Διχασμένη μάλλον εμφανίζεται η ευρωπαϊκή κοινή γνώμη απέναντι στο ηλεκτρονικό τσιγάρο. Από τη μία γίνεται όλο και πιο δημοφιλές, αλλά από την άλλη αυξάνεται η αντίληψη πως κρύβει κινδύνους.
Οι μισοί τουλάχιστον Ευρωπαίοι (51,5%) θεωρούν ότι αυτό δεν είναι ασφαλές, διπλάσιο ποσοστό σε σχέση με το 2012 (27%), με την μεγαλύτερη καχυποψία απέναντί του να καταγράφεται στην Ολλανδία (78%). Όμως, από την άλλη, πάνω από ένας στους δέκα Ευρωπαίους (11,6%) το 2014 είχε δοκιμάσει ηλεκτρονικό τσιγάρο, κατά 60% περισσότεροι σε σχέση με το 2012 (7,2%).
Στην Ελλάδα το 2014 το 8,2% δήλωναν ότι έχουν δοκιμάσει ηλεκτρονικό τσιγάρο έναντι 10,6% το 2012, ενώ 10,6% επίσης ήταν το ποσοστό όσων έγιναν χρήστες, αφότου το δοκίμασαν. Το 53,1% των Ελλήνων θεωρούσε επιβλαβές το ηλεκτρονικό τσιγάρο το 2014, έναντι ποσοστού 49% το 2012.
Οι διαπιστώσεις αυτές προκύπτουν από μια νέα επιστημονική έρευνα, με επικεφαλής τον ελληνικής καταγωγής λέκτορα Φίλιππο Φλιππίδη της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Imperial College του Λονδίνου, η οποία δημοσιεύθηκε στο περιοδικό για τον έλεγχο του καπνίσματος «Tobacco Control».
Στη μελέτη, που βασίσθηκε σε ανάλυση στοιχείων του Ευρωβαρόμετρου για τον Καπνό για ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα άνω των 53.000 ανθρώπων από 27 χώρες της ΕΕ, συμμετείχαν επίσης η Βασιλική Γεροβασίλη (Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών) και Κωνσταντίνος Βαρδαβάς (Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Κρήτης).
Η μεγαλύτερη χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου γίνεται στη Γαλλία (21,3%) και η μικρότερη στην Πορτογαλία (5,7%), ενώ παραμένει άγνωστο γιατί υπάρχουν τόσο μεγάλες αποκλίσεις από χώρα σε χώρα, όπως είπε ο Φιλιππίδης. Σε πολλές χώρες, σύμφωνα με την έρευνα, όλο και περισσότεροι περνάνε από τον απλό πειραματισμό στην κανονική χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου.
Οι νυν καπνιστές είναι 23 φορές πιθανότερο να έχουν δοκιμάσει ηλεκτρονικό τσιγάρο, ενώ οι πρώην καπνιστές 6,5 φορές, σε σχέση με όσους δεν έχουν καπνίσει ποτέ. Αυξημένη είναι η χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου στις ηλικίες 18-24 ετών, σε όσους ζουν σε πόλεις και έχουν υψηλή μόρφωση.
Οι τωρινοί «ατμιστές» (χρήστες ηλεκτρονικού τσιγάρου) έχουν τριπλάσια σχεδόν πιθανότητα να το έχουν ξεκινήσει με την ελπίδα ότι θα τους βοηθήσει να κόψουν το κάπνισμα και υπερδιπλάσια πιθανότητα να το κάνουν προκειμένου να παρακάμψουν τις απαγορεύσεις του καπνίσματος.
Σχεδόν το ένα τρίτο της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης (29%) δηλώνει άγνοια για το αν τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι επιβλαβή. Στο μεταξύ, συνεχίζεται ο διεθνής επιστημονικός διάλογος -αν όχι η διαμάχη- τόσο κατά πόσο το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι ασφαλές, όσο και κατά πόσο βοηθά τους ανθρώπους να κόψουν το κάπνισμα.
«Υπάρχει διάλογος για τους κινδύνους και για τα οφέλη του ηλεκτρονικού τσιγάρου. Για παράδειγμα, δεν γνωρίζουμε αν αρχίσουμε να βλέπουμε την εμφάνιση ασθενειών μετά από δέκα-είκοσι χρόνια, οι οποίες θα σχετίζονται με μερικά από τα συστατικά των ηλεκτρονικών τσιγάρων. Γι’ αυτό, χρειαζόμαστε επειγόντως περισσότερες έρευνες, ώστε να απαντήσουμε αυτά τα ερωτήματα», δήλωσε ο Φιλιππίδης.
«Αν και τα στοιχεία δείχνουν ότι οι περισσότεροι χρήστες ηλεκτρονικών τσιγάρων είναι τωρινοί ή πρώην καπνιστές, πράγμα που υποδηλώνει ότι οι συσκευές αυτές πιθανώς βοηθούν κάποιους να κόψουν το κάπνισμα, είναι ανησυχητικό ότι μερικοί άνθρωποι που ποτέ δεν είχαν καπνίσει, τις χρησιμοποιούν επίσης. Αυτό εγείρει το ερώτημα κατά πόσο το ηλεκτρονικό τσιγάρο αποτελεί ‘πύλη’ για το κάπνισμα συμβατικών τσιγάρων», πρόσθεσε ο έλληνας ερευνητής της διασποράς.
Μια χθεσινή έρευνα στις ΗΠΑ έδειξε ότι η χρήση συσκευών ηλεκτρονικού τσιγάρου εμφανίζει πλέον μια στασιμότητα, με περίπου 10% από όσους ρωτήθηκαν φέτος να κάνουν χρήση τους, όσοι και το 2015.
