Ζήσης Ψάλλας
Μια ομάδα από το Πανεπιστήμιο της Γενεύης (UNIGE) και τα Πανεπιστημιακά Νοσοκομεία της Γενεύης (HUG), στην Ελβετία, προσπαθεί να βρει γιατί ο κακός τρόπος ζωής συνδέεται με τον διαβήτη τύπου 2 και έχει εστιάζει στα λιπίδια των κυτταρικών μεμβρανών.
Τα λιπίδια είναι συστατικά των κυτταρικών μεμβρανών, εμπλέκονται στις οδούς σηματοδότησης μέσω των οποίων τα κύτταρα επικοινωνούν μεταξύ τους και με το περιβάλλον τους. H αλλαγή στα λιπιδικά προφίλ οδηγεί στη συνέχεια σε ακαμψία της μεμβράνης αυτών των κυττάρων.
Αυτά τα αποτελέσματα, θα δημοσιευτούν στο περιοδικό PLOS Biology, και παρέχουν περαιτέρω στοιχεία για τη σημασία των κιρκάδιων ρυθμών στις μεταβολικές διαταραχές.
«Γνωρίζουμε εδώ και αρκετό καιρό ότι η διαταραχή του κιρκάδιου ρολογιού είναι στενά συνδεδεμένη με μεταβολικές ασθένειες, όπως ο διαβήτης τύπου 2, όπου το σώμα δεν είναι πλέον σε θέση να ρυθμίσει αποτελεσματικά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα», ανέφερε η καθηγήτρια Charna Dibner, που ηγήθηκε αυτής της έρευνας.
Για να κατανοήσουν πώς τα λιπίδια επηρεάζονται από τους κιρκάδιους ρυθμούς, οι επιστήμονες ανέλυσαν τα προφίλ ταλάντωσης περισσότερων από 1.000 λιπιδίων σε ανθρώπινες νησίδες από άτομα με διαβήτη τύπου 2 και από υγιή άτομα.
Οι επιστήμονες παρατήρησαν μια ιδιαίτερα μεγάλη αλλαγή στο χρονικό προφίλ των φωσφολιπιδίων και των σφιγγολιπιδίων, δύο ομάδων λιπιδίων που αποτελούν τα κύρια συστατικά της κυτταρικής μεμβράνης.
«Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει μια σχέση μεταξύ αυτών των φωσφολιπιδίων και των σφιγγολιπιδίων και της απώλειας της ικανότητας παραγωγής ινσουλίνης που είναι τυπική του διαβήτη τύπου 2», εξηγεί η Dibner.. «Η μελέτη μας κινείται προς την ίδια κατεύθυνση: παρατηρήσαμε ότι τα κύτταρα που παράγουν ορμόνες στο πάγκρεας με διαταραγμένο ρολόι είχαν συσσώρευση φωσφολιπιδίων και σφιγγολιπιδίων που σκληραίνουν τη μεμβράνη. Αυτό μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα του κυττάρου να ανιχνεύει τα περιβαλλοντικά σήματα και επομένως να εκκρίνει ινσουλίνη όταν χρειάζεται».
Οι επιστήμονες μπόρεσαν να αναπαράγουν το φαινόμενο με υγιή παγκρεατικά κύτταρα διαταράσσοντας τεχνητά το κιρκάδιο ρολόι τους. Αυτή η εργασία καθιερώνει για πρώτη φορά μια σχέση μεταξύ της διαταραχής του κιρκάδιου ρολογιού και των μεταβολών των λιπιδίων που είναι τυπικές για τους διαβητικούς.
