη θέση της σε αυτές τις πιο σύγχρονες και εξειδικευμένες τεχνικές, που προσφέρουν σημαντικά υψηλότερη οπτική οξύτητα μετεγχειρητικά, ταχύτερη αποκατάσταση της όρασης και σημαντικά λιγότερα μετεγχειρητικά προβλήματα και επιπλοκές. Δικαίως τα τελευταία χρόνια αναφέρονται ως η επανάσταση στη χειρουργική του κερατοειδή», εξήγησε από την πλευρά του ο κ Οικονομίδης.
Η ανάπτυξη και λειτουργία της Ελληνικής Τράπεζας Οφθαλμών το 1986 μείωσε σημαντικά τον αριθμό των ασθενών, που αναζητούσαν θεραπεία στο εξωτερικό και είχε ως αποτέλεσμα την αλματώδη αύξηση των μεταμοσχεύσεων στη χώρα μας. Ενδεικτικό είναι ότι ενώ πριν από το 1983 ο αριθμός των μεταμοσχεύσεων δεν υπερέβαινε τις 3-5 τον χρόνο, τα τελευταία 25 χρόνια η Τράπεζα Οφθαλμών παρέλαβε, έλεγξε και συντήρησε πάνω από 1200 μοσχεύματα κερατοειδούς.
«Τα τελευταία 5 χρόνια έγιναν 305 μεταμοσχεύσεις κερατοειδούς. Το 2010 οι μεταμοσχεύσεις από πτωματικά μοσχεύματα ήταν 27, ενώ το 2011 έγιναν 73 μεταμοσχεύσεις από τις οποίες τα 63 μοσχεύματα ήταν από δότες της ελληνικής τράπεζας οφθαλμών και τα 10 ήταν εισαγόμενα. Από τον Σεπτέμβριο του 2011 έως τον Σεπτέμβριο του 2012 οι μεταμοσχεύσεις ανήλθαν σε 95 και μόνο 3 μοσχεύματα χρησιμοποιήθηκαν από την αλλοδαπή. Σήμερα περιμένουν σε λίστα ανάγκης και όχι προτεραιότητα 300 ασθενείς προκειμένου να υποβληθούν σε μεταμόσχευση κερατοειδούς. Η επιλογή για μεταμόσχευση γίνεται με βάση την ηλικία την πάθηση και σε επείγουσες περιπτώσεις» πρόσθεσε ο κ Ζιάκας.
Να σημειωθεί ότι η μεταμόσχευση του κερατοειδούς είναι η πλέον επιτυχής μεταμόσχευση ανθρωπίνου ιστού με ποσοστό επιτυχίας που φτάνει το 95% σε ορισμένες παθήσεις του ματιού. Στις μεταμοσχεύσεις κερατοειδούς ο παράγοντας χρόνος είναι λιγότερο καθοριστικός. Η συλλογή των μοσχευμάτων είναι δυνατόν να γίνει έως και αρκετές ώρες μετά θάνατο του δότη και η παραμονή του μοσχεύματος στην Τράπεζα Οφθαλμών για εξετάσεις μπορεί να γίνει σε λίγες εβδομάδες.
«Τα μοσχεύματα απορρίπτονται από τον οργανισμό αρκετά σπάνια. Στην περίπτωση του κερατόκωνου η πιθανότητα απόρριψης είναι κάτω από 5%. Ο λόγος είναι ότι τα ιστικά μοσχεύματα δεν έχουν αγγεία και ράβονται πάνω σε επίσης ανάγγειο ιστό. Γι αυτό στις συνηθισμένες μεταμοσχεύσεις κερατοειδούς δεν γίνεται έλεγχος ιστοσυμβατότητας, ούτε καν έλεγχος της ομάδας αίματος δότη και λήπτη», κατέληξε ο κ Ζιάκας.
